ହାଇଦ୍ରାବାଦ:ନଦୀବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ ଜାତୀୟ ସ୍ବାର୍ଥ ପାଇଁ ଯଥାର୍ଥ ପ୍ରସଙ୍ଗ ହୋଇପାରେ ।କିନ୍ତୁ ନର୍ମଦା ଉପତ୍ୟକାଠାରୁ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୋକମାନେ ସେହି ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକର ବିନାଶକାରୀ ଆଶଙ୍କାକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିଛନ୍ତି । ସୋସିଆଲିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି (ଭାରତ ଦେଶର ବିକାଶ ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚିତ ଚିନ୍ତା କରେ, କିନ୍ତୁ ଜୀବନ, ଜୀବିକା ଏବଂ ପ୍ରକୃତିର ପ୍ରତିମୂଲ୍ୟରେ ନୁହେଁ । ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ 169ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ନଦୀବନ୍ଧ ଅଛି, ଯାହା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେବା ପରେ ପ୍ରକୃତିକୁ ନଷ୍ଟ କରିବ ଏବଂ ରାଜ୍ୟର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିବ । ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ଥିବା ଡ୍ୟାମଗୁଡିକ ଆସାମରେ ବନ୍ୟା ସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଏକ ଭୂକମ୍ପପ୍ରବଣ ଅଞ୍ଚଳ ଭାବେ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛି । ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ ଗ୍ଲେସିଅର ତରଳିବା ଅରୁଣାଚଳ ଏବଂ ଆସାମ ପାଇଁ ଅଧିକ ବିପଦ ଭାବେ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି ।
- ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ସମ୍ପର୍କରେ...
ଚୀନ୍ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ତିବ୍ଦତର ମେଡୋଗ ସୀମାରେ ୟାରଲୁଙ୍ଗ ଟାଙ୍ଗପୋ ନଦୀ ଉପରେ 60,000 ମେଗାୱାଟର ବିଶାଳ ନଦୀବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରୁଛି । ଟାଙ୍ଗପୋ ନଦୀ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ପ୍ରବେଶ କଲା ପରେ ‘ସିଆଙ୍ଗ’ ନଦୀ ଭାବେ ନାମିତ ହୋଇଥାଏ । ଜାତୀୟ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ନିଗମ ଦ୍ବାରା 11,000 ମେଗାୱାଟର ବୃହତ୍ତ ପ୍ରକଳ୍ପ ଉପର ସିଆଙ୍ଗ ଏରିଆରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଉଛି । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ୟାଙ୍ଗଜେ ନଦୀ ଉପରେ ନିର୍ମିତ ଚୀନ ସୁପର ଡ୍ୟାମ କାରଣରୁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ହ୍ରାସ ହୋଇଥିବା ଜଳ ପ୍ରବାହର ପ୍ରଭାବକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବ ଓ ଏକ ଜଳଭଣ୍ଡାର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ । ଗୋଟିଏ ନଦୀରେ ନିର୍ମିତ ଅନ୍ୟ ନଦୀବନ୍ଧ ସହ ଅନ୍ୟ ଗୋଟିଏ ନଦୀବନ୍ଧ କିପରି ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିପାରିବ ? ଯଦି କିଛି ହୁଏ, ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଡ୍ୟାମ ଆସାମରେ ଜଳ ପ୍ରବାହକୁ ହ୍ରାସ କରିବ । ଆସମରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପରେ ଏହି ନଦୀ ‘ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର’ ରେ ନାମିତ ହୋଇଥାଏ ।
ଜାତୀୟ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ନିଗମର ଭୂମିକା
ଏହି ସମୟରେ, 2,880 ମେଗାୱାଟ ବିଶିଷ୍ଟ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ବହୁମୁଖୀ ଡ୍ୟାମ ଏବଂ 3097 ମେଗାୱାଟ ଆଟାଲିନ୍ ହାଇଡ୍ରୋ ପ୍ରକଳ୍ପ ଦିବ୍ୟାଙ୍ଗ ଉପତ୍ୟକାରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡୁଛି । 2023 ଅକ୍ଟୋବର 4 ତାରିଖରେ ସିକ୍କିମର 60 ମିଟର ତିସ୍ତା ଡ୍ୟାମରେ ହୋଇଥିବା ଉଲ୍ଲଂଘନ ହେଉଛି ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକ କିପରି ଦୁର୍ଘଟଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାର ଏକ ସଦ୍ୟ ଉଦାହରଣ । ଆମେ ଏହି ଶିକ୍ଷାକୁ ଅଣଦେଖା କରିପାରିବା ନାହିଁ । ଏହି ସମୟରେ, ଜାତୀୟ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ୍ ନିଗମ (NHPC) ଲୋକଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରୁଛି । ଆସାମରେ ନଦୀବନ୍ଧ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବନ୍ୟା ନିମ୍ନ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକଙ୍କୁ ବିପଦ ମଧ୍ୟକୁ ଠେଲିଦେଇଛି । ଆସାମ ବନ୍ୟା ରିଲିଫ କେବଳ କ୍ଷତି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ମାତ୍ର । ଏହିପରି ଦୁଃଖଦ ଘଟଣାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ ହେଉଛି, ଅପଷ୍ଟ୍ରିମ ବା ଉପରମୁଣ୍ଡରେ ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରିବା ନୁହେଁ, ବରଂ ଡ୍ୟାମ ନିର୍ମାଣ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଭାରତ ସରକାର ନିଜର ଶକ୍ତି ଲଗାଇ ଚୀନ୍କୁ ଉପରମୁଣ୍ଡରେ ବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣରୁ ନିବୃତ୍ତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍ ।
ବିରୋଧ କରୁଛି ସିଭିଲ ସୋସାଇଟି:-
ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପରିବେଶ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି 11,000 ମେଗାୱାଟ ବିଶିଷ୍ଟ ଡ୍ୟାମ ପ୍ରକଳ୍ପ ଉପର ସିଆଙ୍ଗରେ ନିର୍ମାଣ ଜାରି ରହିଛି । ଏଥିସହ, ସିଆଙ୍ଗର ପ୍ରଭାବିତ ଗ୍ରାମଗୁଡିକ CSR ପାଣ୍ଠି ଆବଣ୍ଟନ ପୂର୍ବରୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇ ନଥିଲା ଏବଂ 2024 ମାର୍ଚ୍ଚ ପହିଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ପର୍କିତ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ଜାଣି ନଥିଲେ । କମ୍ପାନୀ ଅଧିନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ସିଏସ୍ଆର ପାଣ୍ଠି ଆବଣ୍ଟନ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି । NHPC ଦ୍ୱାରା ସିଆଙ୍ଗରେ ଜାରି ରହିଥିବା ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତାମାନେ 16.61 କୋଟି ଟଙ୍କା CSR ପାଣ୍ଠି ଆବଣ୍ଟନକୁ ନିନ୍ଦା କରିଛନ୍ତି । ଏହା ଏକ ଦୁର୍ନୀତିଗ୍ରସ୍ତ ପ୍ରଥା ଏବଂ ଦାୟିତ୍ବହୀନ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ । ତେଣୁ ସେମାନେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଦାବି କରିଛନ୍ତି ।