పెద్ద సంఖ్యలో భారతీయులు వాయు కాలుష్యం ముప్పును ఎదుర్కొంటున్నారు. సూక్ష్మ ధూళి కణాలు (పార్టిక్యులేట్‌ మ్యాటర్‌- పీఎం)గా వ్యవహరించే వాయుకాలుష్య కారకాలు ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ) నిర్దేశిత ప్రమాణాలకన్నా ఎక్కువస్థాయిలో ఉంటున్నాయి. అవి సాధారణ పరిమితికన్నా ఆరు నుంచి ఏడురెట్లు అధికంగా ఉంటున్నట్లు తెలుస్తోంది. ఘన ఇంధనాల వినియోగం కారణంగా గృహాల నుంచి కాలుష్య కారకాలు వెలువడుతున్నాయి.
పరిసర వాతావరణంలోని కాలుష్యానికి దుమ్ము, పారిశ్రామిక రసాయన ఉద్గారాలు, నిర్మాణ పనులు, వాహనాలు, బొగ్గు ఆధారిత విద్యుత్‌ కేంద్రాలు, పంట వ్యర్థాలు తదితరాలు మూల వనరులుగా నిలుస్తున్నాయి. వీటిలో అతి సూక్ష్మమైన ఘన, ద్రవ రేణువులూ ఉంటున్నాయి. కాలుష్య కారకాలను సూక్ష్మ ధూళి కణాల పరిమాణం, వ్యాసం ఆధారంగా పీఎం 2.5, పీఎం 10గా వర్గీకరించి చెబుతారు. 2.5 మైక్రాన్లకన్నా తక్కువ పరిమాణంలో ఉండే కాలుష్య కారకాలను పీఎం 2.5గా, 10 మైక్రాన్లకన్నా తక్కువ పరిమాణంలో ఉండే కాలుష్య కారకాలను పీఎం 10గా వ్యవహరిస్తారు. పీఎం 2.5 ఉద్గారాల్ని అత్యధికంగా వెలువరించే దేశాల్లో భారత్‌ మూడోస్థానంలో ఉంది. గాలిలో పీఎం 2.5 గాఢతలో భారత వార్షిక సగటు 2018లో ప్రతి ఘనపు మీటరు గాలిలో 72.5 మైక్రోగ్రాములుగా ఉంది.
డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ నిర్దేశించిన సగటు 10 మైక్రోగ్రాములు మాత్రమే. బంగ్లాదేశ్‌లో ఉద్గారాల రేటు అత్యధికంగా 97.1 (మైక్రోగ్రాములు... ప్రతి ఘనపు మీటరుకు). పాకిస్థాన్‌ 74.3 రేటుతో రెండోస్థానంలో నిలిచింది.
గుండె, ఊపిరితిత్తుల సమస్యలు
వాయు నాణ్యత సూచీ (ఏక్యూఐ) ప్రమాణాల ప్రకారం పీఎం రేటు 55.5 నుంచి 150.4 మధ్య ఉంటే ‘అనారోగ్యకరం’గా వర్గీకరించారు. ఈ పరిధిలో ఉండే ప్రజలకు పలు దుష్ప్రభావాలతో పాటు, గుండె, ఊపిరితిత్తుల సమస్యల ముప్పు పొంచి ఉంటుంది. దేశంలోని చాలా ప్రాంతాలు పీఎం 2.5 ఉద్గార రేటు 72 నుంచి 135 మధ్య ఉండటంతో, అవన్నీ అనారోగ్యకర పరిధిలో ఉన్నాయనేది సుస్పష్టం. కాలుష్య కారక పరిశ్రమలు, అధికారులు, నియంత్రణ బోర్డుల నుంచి సరైన వ్యూహాలు లేకపోవడం; కఠిన నియంత్రణలు, పర్యవేక్షణ లోపించడం వంటివి దేశంలో వాయు నాణ్యత క్షీణించిపోవడానికి ప్రధాన కారణాలవుతున్నాయి. భారత వాయు కాలుష్య పీఎం గాఢత ప్రాణాంతక స్థాయికి చేరింది.
ప్రాణముప్పు కారకం
ప్రపంచ వాయు స్థితిగతుల పేరిట ఈ ఏడాది వెలువడిన ఓ నివేదిక ప్రకారం... 2017లో మరణానికి, వైకల్యానికి కారణమైన అయిదు అగ్రస్థాయి ముప్పుకారకాల్లో వాయు కాలుష్యం కూడా ఉంది. పోషకాహార లోపం, మద్యపానం, శారీరక శ్రమ లోపించడం వంటి అందరికీ తెలిసిన ముప్పు కారకాలకన్నా, వాయుకాలుష్యమే ఎక్కువ మరణాలకు కారణమైనట్లు తేలింది. ఏటా, రహదారి ప్రమాదాల గాయాలు లేదా మలేరియాతో పోలిస్తే, వాయు కాలుష్యంతోనే ఎక్కువ మంది మరణిస్తున్నారు. వాయు కాలుష్యం ప్రపంచవ్యాప్తంగా అయిదో అత్యధిక ప్రాణాంతక ముప్పు కారకమని ఆ నివేదిక పేర్కొంది. ఇది 2017లో 49 లక్షల మరణాలకు కారణమైనట్లు వివరించింది.
పీఎం 2.5 స్థాయి కాలుష్య కారకాలు ఊపిరితిత్తుల్లోకి చొచ్చుకెళ్లి, పనితీరును మందగింపజేస్తాయి. ఇవి గుండెజబ్బు, దీర్ఘకాలిక శ్వాసకోశ వ్యాధులు, ఊపిరితిత్తుల ఇన్‌ఫెక్షన్లు, క్యాన్సర్‌కు కారణమయ్యే ప్రమాదముంది. వాయుకాలుష్యం సాంక్రామికేతర వ్యాధుల ముప్పు కారకంగా మారింది. భారత్‌లో పోషకాహారం తరవాత రెండో అతిపెద్ద వ్యాధి కారకంగా వాయు కాలుష్యమే నిలిచింది. 2017లో గృహాలు, పరిసర వాతావరణంలోని వాయు కాలుష్యం పది లక్షలకుపైగా ప్రాణాల్ని బలిగొన్నట్లు అంచనా.
సూక్ష్మ ధూళి కణాలకు అత్యధిక స్థాయిలో ప్రభావితం కావడం వల్ల మనదేశంలోని ప్రజలు గుండె, ఊపిరితిత్తుల వ్యాధుల ప్రభావానికి లోనైనట్లు అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. దేశంలోని జనాభా అత్యధిక గాఢతతో కూడిన కాలుష్య కారకాల ప్రభావానికి లోనవుతున్నట్లు వెల్లడైంది. కాలుష్యానికి ఆపాదించిన మొత్తం 12 శాతం మరణాల్లో పరిసరాల్లోని కాలుష్యంతో ఏడు శాతం, గృహకాలుష్యంతో అయిదు శాతం మరణాలు సంభవిస్తున్నట్లు గుర్తించారు. గుండె జబ్బు ముప్పు రేటు కోణంలో చూస్తే- మొత్తం హృద్రోగ కేసుల్లో 22.17 శాతానికి కాలుష్యం కారణం; ఇందులో 13.88 శాతానికి పరిసర కాలుష్యం, 8.29 శాతం కేసులకు గృహసంబంధ కాలుష్యం కారణమవుతున్నాయి.
నియంత్రణేది..
కాలుష్యం స్థాయుల్ని తగ్గించడంలో నియంత్రణ, నివారణ చర్యల అమలు ప్రభావం చాలాకొద్దిగా ఉందని, లేదా ఏమాత్రం లేదని చెప్పవచ్చని పలు విశ్లేషణలు వెల్లడిస్తున్నాయి. చాలా ప్రాంతాల్లో కాలుష్యం పెచ్చుమీరుతూనే ఉంది. దిల్లీయే ఇందుకు ఉదాహరణ. దేశ రాజధాని నగరంలో వాహనాలన్నింటినీ గ్యాస్‌ (సీఎన్‌జీ) ఆధారితంగా మార్చడం, భారీ స్థాయిలో గాలిశుద్ధి యంత్రాల ఏర్పాటు వంటి ఉద్గారాల ప్రభావాన్ని తగ్గించే చర్యలు తీసుకుంటున్నా- కాలుష్య స్థాయులు ‘అనారోగ్యకరం’, ‘అత్యంత అనారోగ్యకరం’ స్థితిలోనే కొనసాగుతున్నాయి. ఉద్గార రహిత బీఎస్‌ 4 పరిజ్ఞానంతో కూడిన వాహనాల్ని ప్రవేశపెట్టినా, కాలుష్యాన్ని గణనీయ స్థాయిలో తగ్గించలేకపోయారు. ఈ పరిస్థితి దేశవ్యాప్తంగా ఉంది.
అమలు చేయాలి..
పరిశ్రమలు కాలుష్య నియంత్రణ చర్యల్ని పాటించకపోవడం సమస్యగా మారుతోంది. యాజమాన్యాలు చాలా వరకు ఉద్గార నియంత్రణల్ని ఉల్లంఘిస్తున్నాయి. కాలుష్య నివారణ యంత్రాల ఏర్పాటు, నిర్వహణకయ్యే ఖర్చుల భారం మోయడం ఇష్టం లేక వాటిని ఏర్పాటు చేయడం లేదు.
కాలుష్యం స్థాయులను క్రమం తప్పకుండా పర్యవేక్షిస్తూ, పరిశీలించడం పరిష్కారంలో ఒక భాగం మాత్రమే. కాలుష్య నివారణ చర్యల్ని పాటించని పరిశ్రమలపై శిక్షలతో చర్యల్ని అమలు చేయడం, బొగ్గు విద్యుత్‌ కేంద్రాల్లో అత్యాధునిక సాంకేతికతల్ని అమలు చేయడం, పాత వాహనాల్ని దశలవారీగా తొలగించడం ద్వారా సూక్ష్మ ధూళి కణాల కాలుష్యాన్ని గణనీయంగా తగ్గించవచ్చు.
ఇదీ చూడండి: 'ఐరాసలో అత్యవసరంగా సంస్కరణలు చేపట్టాలి'
