దేశానికి స్వాతంత్య్రం లభించాక ఏడున్నర దశాబ్దాల తరవాతా ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో ఎస్సీ, ఎస్టీ(షెడ్యూల్డ్ కులాలు తెగ)ల ప్రాతినిధ్యం తక్కువగానే ఉందని సర్వోన్నత న్యాయస్థానానికి కేంద్రం తాజాగా నివేదించింది. ఎస్సీ, ఎస్టీ, ఓబీసీ అభ్యర్థులు వివిధ ఉద్యోగాల్లో తగినన్ని గ్రూప్-ఎ కొలువుల్లో కుదురుకోవడానికి సుప్రీంకోర్టే ప్రతిపాదనలు రూపొందించాలన్న ప్రభుత్వ అభ్యర్థన విస్మయపరుస్తోంది! పదోన్నతుల్లో ఎస్సీ, ఎస్టీలకు రిజర్వేషన్లు కల్పించడానికి సంబంధించి అస్పష్టతను తొలగించాలని కోరుతూ కేంద్రంతోపాటు పలు రాష్ట్రాలూ ఇటీవల సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించడం తెలిసిందే.
సమగ్ర సమాచారం కాదు..
పదోన్నతుల్లో కోటాలను ఎలా సమర్థించుకుంటారన్న న్యాయస్థానం సూటిప్రశ్నకు స్పందనగా కేంద్రం సమర్పించిన గణాంకాలు ఎన్నో శంకలు లేవనెత్తుతున్నాయి. సర్వే చేసిన మేరకు 19 మంత్రిత్వశాఖల సిబ్బందిలో ఎస్సీల ప్రాతినిధ్యం 15.34 శాతమని, ఎస్టీలు 6.18 శాతమని, ఓబీసీలు 17.5 శాతందాకా ఉన్నారంటూనే- ఇది సమగ్ర సమాచారం కాదని అదనపు సొలిసిటర్ జనరల్ బల్బీర్ సింగ్ చెబుతున్నారు. భారత జనాభాలో షెడ్యూల్డ్ కులాలు 16.6 శాతమని, షెడ్యూల్డ్ తెగలవారు 8.6 శాతమని గణాంకాలు వెల్లడిస్తున్నా- జన సంఖ్యకు అనుగుణంగా ఉపప్రణాళిక కింద పథకాల అమలు, నిర్ణీత కేటాయింపులు రాష్ట్రాల్లో దస్త్రాలకే పరిమితమవుతుండటం బహిరంగ రహస్యం. కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో రిజర్వేషన్ల అమలూ అదే బాపతుగా సర్కారీ నివేదిక ధ్రువీకరిస్తోంది. ఇందుకు దశాబ్దాలుగా కేంద్రంలో చక్రం తిప్పిన ప్రభుత్వాల ఉమ్మడి వైఫల్యాన్నే వేలెత్తిచూపాలి! నిమ్నవర్గాల బాగుసేత కోసం రాజ్యాంగంలోని వివిధ అధికరణలు సామాజిక, సాంస్కృతిక, ఆర్థిక, విద్యా రక్షణలను నిర్దేశిస్తున్నాయి. ఎస్సీ ఎస్టీలను ప్రధాన ఓటుబ్యాంకులుగానే చూస్తున్న ప్రభుత్వాలు వారి సామాజిక ఆర్థిక స్థితిగతుల మెరుగుదలను పెద్దగా పట్టించుకోనే లేదన్న యథార్థాన్ని- 'సుప్రీం' ఎదుట సర్కారీ ఒప్పుకోలు నిర్ధారిస్తోంది!
ఊతంగా ఉపకరించడమే ముఖ్యోద్దేశం...
తరాల తరబడి పీడనకు వంచనకు గురైన అణగారిన వర్గాల జీవితాల్ని నిలబెట్టేందుకు తాత్కాలిక ఊతంగా ఉపకరిస్తాయన్నదే రిజర్వేషన్ల ముఖ్యోద్దేశం. విద్య, ఉద్యోగ రంగాల్లో ఏ డెబ్భైశాతం అవకాశాలనో కొన్ని వర్గాలకు ప్రత్యేకించడం కన్నా అధికార దుర్వినియోగం ఉండదన్న హెచ్చరిక డాక్టర్ అంబేద్కర్ నోట అలనాడే వెల్లడి కావడం, ఆయన దార్శనికతకు నిదర్శనం. మొత్తం రిజర్వేషన్లు యాభైశాతానికి మించరాదని పలు సందర్భాల్లో న్యాయస్థానం గిరిగీస్తున్నా- ఓట్లు కూడగట్టే సాధనంగా రిజర్వేషన్ల దుర్రాజకీయం వెర్రితలలు వేస్తుండటం... సమకాలీన చరిత్ర.
పీడిత వర్గాలకు మేలు చేయడానికి రిజర్వేషన్లే ఏకైక మార్గమా అని ప్రభుత్వాలను రాజ్యాంగ ధర్మాసనం లోగడే సూటిగా ప్రశ్నించినా- నేతాగణం తీరుతెన్నులు మారడంలేదు. రాజ్యాంగ ఆదేశిక సూత్రాల నిర్దేశానుసారం- ఎస్సీ ఎస్టీల చదువు, ఆర్థిక ప్రయోజనాల పట్ల ప్రత్యేక శ్రద్ధ కనబరచాల్సిన బాధ్యత ప్రజాప్రభుత్వాలది. వాస్తవంలో అలా నిబద్ధ కృషి నమోదవుతోందా? ఎన్నో ఏళ్లుగా రిజర్వేషన్లు అమలుపరుస్తున్న తమిళనాడులో దళితులెందరో వెనకబాటుతనం నుంచి విముక్తులు కానేలేదని గతంలో జయలలిత వ్యాఖ్యానించారు. అక్కడే అనేముంది, దేశమంతటా తరతమ భేదాలతో ఇప్పటికీ అదే దుర్భర పరిస్థితి తాండవిస్తోంది. రిజర్వేషన్ల విస్తరణ, ప్రత్యేక కోటాల ప్రదానం... ఇవన్నీ ఆయా వర్గాలను మభ్యపెట్టే పదజాలమే.
పదేళ్ల కాలావధిలో విద్యకు భారీగా కేటాయింపులు పెంచి, కేంద్రీయ విద్యాలయాల స్థాయీ ప్రమాణాలతో సరితూగేట్లు నాలుగు లక్షల సర్కారీ ఉన్నత పాఠశాలల్ని అవతరింపజేస్తే- మున్ముందు ఎవరికీ రిజర్వేషన్ల ఊతకర్రల అవసరమే ఉండదని జాతీయ విజ్ఞాన సంఘం ఏనాడో హితవు పలికింది. ఎవరితోనైనా పోటీపడే శక్తిసామర్థ్యాలు ప్రసాదించే విద్యావకాశాల్ని కల్పించగలిగితే, అసలు కోటాల అవసరం ఎందుకుంటుంది? ప్రభుత్వాలు, పార్టీలు ఈ కీలకాంశాన్ని విస్మరించి పొద్దుపుచ్చుతుండటమే దేశాభ్యున్నతిని కుంగదీస్తోంది!
ఇదీ చూడండి: ఈ మూడు నెలలు జాగ్రత్త.. లేదంటే అంతే!