'ఏకందతాయ వక్రతుండాయ గౌరీ తనయ ధీమహి' అనగానే విఘ్నేశ్వరుడని అందరికీ అర్థమవుతుంది. అయితే ఏకదంతుని రూపంలో ఉన్న వినాయకుడి విగ్రహాన్ని మొట్టమొదట ఎక్కడ ఏర్పాటు చేశారని మాత్రం ఎక్కువ మందికి తెలియకపోవచ్చు.
ఛత్తీస్గఢ్ దంతెవాడ జిల్లాలో ధోల్కల్ పర్వతంపై 2500 అడుగుల ఎత్తులో ఏర్పాటు చేసిన ఏకదంత వినాయక విగ్రహామే మొదటిదని ప్రాచుర్యంలో ఉంది. చిందక్ నాగవంశీయులు ఆ విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. పరశురాముడు, గణేశుడికి మధ్య జరిగిన యుద్ధానికి గుర్తుగా దీనిని ప్రతిష్ఠించారు.
పురాణాల ప్రకారం విఘ్నేశ్వరునికి, పరశురాముడికి ఈ పర్వతంపైనే యుద్ధం జరిగిందని. అప్పుడు వినాయకుడి దంతం ఒకటి ఇక్కడ విరిగిపడిందని స్థానికులు విశ్వసిస్తున్నారు.
" శివుడిని కలిసేందుకు వచ్చిన పరశురాముడ్ని వినాయకుడు అడ్డుకున్నాడు. అప్పుడే ఇద్ధరి మధ్య భీకర పోరు జరిగింది. ఈ యుద్ధంలోనే గణేశుని దంతం ఒకటి విరిగిపోయింది. అప్పటి నుంచే ఆయనను ఏకదంతాయ అని పిలుస్తున్నారు. ఈ యుద్ధానికి గుర్తుగానే చిందక్ నాగవంశీయులు ధోల్కల్ పర్వతంపై ఏకదంత వినాయక విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేశారు"
హేమంత్ కశ్యప్, బస్తర్కు చెందిన నిపుణుడు.
పరుశురాముడి గొడ్డలి వల్లే వినాయకుడి దంతం విరిగిపడింది, అందుకే ఈ పర్వతం ఉన్న గ్రామానికి ఫరస్పల్ అనే పేరువచ్చిందని కశ్యప్ తెలిపారు.
ఇంద్రావతి నదిలోని రాళ్లతో..
ఈ విగ్రహాన్ని ఎంతో ప్రత్యేకంగా తయారు చేసేందుకు ఇంద్రావతి నదిలోని రాళ్లను వినియోగించారు. 3 అడుగుల పొడవు, రెండు అడుగుల వెడల్పు ఉన్న ఈ ప్రతిమను ఎంతో కళాత్మకంగా తీర్చిదిద్దారు. విఘ్నేశుడి కుడి చేతిలో గొడ్డలి, ఎడమ చేతిలో దంతం ఉన్నాయి. లలితాసనంలో కూర్చుని రుద్రాక్షమాల పట్టుకుని, ఉదరానికి నాగుపాము ధరించాడు. ఈ విగ్రహానికి భోగామి తెగకు చెందిన వారు పూజలు చేయడం ఆనవాయితీగా వస్తోంది.
ఈ విగ్రహానికి మొట్టమొదట భోగామి తెగకు చెందిన మహిళ పూజలు నిర్వహించినట్లు ఇక్కడి ప్రజలు నమ్ముతారు. ఆమె పర్వతంపై నుంచి శంఖం పూరించిన తర్వాత ఫరస్పల్ గ్రామస్థులు మేల్కొన్నట్లు విశ్వసిస్తారు.
ఏడాదంతా ఈ విగ్రహానికి గ్రామస్థులు నిత్యం పూజలు చేస్తుంటారు. వేసవిలో ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తుంటారు. ఈ సమయంలో ఇతరులు కూడా దర్శనానికి వస్తారు.
