ETV Bharat / science-and-technology

ఈ టిప్స్​తో మీ డిజిటల్​ పేమెంట్స్ సేఫ్​!

సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అన్ని రంగాల‌లోనూ విస్తృత‌‌మైన మార్పులు తీసుకొచ్చింది. డిజిట‌ల్ చెల్లింపులు దీనికి మిన‌హాయింపు కాదు. డిజిట‌ల్ చెల్లింపులు కొత్త‌గా వ‌చ్చింది కాదు. అయితే కొవిడ్‌-19 ప‌రిస్థితులు, లాక్‌డౌన్ కార‌ణంగా క్రెడిట్‌/డెబిట్ కార్డు, యూపీఐ, డిజిట‌ల్ చెల్లింపుల అవ‌స‌రం పెరిగింది. దీంతో వీటి ద్వారా లావాదేవీలు చేసే వారి సంఖ్య పెరిగింది. అదే విధంగా సైబ‌ర్ నేరాలు కూడా పెరిగిపోయాయి. ఇటువంటి మోసాల బారిన ప‌డ‌కండా సౌక‌ర్య‌వంతంగా, సుర‌క్షితంగా చెల్లింపులు చేసేందుకు కొన్ని జాగ్ర‌త్త‌లు తీసుకోవ‌డం అవ‌స‌రం. మరి అవేంటో ఇప్పుడు చూద్దాం.

Digital Payment Precautions
డిజిటల్​ పేమెంట్​ జాగ్రత్తలు
author img

By

Published : Jun 29, 2021, 9:17 AM IST

ఇటీవలి కాలంలో డిజిటల్​ పేమెంట్లకు ఆదరణ బాగా పెరిగింది. స్మార్ట్ ఫోన్ వినియోగించడం, షాపింగ్​ వంటి వాటికి డెబిట్​/క్రిడిట్​ కార్డులను వాడటం సర్వసాధారణంగా మారిపోయింది. నగదు రూపంలో జరిపే చెల్లింపులతో పోలిస్తే.. వీటి ద్వారా అనేక సౌలభ్యాలు ఉన్నాయి. అయితే ఇందులో రిస్క్ ఉందనే విషయం కూడా గుర్తు పెట్టుకోవాలి.

పెరిగిన డిజిటల్ పేమెంట్లను అదునుగా చేసుకుని సైబర్ నేరగాళ్లు రెచ్చిపోతున్నారు. దీని వల్ల చాలా మందికి డిజిటల్​ పేమెంట్ల విషయంలో సెక్యూరిటీ సంబంధిత భయాలు పెరిగిపోయాయి. మరి డిజిటల్ పేమెంట్ల విషయంలో భద్రతకు భరోసానిచ్చే 5 సేఫ్టీ టిప్స్​ గురించి ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.

1. గుర్తింపు పొందిన యాప్​లను మాత్రమే వాడండి..

యాప్ స్టోర్‌, ప్లే స్టోర్ వంటి వాటిలోనూ చ‌ట్ట‌విరుద్ధ‌మైన యాప్‌లు ఉండే అవ‌కాశం ఉంది. అందువ‌ల్ల స‌మీక్ష‌కులు ఇచ్చే రివ్యూల‌ను ప‌రిశీలించండి. త‌క్కువ సంఖ్య‌లో డౌన్‌లోడ్‌లు ఉన్న యాప్‌ల జోలికి వెళ్లకండి. వెరిఫైడ్ బ్యాడ్జ్ ఉంద‌ని నిర్దరించుకున్న త‌రువాత మాత్ర‌మే డౌన్‌లోడ్ చేసుకోండి.

Spot Fake Apps
నకిలీ యాప్​లను గుర్తించండిలా

మీ స్మార్ట్‌ఫోన్‌లో ఏదైనా యాప్‌‌ను డౌన్‌లోడ్ చేసేటప్పుడు.. అది యాప్ స్టోర్ లేదా ప్లే స్టోర్‌లో ధ్రువీకరించారో, లేదో చూసుకోండి. మొబైల్ బ్యాంకింగ్, మొబైల్ వాలెట్ యాప్‌ల‌కు కూడా చట్టబద్ధత‌ ఉండాలి.

యాప్‌ల‌ను ఇన్​స్టాల్ చేసేప్పుడు కెమెరా, ఫోన్ బుక్‌, ఎస్ఎంఎస్ యాక్సెస్​ అవసరమైతే తప్ప ఇవ్వొద్దని నిపుణులు చెబుతున్నారు. యాప్ గురించి పూర్తిగా తెలుసుకున్నాకే.. డెబిట్ కార్డ్​/క్రెడిట్​ కార్డ్ సహా ఇతర సున్నితమైన వివరాలను యాప్​లో ఎంటర్​ చేయాలని సలహా ఇస్తున్నారు.

2. బలమైన పాస్​వర్డ్​

డిజిటల్​గా పేమెంట్లు చేయడంలో పాస్​వర్డ్​లు చాలా కీలకం. అయితే చాలా మంది గుర్తుంచుకునే సౌలభ్యం కోసం.. సులభమైన పాస్​వర్డ్​ను పెట్టుకుంటారు. అయితే అలాంటి పొరపాటు చేయొద్దని చెబుతున్నారు సైబర్ నిపుణులు. పాస్​వర్డ్​లలో పేర్లను, పుట్టిన తేదీ వంటి వాటిని పెట్టుకోవద్దని సూచిస్తున్నారు.

password for payment Apps
పాస్​వర్డ్​ విషయంలో జాగ్రత్తలు

నంబర్లు, అక్షరాలతో కలిపి వ్యక్తిగత వివరాలకు సంబంధం లేని పాస్​వర్డ్​ను పేమెంట్ యాప్​లకు పెట్టుకోవాలని చెబుతున్నారు నిపుణులు. కనీసం నెల రోజులకు ఓ సారి పాస్​వర్డ్​ మారుస్తూ ఉండాలని సూచిస్తున్నారు. దీని ద్వారా ఇతరులు పాస్​వర్డ్​ను క్రాక్​ చేయలేరని అంటున్నారు.

3.పేమెంట్ల కోసం పబ్లిక్​ వైఫై వాడొద్దు..

చాలా మంది ఉచితంగా వస్తుందని పబ్లిక్ వైఫైని విపరీతంగా వాడుతుంటారు. బ్రౌజింగ్ కోసమైతే సమస్య లేదు కానీ పేమెంట్లు చేసేందుకు మాత్రం పబ్లిక్ వైఫై వాడొద్దని హెచ్చరిస్తున్నారు నిపుణులు. అలాంటి నెట్​వర్క్​ల ద్వారా సైబర్​ నేరగాళ్ల వలలో పడేందుకు ఎక్కువ అవకాశాలు ఉంటాయని చెబుతున్నారు.

Careful with Free Wifi
ఉచిత వైఫైతో జాగ్రత్త

తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో పబ్లిక్​ కంప్యూటర్​ లేదా వైఫై ద్వారా చెల్లింపులు చేయాల్సి వస్తే.. పని పూర్తయ్యాక బ్రౌజింగ్ హిస్టరీని డిలీట్​ చేయాలి. ఆ తర్వాత సురక్షిత నెట్​​వర్క్​ ద్వారా పాస్​వర్డ్​ను మార్చుకోవాలి.

పేమెంట్ల కోసం.. హెచ్​టీటీపీఎస్​తో ఉన్న లింక్​లను మాత్రమే వాడాలని, హెచ్​టీటీపీ యూఆర్​ఎల్​ల పట్ల జాగ్రత్త వహించాలని సూచిస్తున్నారు సైబర్ నిపుణులు.

4. టూ స్టెప్ వెరిఫికేషన్

రెండంచెల ధ్రువీకకరణ అనేది పాస్​వర్డ్​ తస్కరణకు గురైనా.. పేమెంట్ల విషయంలో అదనపు భద్రతనిస్తుంది. ముఖ్యంగా ఎవరైనా మీ పేమెంట్ యాప్ పాస్​వర్డ్​ను తస్కరించి పేమెంట్​ చేయాలనుకున్నా మొబైల్ నంబర్​కు వచ్చే ఓటీపీని ధ్రువీకరిస్తేనే పేమెంట్ పూర్తవుతుంది. అందుకే వీలైనంత వరకు రెండంచెల ధ్రువీకరణ ఎంపిక చేసుకోవాలని సూచిస్తున్నారు సైబర్ నిపుణులు.

5.క్యూఆర్ కోడ్​లతో జాగ్రత్త..

డిజిటల్ పేమెంట్ల కోసం ఇటీవల క్యూఆర్​ కోడ్​ల వినియోగం పెరిగింది. ప్రతి సారి పేమెంట్ చేసేటప్పుడు మొబైల్​ నంబర్​, ఇతర వివరాలను ఎంటర్​ చేయాల్సిన అవసరం లేకుండా క్యూఆర్​ కోడ్ ఉపయోగపడుతుంది. అయితే.. ఆ క్యూఆర్ విషయంలో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. ముఖ్యంగా నమ్మదగిన పేమెంట్​ యాప్​లకు సంబంధించిన క్యూఆర్ కోడ్​ మాత్రమే స్కాన్ చేయాలి. క్యూఆర్​ కోడ్​పై అనుమానం ఉంటే.. నేరుగా మొబైల్​ నంబర్​ ద్వారానే పేమెంట్​ చేయడం ఉత్తమమని సూచిస్తున్నారు సైబర్​ నిపుణులు.

Use only original QR codes
నమ్మదగిన క్యూఆర్ కోడ్​లను మాత్రమే స్కాన్ చేయాలి

ఇవీ చదవండి:

ఇటీవలి కాలంలో డిజిటల్​ పేమెంట్లకు ఆదరణ బాగా పెరిగింది. స్మార్ట్ ఫోన్ వినియోగించడం, షాపింగ్​ వంటి వాటికి డెబిట్​/క్రిడిట్​ కార్డులను వాడటం సర్వసాధారణంగా మారిపోయింది. నగదు రూపంలో జరిపే చెల్లింపులతో పోలిస్తే.. వీటి ద్వారా అనేక సౌలభ్యాలు ఉన్నాయి. అయితే ఇందులో రిస్క్ ఉందనే విషయం కూడా గుర్తు పెట్టుకోవాలి.

పెరిగిన డిజిటల్ పేమెంట్లను అదునుగా చేసుకుని సైబర్ నేరగాళ్లు రెచ్చిపోతున్నారు. దీని వల్ల చాలా మందికి డిజిటల్​ పేమెంట్ల విషయంలో సెక్యూరిటీ సంబంధిత భయాలు పెరిగిపోయాయి. మరి డిజిటల్ పేమెంట్ల విషయంలో భద్రతకు భరోసానిచ్చే 5 సేఫ్టీ టిప్స్​ గురించి ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.

1. గుర్తింపు పొందిన యాప్​లను మాత్రమే వాడండి..

యాప్ స్టోర్‌, ప్లే స్టోర్ వంటి వాటిలోనూ చ‌ట్ట‌విరుద్ధ‌మైన యాప్‌లు ఉండే అవ‌కాశం ఉంది. అందువ‌ల్ల స‌మీక్ష‌కులు ఇచ్చే రివ్యూల‌ను ప‌రిశీలించండి. త‌క్కువ సంఖ్య‌లో డౌన్‌లోడ్‌లు ఉన్న యాప్‌ల జోలికి వెళ్లకండి. వెరిఫైడ్ బ్యాడ్జ్ ఉంద‌ని నిర్దరించుకున్న త‌రువాత మాత్ర‌మే డౌన్‌లోడ్ చేసుకోండి.

Spot Fake Apps
నకిలీ యాప్​లను గుర్తించండిలా

మీ స్మార్ట్‌ఫోన్‌లో ఏదైనా యాప్‌‌ను డౌన్‌లోడ్ చేసేటప్పుడు.. అది యాప్ స్టోర్ లేదా ప్లే స్టోర్‌లో ధ్రువీకరించారో, లేదో చూసుకోండి. మొబైల్ బ్యాంకింగ్, మొబైల్ వాలెట్ యాప్‌ల‌కు కూడా చట్టబద్ధత‌ ఉండాలి.

యాప్‌ల‌ను ఇన్​స్టాల్ చేసేప్పుడు కెమెరా, ఫోన్ బుక్‌, ఎస్ఎంఎస్ యాక్సెస్​ అవసరమైతే తప్ప ఇవ్వొద్దని నిపుణులు చెబుతున్నారు. యాప్ గురించి పూర్తిగా తెలుసుకున్నాకే.. డెబిట్ కార్డ్​/క్రెడిట్​ కార్డ్ సహా ఇతర సున్నితమైన వివరాలను యాప్​లో ఎంటర్​ చేయాలని సలహా ఇస్తున్నారు.

2. బలమైన పాస్​వర్డ్​

డిజిటల్​గా పేమెంట్లు చేయడంలో పాస్​వర్డ్​లు చాలా కీలకం. అయితే చాలా మంది గుర్తుంచుకునే సౌలభ్యం కోసం.. సులభమైన పాస్​వర్డ్​ను పెట్టుకుంటారు. అయితే అలాంటి పొరపాటు చేయొద్దని చెబుతున్నారు సైబర్ నిపుణులు. పాస్​వర్డ్​లలో పేర్లను, పుట్టిన తేదీ వంటి వాటిని పెట్టుకోవద్దని సూచిస్తున్నారు.

password for payment Apps
పాస్​వర్డ్​ విషయంలో జాగ్రత్తలు

నంబర్లు, అక్షరాలతో కలిపి వ్యక్తిగత వివరాలకు సంబంధం లేని పాస్​వర్డ్​ను పేమెంట్ యాప్​లకు పెట్టుకోవాలని చెబుతున్నారు నిపుణులు. కనీసం నెల రోజులకు ఓ సారి పాస్​వర్డ్​ మారుస్తూ ఉండాలని సూచిస్తున్నారు. దీని ద్వారా ఇతరులు పాస్​వర్డ్​ను క్రాక్​ చేయలేరని అంటున్నారు.

3.పేమెంట్ల కోసం పబ్లిక్​ వైఫై వాడొద్దు..

చాలా మంది ఉచితంగా వస్తుందని పబ్లిక్ వైఫైని విపరీతంగా వాడుతుంటారు. బ్రౌజింగ్ కోసమైతే సమస్య లేదు కానీ పేమెంట్లు చేసేందుకు మాత్రం పబ్లిక్ వైఫై వాడొద్దని హెచ్చరిస్తున్నారు నిపుణులు. అలాంటి నెట్​వర్క్​ల ద్వారా సైబర్​ నేరగాళ్ల వలలో పడేందుకు ఎక్కువ అవకాశాలు ఉంటాయని చెబుతున్నారు.

Careful with Free Wifi
ఉచిత వైఫైతో జాగ్రత్త

తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో పబ్లిక్​ కంప్యూటర్​ లేదా వైఫై ద్వారా చెల్లింపులు చేయాల్సి వస్తే.. పని పూర్తయ్యాక బ్రౌజింగ్ హిస్టరీని డిలీట్​ చేయాలి. ఆ తర్వాత సురక్షిత నెట్​​వర్క్​ ద్వారా పాస్​వర్డ్​ను మార్చుకోవాలి.

పేమెంట్ల కోసం.. హెచ్​టీటీపీఎస్​తో ఉన్న లింక్​లను మాత్రమే వాడాలని, హెచ్​టీటీపీ యూఆర్​ఎల్​ల పట్ల జాగ్రత్త వహించాలని సూచిస్తున్నారు సైబర్ నిపుణులు.

4. టూ స్టెప్ వెరిఫికేషన్

రెండంచెల ధ్రువీకకరణ అనేది పాస్​వర్డ్​ తస్కరణకు గురైనా.. పేమెంట్ల విషయంలో అదనపు భద్రతనిస్తుంది. ముఖ్యంగా ఎవరైనా మీ పేమెంట్ యాప్ పాస్​వర్డ్​ను తస్కరించి పేమెంట్​ చేయాలనుకున్నా మొబైల్ నంబర్​కు వచ్చే ఓటీపీని ధ్రువీకరిస్తేనే పేమెంట్ పూర్తవుతుంది. అందుకే వీలైనంత వరకు రెండంచెల ధ్రువీకరణ ఎంపిక చేసుకోవాలని సూచిస్తున్నారు సైబర్ నిపుణులు.

5.క్యూఆర్ కోడ్​లతో జాగ్రత్త..

డిజిటల్ పేమెంట్ల కోసం ఇటీవల క్యూఆర్​ కోడ్​ల వినియోగం పెరిగింది. ప్రతి సారి పేమెంట్ చేసేటప్పుడు మొబైల్​ నంబర్​, ఇతర వివరాలను ఎంటర్​ చేయాల్సిన అవసరం లేకుండా క్యూఆర్​ కోడ్ ఉపయోగపడుతుంది. అయితే.. ఆ క్యూఆర్ విషయంలో జాగ్రత్తగా ఉండాలి. ముఖ్యంగా నమ్మదగిన పేమెంట్​ యాప్​లకు సంబంధించిన క్యూఆర్ కోడ్​ మాత్రమే స్కాన్ చేయాలి. క్యూఆర్​ కోడ్​పై అనుమానం ఉంటే.. నేరుగా మొబైల్​ నంబర్​ ద్వారానే పేమెంట్​ చేయడం ఉత్తమమని సూచిస్తున్నారు సైబర్​ నిపుణులు.

Use only original QR codes
నమ్మదగిన క్యూఆర్ కోడ్​లను మాత్రమే స్కాన్ చేయాలి

ఇవీ చదవండి:

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.