జమ్ముకశ్మీర్లో రాజకీయ సుస్థిరత నెలకొల్పే దిశగా అడుగులు పడుతున్నాయి. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీకి, కశ్మీరీ నేతలకు మధ్య జూన్ 24న కీలక సమావేశం జరగనుంది. ఆర్టికల్ 370 రద్దు తర్వాత అక్కడి రాజకీయాల్లో జరుగుతున్న కీలక మార్పులివి.
ఇప్పటికే రాష్ట్రంలోని ప్రధాన రాజకీయ పక్షాలన్నీ 'కశ్మీర్కు ప్రత్యేక హోదా పునరుద్ధరణ' లక్ష్యంతో గుప్కార్ కూటమిగా ఏర్పడగా... ఆర్టికల్ 370 రద్దుపై వెనక్కి తగ్గేది లేదని కేంద్రం తేల్చి చెబుతోంది. మరి ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ప్రధానమంత్రి నేతృత్వంలో జరిగే సమావేశంలో ఎలాంటి నిర్ణయాలు తీసుకోనున్నారు? కశ్మీర్ రాజకీయ పార్టీలు తమ 'డిమాండ్' విషయంలో వెనక్కి తగ్గుతాయా? తదనంతర పరిణామాలు ఎలా ఉండనున్నాయి? ఓసారి పరిశీలిద్దాం.
కశ్మీరీ నేతల్లో మార్పు?
2019 ఆగస్టు 5న జమ్ము కశ్మీర్ ప్రత్యేక హోదాను రద్దు చేసింది కేంద్రం. అనంతరం రాష్ట్రాన్ని రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా విభజించింది. కీలక నేతల నిర్బంధం తర్వాత అక్కడి రాజకీయాలు స్తబ్దుగా సాగిపోయాయి. క్రమంగా కశ్మీర్ ప్రయోజనాల కోసం అంటూ.. రాష్ట్రంలోని ముఖ్య నేతలంతా ఒకే గొడుగు కిందకు చేరారు. పీపుల్స్ అలయన్స్ ఫర్ గుప్కార్ డిక్లరేషన్(పీఏడీజీ) పేరుతో కూటమిగా ఏర్పడ్డారు. ఆర్టికల్ 370 రద్దుకు ముందున్న పరిస్థితులను పునరుద్ధరించడం, ప్రత్యేక హోదా రద్దును వెనక్కి తీసుకోవడం అనేవి ఈ కూటమి ప్రధాన డిమాండ్లు.
అయితే, చర్చలపై కేంద్రం ప్రకటన చేసిన తర్వాత ఇక్కడి పార్టీ నేతల్లో మార్పు వచ్చింది. 'కశ్మీర్లో ఎన్నికల ప్రక్రియను పునరుద్ధరిస్తే చాలు' అనుకునే పరిస్థితిలో నేతలు ఉన్నారని తెలుస్తోంది.
ప్రధానితో చర్చలకు కశ్మీర్లోని చిన్నా, పెద్దా పార్టీలను కేంద్రం ఆహ్వానించింది. నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్, పీపుల్స్ కాన్ఫరెన్స్, పీపుల్ డెమొక్రటిక్ పార్టీ, సీపీఎం, అప్నీ పార్టీలకు ఆహ్వానాలు పంపింది. పీపుల్స్ కాన్ఫరెన్స్ ఛైర్మన్ సజాద్ లోనే, పీడీపీ-భాజపా ప్రభుత్వంలో మంత్రిగా పనిచేసిన అప్నీ పార్టీ నేత అల్తాఫ్ బుఖారీ.. కమలదళానికి పరోక్షంగా మద్దతు పలుకుతారనే భావన అక్కడి నేతల్లో ఉంది.
ఆ నేతల విడుదల వెనక వ్యూహమదే!
అధికారికంగా చర్చలు ప్రారంభించే ముందే.. కొందరు మధ్యవర్తుల ద్వారా స్థానిక నేతలతో తెరవెనుక మంతనాలు జరుపుతూ వచ్చింది కేంద్రం. కొందరు కీలక నేతలు నిర్బంధంలో నుంచి విడుదల కావడం ఈ చర్చల ఫలితమేనని తెలుస్తోంది. ప్రత్యేక హోదా రద్దును పునరుద్ధరించాలని మంకుపట్టు పట్టినవారిని బుజ్జగించగలిగే రాజకీయ నాయకులను కేంద్రం విడుదల చేసింది.
మెహబూబా ముఫ్తీ మామ సర్తాజ్ మదినీ విడుదల కావడం ఇందులో చెప్పుకోవాల్సిన విషయం. ముఫ్తీ నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో మదినీది కీలక పాత్ర. పీడీపీ వ్యవస్థాపకుడు, మాజీ సీఎం ముఫ్తీ మహమ్మద్ సయీద్ జీవించి ఉన్నప్పుడు కూడా ఆయన తీసుకునే నిర్ణయాల్లో మదినీ భాగమవుతూ వచ్చారు.
మరొకరు.. సజాద్ లోనే. భాజపాతో లోనేకు ఉన్న సన్నిహిత సంబంధాల గురించి తెలిసిందే. ముఖ్యంగా మెహబూబా మంత్రివర్గంలో పనిచేసినప్పుడు కేంద్రంతో సజాద్ మెలిగిన తీరు భాజపాకు ప్రస్తుతం అనుకూలించేదే. దిల్లీలోని నేతలు కూడా లోనే పట్ల ప్రత్యేక మక్కువ చూపిస్తున్నట్లు సమాచారం. చర్చల్లో లోనే పాల్గొనడం వల్ల గుప్కార్ కూటమి కన్నా.. కేంద్రానికే ఎక్కువ ప్రయోజనం.
ఒమర్ అబ్దుల్లా.. 4జీపైనే దృష్టి!
మాజీ ముఖ్యమంత్రి ఒమర్ అబ్దుల్లా సైతం కశ్మీర్ ప్రత్యేక హోదాపై మెత్తబడ్డట్లు తెలుస్తోంది. నిర్బంధం నుంచి విడుదలైన తర్వాత ఆర్టికల్ 370 కన్నా 4జీ ఇంటర్నెట్ను పునరుద్ధరించాలనే విషయంపైనే ఆయన ఎక్కువగా మాట్లాడారు. మరోవైపు, పార్టీ వ్యవహారాలు, క్షేత్రస్థాయి పరిస్థితిపై సమీక్ష కంటే.. ట్విట్టర్లోనే ఎక్కువగా సమయం గడుపుతున్నారని ఆయనపై విమర్శలు ఉన్నాయి. అయితే, ఒమర్ తండ్రి.. డాక్టర్ ఫరూక్ అబ్దుల్లా మాత్రం మోదీ సర్కారుకు కొద్దిగా తలనొప్పిగా మారే అవకాశం ఉంది. తమ డిమాండ్లను నెరవేర్చకుండా ఇతర పరిష్కారాలను ఫరూక్ అబ్దుల్లాకు ప్రతిపాదించడం కేంద్రానికి కత్తిమీద సామే.
