మారుతున్న సాంకేతికతతో పాటు ఆర్థిక లావాదేవీల్లో చాలా మార్పులు వచ్చాయి. ఇటీవల ఈ-వాలెట్స్ వినియోగం గణనీయంగా పెరిగింది. కార్డుల ద్వారా చెల్లింపుల కన్నా... ఈ-వాలెట్స్కే ఇప్పుడు ఆదరణ ఎక్కువ. క్యాష్ బ్యాక్ పేరుతో ఆయా సంస్థలు ప్రకటిస్తున్న ఆఫర్లు, వేగంగా లావాదేవీలు పూర్తి చేసే వీలు ఉండడమే ఇందుకు కారణం.
దేశంలో నోట్ల రద్దు తర్వాత ఈ-వాలెట్ల వాడకం ఊపందుకుంది. కిరాణా సరుకుల వంటి చిన్న చిన్న కొనుగోళ్ల నుంచి షాపింగ్ మాల్లో జరిపే భారీ కొనుగోళ్ల వరకు వీటి ద్వారానే చెల్లింపులు జరుపుతున్నారు చాలా మంది.
దేశాన్ని నగదు రహిత ఆర్థిక వ్యవస్థగా మార్చేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకువస్తున్న సంస్కరణలు ఈ-వాలెట్లకు కలిసొస్తున్నాయి. ఇలా లబ్ధిపొందిన సంస్థల్లో పేటీఎం పేరు ప్రధానంగా చెప్పుకోవాలి. ఈ వరుసలో ఫోన్ పే, మొబిక్విక్, ఫ్రీ చార్జ్, ఆక్సిజన్, అమెజాన్ పే, ఓలా మనీ... ఇలా ఎన్నో కంపెనీలు ఈ-వాలెట్ సేవలందిస్తున్నాయి. ఏటా మరెన్నో సంస్థలు పుట్టగొడుగుల్లా పుట్టుకొస్తున్నాయి.
మరి ఈ-వాలెట్స్ ఎంత మేర సురక్షితం? వాటిని వాడేటప్పుడు తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు ఏంటి? ఈ-వాలెట్స్తో లాభనష్టాలేంటి?
విశ్వసనీయత-భద్రత...
ఈ-వాలెట్ సంస్థలు ప్రకటించే క్యాష్ బ్యాక్లనే కాకుండా... అవి ఎంత పారదర్శకంగా సేవలందిస్తున్నాయనే విషయం తెలుసుకోవడం మంచిది.
ఈ-వ్యాలెట్లు ఎలాంటి సమాచారం తీసుకుంటున్నాయి? వాటి అవసరమెంత? అనే అంశాల ఆధారంగా వాలెట్లకు అనుమతులివ్వాలి.
వ్యక్తిగత గోప్యత, ఖాతాకు సంబంధించిన ప్రమాణాలపై ప్రతి యాప్ ప్రైవసీ పాలసీ, షరతుల వివరాలు పూర్తిగా చదివి, ఆ తర్వాత వాటి వినియోగంపై నిర్ణయం తీసుకోవాలి.
చాలా మంది వాటిని పెద్దగా పట్టించుకోరు. అయితే ఏదైనా సమస్య తలెత్తి.. సదరు సంస్థలను సంప్రదించినప్పుడు తమకు సంబంధం లేదని.. ఈ విషయాలను తమ నిబంధనల పట్టికలో ఉంచామని చెప్పే ప్రమాదము లేకపోలేదు. లావాదేవీల కోసం వాలెట్కు అనుసంధానం చేసిన కార్డుల డాటా ఎంత వరకు సురక్షితం అనే విషయాన్నీ తెలుసుకోవాలి. ఓటీపీలు, సీవీవీ వంటి వివరాలు గోప్యంగా ఉంచాలి.
లాభనష్టాలు
ఎప్పుడూ నగదు వెంట పెట్టుకుని తిరగాల్సిన అవసం ఉండదు. క్యాష్ బ్యాక్లు, ఇతర ఆఫర్ల కారణంగా కొనాల్సిన వస్తువు కాస్త తక్కవకే లభించడం మంచి విషయమే. అయితే అన్ని సార్లు ఆఫర్ల పేరుతో ఆవసరం లేని వాటినీ కొనడం అనేది సరైంది కాదు.
కొన్ని సార్లు లావాదేవీల్లో పొరపాట్ల కారణంగా ఆ సొమ్మును తిరిగి పొందాలంటే సంస్థకు ఫిర్యాదు చేయాలి. ఈ ఫిర్యాదులకు సంబంధించి ఈ-వాలెట్ సంస్థలకు ఇటీవల కొత్త నిబంధనలు తీసుకువచ్చింది ఆర్బీఐ.
వినియోగదారుడు రూ.10,000 లోపు నష్టపోయినట్లు గ్రహిస్తే... మూడు రోజుల్లో ఫిర్యాదు చేయాలి. అప్పుడు మాత్రమే ఆ సొమ్మును తిరిగి పొందగలరు. లేదంటే ఆ మొత్తానికి వినియోగదారుడే పూర్తి బాధ్యత వహించాల్సి ఉంటుంది.
ఇదీ చూడండి: 'వాట్సాప్ సందేశాలు ట్రేస్ చేయాల్సిందే'
