కొవిడ్ సంక్షోభం మనదేశంలో ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగం ప్రాధాన్యాన్ని అందరూ గుర్తించేలా చేసింది. 2020 జనవరి నుంచి కొనసాగుతున్న ఈ సంక్షోభానికి అన్ని రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు ప్రభావితమయ్యాయి. బలహీనమైన ప్రజారోగ్య వ్యవస్థలను కలిగి ఉన్న రాష్ట్రాలతో పోలిస్తే, సమర్థమైన ఆరోగ్య సౌకర్యాలను కలిగి ఉన్న రాష్ట్రాలు ఈ సంక్షోభాన్ని మెరుగైన రీతిలో ఎదుర్కోగలిగినట్లు కనిపించింది. ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థలు పటిష్ఠంగా ఉండాల్సిన అవసరంతోపాటు ప్రాథమిక, మాధ్యమిక స్థాయి ఆరోగ్య రంగ ప్రాధాన్యమూ కొవిడ్ సంక్షోభం ద్వారా వెల్లడయింది. అన్నింటికీ మించి, చికిత్సకన్నా నివారణే మంచిదన్న సత్యాన్ని మరోసారి చాటిచెప్పినట్లయింది. మొత్తం కొవిడ్ కేసుల్లో పదిశాతంకన్నా తక్కువగానే ఆసుపత్రిలో చేరాల్సిన అవసరం నెలకొన్నట్లు గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. కేవలం రెండు నుంచి మూడుశాతం బాధితులను ఐసీయూ లేదా వెంటిలేటర్‌పై ఉంచాల్సిన అవసరం ఏర్పడింది. తీవ్రస్థాయి చికిత్సలు అవసరం లేకపోయినా, ఉన్నతస్థాయి ఆస్పత్రుల్లో కొవిడ్ రోగుల రద్దీ విపరీతంగా పెరగడంతో అనవసర వృథా పెరిగింది. ప్రస్తుతం పట్టణ ప్రాంతాలతో పోలిస్తే, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోనే కొవిడ్ కేసులు విస్తృతమవుతున్నాయి. గ్రామీణ జిల్లాల్లోని వైద్యులు, నర్సులు, పారా మెడికల్‌ సిబ్బంది వంటి ముఖ్యమైన ఆరోగ్య మానవ వనరులకు ప్రాధాన్యం ఎంతమేర ఉంటుందనేది నమోదవుతున్న కేసులు తేటతెల్లం చేశాయి.
ఎన్నో సమస్యలకు పరిష్కారం
ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగంలో సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ప్రవేశపెట్టేందుకు రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు కొన్నేళ్లుగా తీవ్రస్థాయిలో కృషి చేస్తున్నాయి. దీనివల్ల మానవ వనరులు, మౌలిక సదుపాయాల కొరత వంటి సమస్యల్ని అధిగమించే అవకాశం ఏర్పడుతుంది. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సమాచారాన్ని సేకరించి, నమోదు చేసేందుకు ఏఎన్‌ఎమ్‌ల వంటి ఆరోగ్య సిబ్బంది స్మార్ట్‌ ఫోన్లు వాడేలా జాతీయ ఆరోగ్య మిషన్‌ పలు మార్పులు ప్రవేశపెట్టింది. దీనివల్ల క్షేత్రస్థాయిలో మెరుగైన పర్యవేక్షణ సుసాధ్యమవుతుంది. సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ప్రవేశపెట్టేందుకు ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు భాగస్వామ్యాన్ని సృష్టించారు. ముఖ్యంగా, టెలీమెడిసిన్‌ రంగంలో ప్రైవేటు రంగం వైద్యులు సైతం పట్టణాల్లోని ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాల్లో చికిత్స అందించే అవకాశాలు ఏర్పడ్డాయి. ఈ క్రమంలో 2020 ఆగస్టు 15న ప్రధాని నరేంద్రమోదీ కొత్తగా ప్రవేశపెట్టిన జాతీయ డిజిటల్‌ హెల్త్‌ మిషన్‌ (ఎన్‌డీహెచ్‌ఎం) ఎంతో ప్రాధాన్యం సంతరించుకుంది. ఎన్‌డీహెచ్‌ఎం అనేది పూర్తిస్థాయి డిజిటల్‌ వేదిక. ఇది ఆరోగ్య సంబంధ గుర్తింపును, వ్యక్తిగత ఆరోగ్య రికార్డును, నమోదు చేసుకున్న వైద్యులు, ఆరోగ్య సౌకర్యాల వివరాలను అందజేస్తుంది. ఎన్‌డీహెచ్‌ఎమ్‌లో టెలీమెడిసిన్‌ సేవలు, ఈ-ఫార్మసీ సౌకర్యాలను పొందుపరుస్తారు. కేంద్ర ఆరోగ్య, కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వశాఖ పరిధిలో పనిచేసే జాతీయ ఆరోగ్య ప్రాధికార సంస్థ (ఎన్‌హెచ్‌ఏ) ఈ పథకాన్ని నిర్వహించనుంది. ఆయుష్మాన్‌ భారత్‌ అమలునూ ఇదే చేపడుతుంది. జాతీయ ఆరోగ్య విధానం-2017 సైతం డిజిటల్‌ ఆరోగ్య సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ప్రాధాన్యాన్ని చాటింది.
ప్రయోజనాలెన్నో
డిజిటల్‌ సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని అందిపుచ్చుకోవడం వల్ల తెలుగు రాష్ట్రాలకు ఎంతో మేలు జరుగుతుంది. ఇటీవలి 'జాతీయ ప్రధానమంత్రి జనారోగ్య యోజన' డిజిటల్‌ పరిజ్ఞానం యాప్‌ సైతం ఇప్పటికే పదేళ్లుగా అమలులో ఉన్న ఆరోగ్యశ్రీ డిజిటల్‌ సాంకేతిక అప్లికేషన్‌ను అనుసరించింది. ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగంలో పలు అంకుర సంస్థలు, టెలీమెడిసిన్‌ కంపెనీలు మారుమూల జిల్లాల్లో ఎన్‌డీహెచ్‌ఎమ్‌ను అమలు చేసేందుకు నడుంకడితే, ఆరోగ్య సేవలు తక్కువగా అందుబాటులో ఉండే ప్రాంతాల్లో పేదలు ప్రయోజనం పొందుతారు. కొవిడ్ మహమ్మారిపై పోరాడేందుకు తెలంగాణ ప్రభుత్వం ఇప్పటికే వందమంది వైద్యులు, పారామెడికల్‌ సిబ్బందిని జిల్లాల్లో టెలీమెడిసిన్‌ సేవలు అందించేందుకు ఏర్పాటు చేసింది. రోగులకు రోజువారీ దినచర్యకు సంబంధించి పాటించాల్సిన అలవాట్లపై సలహాలు ఇవ్వడం ద్వారా రోగులు సొంతంగా కొవిడ్‌ను ఎలా ఎదుర్కోవాలనే దిశగా మార్గదర్శనం చేస్తారు. ఎప్పటికప్పుడు ఆరోగ్య పరిస్థితులను, బాగోగుల సమాచారాన్ని తెలుసుకుంటారు. హైదరాబాద్‌లోని కాల్‌సెంటర్‌ ద్వారా టెలీమెడిసిన్‌ సేవల పర్యవేక్షణ సాగుతుంది. వాట్సాప్‌ సందేశాలు, కౌన్సెలింగ్‌ సైతం బృంద సభ్యులు అందజేస్తారు. రోగుల మానసిక ఆరోగ్యాన్ని, రోగనిరోధక శక్తిని బలోపేతం చేయడంపైనా దృష్టి సారిస్తారు.
కీలకం కానున్న డిజిటల్‌ యుగం
తెలంగాణ రాష్ట్రం టెలీమెడిసిన్‌ సేవలను ప్రవేశపెట్టిన జిల్లాల్లో అధిక భాగం గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోనే ఉన్నాయి. టెలీమెడిసిన్‌, టెలీహెల్త్‌ వంటివి గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల మధ్య నెలకొన్న అంతరాలను తగ్గించగలుగుతాయి. ఆరోగ్య సేవలను చవగ్గా, వేగంగా అందించేలా ఆరోగ్యశాఖకు తోడ్పాటునిస్తాయి. ప్రస్తుత కొవిడ్ సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవడానికి భవిష్యత్తు అవసరాలకూ ఈ వ్యూహం కచ్చితంగా సరైనదని చెప్పుకోవచ్చు. కొవిడ్ తదనంతర ప్రపంచంలో ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగంలో సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఏ మాత్రం విస్మరించలేని పరిస్థితి నెలకొంది. డిజిటల్‌ సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అమలును విజయవంతం చేసేందుకు ఆరోగ్య విభాగాలు పలు అంశాలపై దృష్టి సారించాలి. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో అంతర్జాలం సౌకర్యాల్ని పెంచడం, ప్రస్తుతమున్న సిబ్బందిని డిజిటల్‌ పరిజ్ఞానాలకు తగిన విధంగా మలచుకోవడం వంటి చర్యలు తీసుకోవాలి. ఆరోగ్య రికార్డులను ఎలక్ట్రానిక్‌ రూపంలో నిర్వహించేందుకు వ్యాధుల పరంగా అంతర్జాతీయ వర్గీకరణకు అనుగుణంగా ప్రభుత్వ, ప్రైవేటు రంగాల్లోనే ఒకేతరహా వర్గీకరణ ఉండాలి. డిజిటైజేషన్‌ పరిజ్ఞానాన్ని అనుసరిస్తున్నప్పుడు పలు దేశాల తరహాలో రోగులకు సంబంధించిన సమాచారం భద్రత, గోప్యతను పరిరక్షించాల్సిన అవసరం ఉంటుంది. ఇలాంటి చర్యలన్నీ తీసుకుంటే మన రెండు తెలుగు రాష్ట్రాలతోపాటు, దేశవ్యాప్తంగా ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగం భవిష్యత్తు పరిస్థితులు సమూలంగా మారిపోయే అవకాశాలున్నాయి. ఈ విషయంలో ఇటీవల ప్రవేశపెట్టిన ఎన్‌డీహెచ్‌ఎం సరైన దిశగా పడిన ముందడుగని భావించవచ్చు.
- డాక్టర్‌ సుబోధ్‌ కందముత్తన్‌
('ఆస్కి' హెల్త్‌కేర్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ కేంద్రం సంచాలకులు)
