అటు చైనాతో, ఇటు పాకిస్థాన్తో ఏకకాలంలో యుద్ధం అంటూ.. ఇన్నాళ్లుగా వచ్చిన ఊహాగానాలు ఇప్పుడు నిజంగా మారే సూచనలు కనిపిస్తున్నాయి. ఇప్పటికే హిమగిరుల్లో భారత్-చైనా మధ్య యుద్ధమేఘాలు కమ్ముకుంటుంటే.. పాకిస్థాన్ సైతం నవంబర్ 15 తర్వాత కయ్యానికి కాలు దువ్వేందుకు సిద్ధమవుతోంది.
రెండు వైపులా...
చైనా వ్యూహకర్త, భారత వ్యవహారాల నిపుణుడు లీ జోంగ్యీ.. చైనా ప్రభుత్వ ఆధ్వర్యంలో నిడిచే పత్రిక గ్లోబల్ టైమ్స్లో భారత్-చైనా సరిహద్దు వివాదానికి సంబంధించిన కీలక వ్యాఖ్యలు చేశారు.
ఒకవేళ చైనా తిరిగిపోరాడకపోతే సరిహద్దులో ఘర్షణలు నిత్యకృత్యంగా మారతాయి. భవిష్యత్తులో ఇవి సర్వసాధారణం అయిపోతాయి. చైనా భారత్ పట్ల మెతక వైఖరిని మరోసారి సమీక్షించుకోవాలి. భారత్పై కఠినంగా వ్యవహరించాల్సిన సమయం వచ్చేసింది.
-లీ జోంగ్యీ
ఈ వ్యాఖ్యలు చైనా-భారత్తో కయ్యనికి కాలు దువ్వేందుకు సన్నద్ధం అవుతోందన్న విషయం తెలియజేస్తున్నాయి.
మరోవైపు పాక్ ప్రధాని... భారత్కు వ్యతిరేకంగా పోరాటంలో చైనా తమకు అండగా ఉంటుందనే విధంగా వ్యవహరిస్తున్నారు. గతేడాది ఐరాస సర్వసభ్య సమావేశంలోనూ కశ్మీర్ అంశం అణుయుద్ధానికి దారి తీస్తుందంటూ భారత్ను హెచ్చరించారు. జమ్ముకశ్మీర్ అంశాన్ని అంతర్జాతీయంగా పరిష్కరించే వరకు దక్షిణ ఆసియాలో శాంతి ఉండదని కూడా వ్యాఖ్యానించారు.
పాక్ వక్రబుద్ధి
భారత్-చైనా సరిహద్దు వివాదాలు ఏప్రిల్-మే నుంచే తీవ్ర రూపం దాల్చినా... పాక్ ఈ అంశంపై నోరు మెదపకపోవటం అనేక అనుమానాలుకు తావిచ్చింది. ఇప్పుడా ప్రశ్నలేం రాకుండా తన వక్రబుద్ధి ప్రదర్శిస్తోంది దాయాది దేశం.
అందులో భాగంగానే వివాదాస్పద గిల్గిత్-బాల్టిస్థాన్ ప్రాంతంలో నవంబర్ 15న ఎన్నికలు నిర్వహణకు సిద్ధమవుతోంది. అనంతరం దేశంలో 5వ ప్రావిన్సుగా ఈ సెక్టార్ను కలుపుకోవాలని కుతంత్రాలు పన్నుతోంది.
గిల్గిత్-బాల్టిస్థాన్ ప్రాంతాన్ని పాకిస్థాన్లో పూర్తి స్థాయి రాష్ట్రంగా మార్చితే... సర్వాధికారాలు ఇస్లామాబాద్ చేతికి వస్తాయి. ఇది ఇన్నాళ్లు దీనిని వివాదాస్పదంగా చెబుతోన్న భారత్ వాదనను పూర్తిగా ధిక్కరించటమే. ఈ ప్రాంతాన్ని పాక్లో భాగంగా చేసి చట్టబద్ధత కల్పించాలని యోచిస్తోంది దాయాది.
అంతకుముందు పాక్ అధికారులు ఈ గిల్గిత్-బాల్టిస్థాన్ను ఉత్తర ప్రాంతంగా గుర్తించారు. ఈ సెక్టార్ వివాదాస్పద ప్రాంతంగా ఉందన్న వాస్తవాన్ని ఒప్పుకునేవారు.
భారత్ ఇన్నాళ్లూ ఈ సెక్టార్ను పాక్ ఆక్రమిత కశ్మీర్లో భాగంగా చూస్తోంది. పాక్ మాత్రం 'ఆజాద్ కశ్మీర్' అంటూ వ్యవహరించేది. అయితే, పాకిస్థాన్ ఈ ప్రాంతాన్ని కలిపేసుకుంటే ఇన్నాళ్లూ చెప్పుకున్న ఆజాదీ(స్వేచ్ఛ)ని తానే హరిస్తుందన్న విషయం మర్చిపోతోంది.
సీపెక్ కోసమే కుయుక్తులు
గిల్గిత్-బాల్టిస్థాన్కు రాష్ట్ర హోదా వెనుక అంతర్జాతీయ కారణాలూ కనిపిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా చైనా కలల ప్రాజెక్టు చైనా-పాకిస్థాన్ ఆర్థిక నడవా... సీపెక్ ఈ ప్రాంతం గుండానే వెళ్తోంది. ఈ వివాదాస్పద సెక్టార్లో నిర్మాణాలు చేపడుతున్న కారణంగానే.. సీపెక్ ప్రాజెక్టును భారత్ తీవ్రంగా వ్యతిరేకిస్తోంది. ఇలా పాకిస్థాన్లో భాగంగా మార్చేసుకుని ఈ ప్రాంతంలో చైనా పెట్టుబడులకు తలుపులు బార్లా తెరవాలనే దురాలోచనతో ఉన్నారు ఇస్లామాబాద్ పెద్దలు.
పాక్.. గిల్గిత్-బాల్టిస్థాన్లో ఈ దురాగతానికి పాల్పడుతున్న సమయం కూడా వ్యూహాత్మకంగా ఉంది. భారత్-చైనా మధ్య కొనసాగుతున్న సైనిక ప్రతిష్టంభనలోనే... పాక్ మరోవైపు నుంచి ఉద్రిక్తతలు సృష్టించి పరిస్థితులను మరింత సంక్లిష్టం చేయాలని చూస్తోంది.
నవంబర్లో పాకిస్థాన్ సరిహద్దుగా ఉన్న నియంత్రణ రేఖ(ఎల్ఓసీ), చైనా సరిహద్దుగా ఉన్న వాస్తవాధీన రేఖ(ఎల్ఏసీ) వద్ద శీతాకాలం తీవ్రరూపం దాలుస్తుంది. ఈ సమయంలో సైనికులను ప్రతికూల వాతావరణం ఇబ్బంది పెడుతుంది.
ఒక సైనికుడు... శత్రువుతో పాటు వాతావరణం, మానసిక స్థితితో యుద్ధం చేయాల్సి వస్తుంది. ఇక భారత్ విషయంలో రెండువైపులా యుద్ధం ముంచుకొస్తే.. సైన్యం నలుగురు విరోధులతో తలపడాల్సి ఉంటుంది.
-సంజీవ్ బారువా, సీనియర్ పాత్రికేయులు