ఆ ప్రాంత ప్రజల వద్ద అన్ని అధికారిక పత్రాలూ ఉంటాయి.. ఓటర్ కార్డుతో తమ ప్రతినిధులను ఎన్నుకుంటారు... రేషన్ కార్డుతో సరకులు తీసుకుంటారు.. కానీ వారి పరిస్థితి అగమ్యగోచరమే! వారంతా భారత్లోని భూభాగంలోనే ఉంటారు.. కానీ పూర్తిస్థాయిలో భారతీయులమని చెప్పుకోలేని పరిస్థితి. ఉండేందుకు భూమి ఉన్నా.. యాజమాన్య హక్కులు లేక దాన్ని అమ్ముకోలేని దుస్థితి. భారతదేశ పటంలోనే లేని ఊరు వారిది. ఎవరికీ లేని వింతైన సమస్య అది. వివరాల్లోకి వెళితే...
బంగాల్లోని జల్పాయ్గుడి జిల్లా, దక్షిణ బేరుబాడీ గ్రామ పంచాయతీలోని ఐదు గ్రామాల ప్రజల ఉనికి ప్రశ్నార్థకమవుతోంది. కాజల్డిఘీ, చిలాహటీ, బారాశశి, నవతారిదేబోత్తర్, పధానీ గ్రామాలను 2015 ఆగస్టు 1న భారత్లో విలీనం చేసినా... అధికారిక మ్యాప్లో ఇప్పటికీ ఈ ప్రాంతాలు కనిపించడం లేదు.
ఈ సమస్యకు మూలం భారత్-పాక్ విభజనకు ముందు ఉంది. ఈ గ్రామాలు భారత్-బంగ్లాదేశ్ సరిహద్దులో ఉంటాయి. రెండు దేశాలను విభజించే రాడ్క్లిఫ్ రేఖ ప్రకారం దక్షిణ బేరుబాడీ ప్రాంతం.. తూర్పు పాకిస్థాన్ (ప్రస్తుత బంగ్లాదేశ్) పరిధిలోకి వస్తుందనేది పాకిస్థాన్ వాదన. ఈ బేరుబాడీ ఎవరికి చెందుతుందనే అంశంపై 1958 సెప్టెంబర్లో అంశంపై అప్పటి భారత ప్రధాని జవహర్లాల్ నెహ్రూ, పాక్ పీఎం ఫిరూజ్ ఖాన్ నూన్ల మధ్య చర్చలు జరిగాయి. వీరిద్దరి మధ్య కుదిరిన ఒప్పందం ప్రకారం దక్షిణ బేరుబాడీని భారత్, పాక్లకు సమానంగా విభజించాలి. అయితే, ఈ నిర్ణయాన్ని వ్యతిరేకించిన దక్షిణ బేరుబాడీ ప్రజలు.. భారత సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించారు. దీంతో సుప్రీంకోర్టు ఈ ప్రక్రియను నిలిపివేసింది. అయినప్పటికీ, 9వ రాజ్యాంగ సవరణ (1960) ద్వారా దీనిపై ముందుకెళ్లాలని అప్పటి కేంద్ర ప్రభుత్వం భావించింది. అయితే, పరిస్థితులు అందుకు అనుకూలించలేదు. 1962 ఇండో-చైనా యుద్ధం, 1964లో నెహ్రూ మరణం, 1965లో పాకిస్థాన్తో యుద్ధం వంటి పరిణామాల వల్ల బేరుబాడీ సమస్య కాలగర్భంలో కలిసిపోయింది. 1971లో బంగ్లాదేశ్ ఏర్పడగా... ఈ అంశం మాత్రం ఇరుదేశాల మధ్య దశాబ్దాలుగా అపరిష్కృత సమస్యగానే మిగిలిపోయింది.
సమస్య ఇదీ..
సరిహద్దులోని కొన్ని ప్రాంతాలలో ఉన్న ఎన్క్లేవ్లు ఈ సమస్యను జఠిలంగా మార్చాయి. భారత భూభాగంలో ఉండే ఎన్క్లేవ్లలో బంగ్లాదేశీయులు, బంగ్లాదేశ్లో ఉండే ఎన్క్లేవ్లలో భారతీయులు ఉండేవారు. విస్తీర్ణంలో చిన్నగా ఉండే ఈ ఎన్క్లేవ్లకు నాలుగువైపులా పక్క దేశ సరిహద్దు ఉండేది. వీటిపై పాలనాపరమైన నియంత్రణ సాధించడానికి రెండు దేశాలకూ వీలు లేకుండా ఉండేది. ఫలితంగా ఈ ఎన్క్లేవ్లలో నివసించే ప్రజల ఆలనాపాలనా చూసేవారు కరవయ్యారు. దశాబ్దాలుగా కొనసాగిన ఈ సమస్యకు 2015లో పరిష్కారం లభించింది.
మోదీ రంగప్రవేశంతో...
2015లో భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ, బంగ్లాదేశ్ ప్రధాని షేక్ హసీనా మధ్య.. ల్యాండ్ బోర్డర్ అగ్రీమెంట్ కుదిరింది. ఇందులో భాగంగా భారత్లో 17,160.63 ఎకరాల్లో ఉన్న 111 ఎన్క్లేవ్లను బంగ్లాదేశ్కు, బంగ్లాదేశ్లో 7,110.02 ఎకరాల్లో ఉన్న 51 ఎన్క్లేవ్లను భారత్కు అప్పగించాలని నిర్ణయించారు. ఈ ఎన్క్లేవ్లలో నివసించే ప్రజలు.. బంగ్లాదేశ్ లేదా భారత పౌరసత్వాల్లో దేన్నైనా ఎంచుకునే వీలు కల్పించారు. అయితే, ఐదు గ్రామాలకు సంబంధించి ఎలాంటి నిర్ణయం తీసుకోలేదు. ఒప్పందం ప్రకారం వారికి భారత్లో ఉండేందుకు అవకాశం లభించినప్పటికీ.. భూమిని కలిగి ఉండే హక్కులు వీరికి లేకుండా పోయాయి.
'1974లో భారత ప్రధాని ఇందిరాగాంధీ, బంగ్లాదేశ్ ప్రధాని ముజిబుర్ రెహ్మాన్ మధ్య ల్యాండ్ బౌండరీ అగ్రిమెంట్ కుదిరింది. దాని ప్రకారం సరిహద్దులను మార్చారు. అయితే, ఐదు భారతీయ గ్రామాలు బంగ్లాదేశ్లో, నాలుగు బంగ్లాదేశ్ గ్రామాలు భారత్లో కలిశాయని తర్వాత తెలిసింది. ఈ గ్రామాలను 'అడ్వర్స్ పొసెషన్స్'గా గుర్తించారు. ఓ ఆస్తిపై సుదీర్ఘకాలం నియంత్రణ కొనసాగించి యాజమాన్య హక్కులు పొందడాన్ని అడ్వర్స్ పొసెషన్స్ అంటారు. ఇది రెండువైపులా ఉన్న ఆ గ్రామాల ప్రజల్లో అయోమయాన్ని మరింత పెంచింది' అని మాజీ ఎమ్మెల్యే, చిలాహటీ గ్రామ నివాసి గోబిందో రాయ్ ఈటీవీ భారత్కు వివరించారు.
"కామత్(చిలాహటీ) గ్రామం చాలా ఏళ్లుగా ఈ సమస్యను అనుభవిస్తోంది. ఇక్కడి ప్రజలకు ఆస్తి పత్రాలు లేవు. ఈ గ్రామానికి పొరుగున ఉన్న నాలుగు గ్రామాల్లోనూ ఇదే పరిస్థితి ఉంది. మొత్తంగా ఈ సమస్య పది వేల మందిపై ప్రభావం చూపుతోంది. అందులో 8 వేల మంది రిజిస్టర్డ్ ఓటర్లు ఉన్నారు. భూపత్రాలు లేకపోవడం వల్ల రాష్ట్ర, కేంద్ర ప్రభుత్వాలు అందించే కృషక్ బంధు, కిసాన్ నిధి సమ్మాన్ వంటి పథకాలు అందుకోలేకపోతున్నారు. ఇక్కడి ప్రజలు భారత్లోనే ఉంటామని నిరసన చేస్తున్నారు. 2015లో ఇరుదేశాల మధ్య ఒప్పందం కుదిరినా.. ఈ గ్రామాల విషయంలో స్పష్టత లేకుండా పోయింది. ఈ గ్రామాలను భారత్లో అంతర్భాగంగా ప్రకటించినా.. సరైన పత్రాలు లేకపోవడం ఆందోళన కలిగిస్తోంది. చట్టపరమైన గుర్తింపు తమకు లభించడం లేదని గ్రామస్థులు బాధపడుతున్నారు."
-గోబిందో రాయ్, మాజీ ఎమ్మెల్యే, ఫార్వర్డ్ బ్లాక్ పార్టీ
ఈ అంశంపై జల్పాయ్గుడి జిల్లా మేజిస్ట్రేట్ మౌమితా గోదరాను సంప్రదించగా.. సమస్యపై ఉన్నతాధికారులకు నివేదించినట్లు తెలిపారు. 'దక్షిణ బేరుబాడీలోని ఈ గ్రామాలకు సంబంధించి కొన్ని సమస్యలు ఉన్నాయి. ఉన్నతాధికారులకు ఇందుకు సంబంధించిన సమాచారం అందించాం' అని చెప్పారు.