ETV Bharat / bharat
దేశ గతినే మార్చిన రాజ్యాంగ సవరణలు ఇవి...
1950 జనవరి 26న అమల్లోకి వచ్చింది భారత రాజ్యాంగం. ఇప్పటివరకు రాజ్యాంగాన్ని 103సార్లు సవరించారు. వీటిల్లో కొన్ని దేశ గతినే మార్చేశాయి.
దేశ గతిని మార్చిన ముఖ్య సవరణలు
By
Published : Nov 26, 2019, 7:21 AM IST
మారుతున్న పరిస్థితులు, ఎదురవుతున్న సవాళ్లు, పెరుగుతున్న అవసరాల నేపథ్యంలో.. రాజ్యాంగ మౌలిక సూత్రాలకు భంగం కలగకుండా వివిధ లక్ష్యాలతో రాజ్యాంగాన్ని ఇప్పటివరకు 103 సార్లు సవరించారు. వాటిలో ముఖ్యమైనవి...
తొలి సవరణ (1951)
భూ సంస్కరణలు, ఇతర చట్టాలకు న్యాయ సమీక్ష నుంచి రక్షణ కల్పించారు. మాట్లాడే హక్కుకు 3 పరిమితులను విధించారు.
ఏడో సవరణ (1956)
దేశాన్ని భాషా ప్రాతిపదికన 14 రాష్ట్రాలు, 6 కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా పునర్విభజించారు. భాషల పరిరక్షణకు ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో మాతృభాషలోనే బోధించేలా 350ఏ ప్రకరణ జోడించారు.
24వ సవరణ (1971)
రాజ్యాంగంలోని ఏ భాగాన్నైనా సవరించే అధికారం లోక్‌సభకు కట్టబెట్టారు. ఏదైనా రాజ్యాంగ సవరణను పార్లమెంటు ఉభయసభలు అంగీకరించి, రాష్ట్రపతికి నివేదిస్తే ఆయన తప్పనిసరిగా ఆమోదించాలన్నారు.
42వ సవరణ (1976)
- సామ్యవాద, లౌకిక, సమగ్రత అనే మూడు పదాలను ప్రవేశికకు అదనంగా జోడించారు. పౌరులకు ప్రాథమిక విధులను నిర్దేశించారు.
- న్యాయ సమీక్ష, రిట్‌ పిటిషన్ల విచారణలో సుప్రీం, హైకోర్టుల పరిధి తగ్గించి, రాజ్యాంగ సవరణలను న్యాయసమీక్ష పరిధి నుంచి తొలగించారు.
- జాతీయ న్యాయ సేవల సంస్థను ఏర్పాటు చేశారు.
44వ సవరణ (1978)
- అత్యయిక పరిస్థితి ప్రకటించే నిబంధనలో ‘అంతర్గత సమస్యలు’ అనే పదం స్థానంలో ‘సైనిక తిరుగుబాటు’ అనే పదాన్ని చేర్చారు.
- కేంద్ర మంత్రివర్గం రాతపూర్వక సలహా ఇస్తేనే రాష్ట్రపతి అత్యయిక పరిస్థితిని విధించాలి.
- ప్రాథమిక హక్కుల జాబితా నుంచి ఆస్తిహక్కు తొలగింపు.
73, 74 సవరణలు (1992)
గ్రామ పంచాయతీలు, పట్టణ స్థానిక సంస్థలకు రాజ్యాంగబద్ధ హోదా కల్పించారు. ‘మున్సిపాలిటీలు’ అనే కొత్త భాగాన్ని చేర్చారు. అన్ని స్థానిక సంస్థలకు ప్రత్యక్ష ఎన్నికలకు ఆదేశం.
86వ సవరణ (2002)
కొత్తగా విద్యాహక్కును చేర్చారు. 6 నుంచి 14 ఏళ్ల వయసులోని బాలబాలికలు అందరికీ ఉచిత, నిర్బంధ విద్య అందించాలని నిర్దేశించారు.
101వ సవరణ (2016)
దేశంలో వస్తు, సేవల పన్ను(జీఎస్టీ)ని అమలులోకి తెస్తూ కొత్తగా 269ఏ, 279ఏ ప్రకరణల ఏర్పాటు.
102వ సవరణ (2018)
వెనుకబడిన తరగతుల జాతీయ కమిషన్‌ ఏర్పాటు. బీసీల జాబితాలో మార్పులు, చేర్పులపై అధ్యయనం చేసే బాధ్యత అప్పగింత.
103వ సవరణ (2019)
విద్య, ఉద్యోగాల్లో ఆర్థికంగా వెనుకబడిన వర్గాలకు 10% రిజర్వేషన్ల కల్పన.
ఓటు హక్కు 18 ఏళ్లకు
రాజీవ్‌గాంధీ ప్రధానిగా ఉన్నప్పుడు 1988లో రాజ్యాంగానికి 61వ సవరణ చేశారు. అప్పటివరకు 21 ఏళ్లుగా ఉన్న ఓటు హక్కు వయసును ఏకంగా మూడేళ్లు తగ్గిస్తూ 18 ఏళ్లకు కుదించారు. నాటి నుంచే నవ యువత సైతం ఓటేస్తోంది.
మారుతున్న పరిస్థితులు, ఎదురవుతున్న సవాళ్లు, పెరుగుతున్న అవసరాల నేపథ్యంలో.. రాజ్యాంగ మౌలిక సూత్రాలకు భంగం కలగకుండా వివిధ లక్ష్యాలతో రాజ్యాంగాన్ని ఇప్పటివరకు 103 సార్లు సవరించారు. వాటిలో ముఖ్యమైనవి...
తొలి సవరణ (1951)
భూ సంస్కరణలు, ఇతర చట్టాలకు న్యాయ సమీక్ష నుంచి రక్షణ కల్పించారు. మాట్లాడే హక్కుకు 3 పరిమితులను విధించారు.
ఏడో సవరణ (1956)
దేశాన్ని భాషా ప్రాతిపదికన 14 రాష్ట్రాలు, 6 కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా పునర్విభజించారు. భాషల పరిరక్షణకు ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో మాతృభాషలోనే బోధించేలా 350ఏ ప్రకరణ జోడించారు.
24వ సవరణ (1971)
రాజ్యాంగంలోని ఏ భాగాన్నైనా సవరించే అధికారం లోక్‌సభకు కట్టబెట్టారు. ఏదైనా రాజ్యాంగ సవరణను పార్లమెంటు ఉభయసభలు అంగీకరించి, రాష్ట్రపతికి నివేదిస్తే ఆయన తప్పనిసరిగా ఆమోదించాలన్నారు.
42వ సవరణ (1976)
- సామ్యవాద, లౌకిక, సమగ్రత అనే మూడు పదాలను ప్రవేశికకు అదనంగా జోడించారు. పౌరులకు ప్రాథమిక విధులను నిర్దేశించారు.
- న్యాయ సమీక్ష, రిట్‌ పిటిషన్ల విచారణలో సుప్రీం, హైకోర్టుల పరిధి తగ్గించి, రాజ్యాంగ సవరణలను న్యాయసమీక్ష పరిధి నుంచి తొలగించారు.
- జాతీయ న్యాయ సేవల సంస్థను ఏర్పాటు చేశారు.
44వ సవరణ (1978)
- అత్యయిక పరిస్థితి ప్రకటించే నిబంధనలో ‘అంతర్గత సమస్యలు’ అనే పదం స్థానంలో ‘సైనిక తిరుగుబాటు’ అనే పదాన్ని చేర్చారు.
- కేంద్ర మంత్రివర్గం రాతపూర్వక సలహా ఇస్తేనే రాష్ట్రపతి అత్యయిక పరిస్థితిని విధించాలి.
- ప్రాథమిక హక్కుల జాబితా నుంచి ఆస్తిహక్కు తొలగింపు.
73, 74 సవరణలు (1992)
గ్రామ పంచాయతీలు, పట్టణ స్థానిక సంస్థలకు రాజ్యాంగబద్ధ హోదా కల్పించారు. ‘మున్సిపాలిటీలు’ అనే కొత్త భాగాన్ని చేర్చారు. అన్ని స్థానిక సంస్థలకు ప్రత్యక్ష ఎన్నికలకు ఆదేశం.
86వ సవరణ (2002)
కొత్తగా విద్యాహక్కును చేర్చారు. 6 నుంచి 14 ఏళ్ల వయసులోని బాలబాలికలు అందరికీ ఉచిత, నిర్బంధ విద్య అందించాలని నిర్దేశించారు.
101వ సవరణ (2016)
దేశంలో వస్తు, సేవల పన్ను(జీఎస్టీ)ని అమలులోకి తెస్తూ కొత్తగా 269ఏ, 279ఏ ప్రకరణల ఏర్పాటు.
102వ సవరణ (2018)
వెనుకబడిన తరగతుల జాతీయ కమిషన్‌ ఏర్పాటు. బీసీల జాబితాలో మార్పులు, చేర్పులపై అధ్యయనం చేసే బాధ్యత అప్పగింత.
103వ సవరణ (2019)
విద్య, ఉద్యోగాల్లో ఆర్థికంగా వెనుకబడిన వర్గాలకు 10% రిజర్వేషన్ల కల్పన.
ఓటు హక్కు 18 ఏళ్లకు
రాజీవ్‌గాంధీ ప్రధానిగా ఉన్నప్పుడు 1988లో రాజ్యాంగానికి 61వ సవరణ చేశారు. అప్పటివరకు 21 ఏళ్లుగా ఉన్న ఓటు హక్కు వయసును ఏకంగా మూడేళ్లు తగ్గిస్తూ 18 ఏళ్లకు కుదించారు. నాటి నుంచే నవ యువత సైతం ఓటేస్తోంది.
SHOTLIST:
RESTRICTION SUMMARY: PART MANDATORY CREDIT TO 'YAHYA SEMLALI'
ASSOCIATED PRESS
Fes, Morocco, 21 November 2019
1. Pan inside studio with Yahya Semlali aka 'LZ3ER' performing song
2. Mid of Yahya Semlali aka LZ3ER with name on wall
3. Various of screen showing recording
4. SOUNDBITE (Arabic) Yahya Semlali aka LZ3ER, singing verses of 'Long live the people' (Arabic: 'A3cha Chab" song):
"If you don't hear what I say, go ahead and leave, some fear our words, some fear our songs, they don't know that we are slaughtered and the crisis is what is making us speak. I'm the one who brought this country independence, but never feels independent. I'm the mother whose children died at sea, cried so much. I'm the employee that you strangled with your pay cuts, I'm the free one jailed behind bars, I am the Rifian who dreams that one day the Rif will get better."
5. Wide of Yahya Semlali, aka LZ3ER finishing verses
AMIRA EL MASAITI HANDOUT - MANDATORY CREDIT TO 'YAHYA SEMLALI'
Location and date unknown
6. STILL of (left to right) Yahya Semlali aka LZ3ER, Weld l'Griya, and Gnawi
7. STILL of Gnawi wearing green jacket (right)
ASSOCIATED PRESS
Fes, Morocco, 21 November 2019
8. SOUNDBITE (Arabic) Yahya Semlali aka LZ3ER, 31-years-old, co-author of 'Long live the people' song:
"The night when the song was the most trending on Moroccan Youtube, we knew that it was going to create a problem for us, no way they will let it slip. We expected it. That same night, I won't lie to you, I was waiting for them to barge in my house and arrest me, I was prepared I was ready, waiting. That night went peacefully."
9. Cutaway of LZ3ER's eyes
10. Cutaway of LZ3ER's hands
11. SOUNDBITE (Arabic) Yahya Semlali aka LZ3ER, 31-years-old, co-author of 'Long live the people' song:
"Two days after the release of the song, Gnawi received a call telling him that he was under a search warrant, and he did not hide or escape. He stayed home and even told the press that if the police wanted to arrest him he could come. I spoke to him all night that night until 6am. The next day, I received a phone call telling me that they arrested him in the morning."
12. Various of Semlali listening to music and working on computer
13. SOUNDBITE (Arabic) Yahya Semlali aka LZ3ER, 31-years-old, co-author of "'Long live the people' song:
"If I don't have the right to express myself, then you should tell me from the start. Tell me that I don't have the right to express myself, to see and be quiet. All of us are in the 'see and be quiet' mode. But I do this because I don't want to see and be quiet, that's why people respond to my music. I know the consequences will not be easy, and we don't have any problem, what are we going to lose? We are losers in the first place with nothing to lose. We speak, we want the country to be better, we want to fight corruption, to criticize, I'm not going to change anything. I've nothing to change, I just speak and express the things that hurt me. I speak in the name of millions of other people who are also hurt."
14. Various of Semlali with friends in studio
15. Close of Semlali 's face
ASSOCIATED PRESS
Rabat, Morocco, 22 November 2019
16. Establishing shot of law professor and political scientist Mustapha Sehimi
17. Close of eyes
18. Close of hands
19. SOUNDBITE (French) Mustapha Sehimi, law professor and political scientist:
"There is freedom of speech, it's article 25 of the (Moroccan) Constitution. Article 25 devotes all forms of expression, and it's in the constitutional text, written expression, oral, artistic, and so on. So there is an open field but there are limits. There is a principle which is freedom, but no freedom is exempt of limits. What are these limits? It's to attack constitutional bodies, institutions, which are able to defend themselves through the judiciary. There is no red line, there are limits. I don't like the term red line. There are limits to artistic expression whatsoever."
20. People leaving concert hall
21. Pan of crowd
22. Backstage area
23. Establishing shot of Mehdi Ribati aka 'MADD'
24. SOUNDBITE (Arabic) Mehdi Ribati aka MADD, 24-year-old rapper:
"I grew up in a popular neighbourhood, I tried so many times to be an example for the people who live there, because they say, 'in the city, in this neighbourhood, no talents can make it, because of the conditions in this country'. But I did it so it's an example and everybody can do the same. I hope that it will inspire a generation."
25. Various of people leaving concert hall
STORYLINE:
MOROCCAN RAPPER GNAWI ACCUSED OF INSULTING POLICE
Moroccan rapper Gnawi knew the police would come, after he and two friends released a unusually outspoken video exposing their country's problems with migration and drugs and expressing frustration with the king.
And sure enough, they did.
Gnawi, a former military serviceman whose real name is Mohamed Mounir, goes on trial Monday (25 NOV. 2019) in a case that his supporters see as a backlash against expressions of growing public anger at authorities and lack of economic opportunity.
Moroccan authorities say the arrest was prompted by an earlier video in which Gnawi insults the police, which is a crime punishable with up to two years in prison.
But his supporters think his arrest was punishment for the song "3acha cha3b" ('Long Live the People') by Gnawi and rappers Lz3er and Weld L'Griya.
Full of visual imagery familiar to struggling Moroccans, the five-minute manifesto speaks to the country's disillusioned generation, raging against the powers-that-be and criticizing the country's widening economic gap.
One passage of the song reflects on the Hirak protest movement in Morocco's impoverished Rif mountain region.
Another section, on a mother whose sons died attempting to migrate to Europe, pulls at listeners' heartstrings.
Another paints a picture of a young generation ruined by hashish and hard drugs.
Most shockingly to many Moroccans, known for deference to the royal family, the song also directly criticizes Morocco's king and his advisor, taboo subjects and a criminal offense.
Released on October 29, it immediately went viral, and now has 15.6 million hits on YouTube.
Gnawi was arrested two days after its release.
He didn't object or make a scene, but handed himself over and marched proudly out of his parents' house.
"He did not hide or escape. He stayed home and even told the press that if the police wanted to arrest him he could come," Lz3er, whose real name is Yahya Semlali, told The Associated Press in an interview.
"We speak, we want the country to be better, we want to fight corruption, to criticize, I'm not going to change anything. I've nothing to change, I just speak and express the things that hurt me. I speak in the name of millions of other people who are also hurt," Lz3er said.
Semlali said he was followed after the release of the song.
Slouched by the door of his studio, a small room on the rooftop of his parents' house in the Moroccan city of Fes, LZ3er waited for the loud boots of police to come stomping in.
Grounded in the tradition of poetic spoken word rather than American rap culture, Morocco's political rap has its own rhythm and meter.
The language's guttural syllables demand fury in delivery, and rap is a welcome outlet for political passions, after Moroccan political parties and unions have failed to unite people.
"All of us are in the 'see and be quiet' mode. But I do this because I don't want to see and be quiet, that's why people respond to my music," Lz3er said in his house in Fes, a city prized by tourists for its beauty and royal sites.
For the locals, Fes is known as Morocco's capital of crime.
Lz3er and Weld L'Griya grew up in that world.
Having dropped out of school, their education comes from watching young men like them sleeping in cardboard boxes in the cold, prostitutes dreaming of working in offices, boys turning to drugs, their one hope of escaping reality.
Lz3er said the rap music mirrors the caste system they stuck in.
The Minister of Human Rights, Mustapha Ramid, dubbed the song "provocative and offensive."
Morocco, a kingdom long known for its stability in the Arab world, adopted constitutional reforms in response during the Arab Spring, aimed at reducing corruption and abuse of power and expanding free speech.
Today, Morocco is still struggling with poverty, corruption and unemployment.
Freedom of expression is guaranteed in the constitution, but with limits.
The space for free speech remains narrow, according to rights watchdogs.
Amnesty International called Gnawi's arrest "an outrageous assault on free speech."
=========================================================
Clients are reminded:
(i) to check the terms of their licence agreements for use of content outside news programming and that further advice and assistance can be obtained from the AP Archive on: Tel +44 (0) 20 7482 7482 Email: info@aparchive.com
(ii) they should check with the applicable collecting society in their Territory regarding the clearance of any sound recording or performance included within the AP Television News service
(iii) they have editorial responsibility for the use of all and any content included within the AP Television News service and for libel, privacy, compliance and third party rights applicable to their Territory.
