కరసేవక్పురం... అయోధ్యలో రామమందిరం నిర్మించబోతున్న స్థలానికి చేరువగా ఉన్న ఓ కార్ఖానా. దాదాపు మూడు దశాబ్దాలుగా అక్కడి వారికి సుపరిచితమైన ప్రదేశం. ఎందుకంటే బుధవారం పునాదిరాయి పడబోతున్న ఆలయం మొత్తానికి కావాల్సిన రాతి నిర్మాణాలు ప్రాణం పోసుకుంటున్నది అక్కడే.
ప్రత్యేకత ఏమిటి?: ఎప్పటికైనా రామ మందిరం సాకారమవుతుందనే నమ్మకంతో రామజన్మభూమి న్యాస్ 1990లోనే దీనిని ఏర్పాటు చేసింది. రాతి స్తంభాలను నిల్వ చేయడానికి చోటు సరిపోక రాళ్లను చెక్కే పనిని 2006-11 మధ్య నిలిపివేసినా మిగిలిన కాలమంతా ఏకధాటిగా కొనసాగింది. నెలనెలా ఒక్క అమావాస్య నాడు మాత్రం పనులు చేయరు.
విస్తీర్ణం: మూడు ఎకరాలు
ఏర్పాటు ఉద్దేశం: రామ మందిరం నిర్మాణంలో నేల, గోడలు, మెట్లు, పైకప్పు.... ఇలా అంతటా రాతినే వినియోగిస్తారు. ఎక్కడా ఇనుము కనిపించదు. దీనిని దృష్టిలో పెట్టుకుని గత 30 ఏళ్లుగా కరసేవక్పురంలో రాతిని చెక్కే పనులు చేస్తూనే ఉన్నారు. ఆధ్యాత్మికత వెల్లివిరిసే ఈ ప్రాంతానికి భక్తుల తాకిడీ ఎక్కువే. రామాలయానికి సంబంధించి కలపతో సిద్ధం చేసిన నమూనా ఇక్కడ ఉంటుంది.
ఇప్పటి వరకు ఎంత పని పూర్తయింది?: నిర్మాణానికి వీలుగా దాదాపు 1.25 లక్షల ఘనపుటడుగుల రాతిని సిద్ధం చేసి ఉంచారు. 140 రాతి దూలాలు (బీమ్లు) తయారయ్యాయి. రామాలయంలో ఒక అంతస్తు మొత్తం కట్టడానికి కావాల్సిన స్తంభాలు ఇప్పటికే సిద్ధంగా ఉన్నాయి.
రాతి సమీకరణ ఎలా?: రాజస్థాన్లోని భరత్పుర్ నుంచి, యూపీలోని ఆగ్రా నుంచి రాళ్లు రప్పించి, అవసరాలకు అనుగుణంగా చెక్కిస్తున్నారు. ఎక్కువగా ఎరుపు రంగు రాతిని వినియోగిస్తున్నారు. దాదాపు 50% పని ఇప్పటికే పూర్తయింది.
ఎంత సమయం పడుతుంది?: ఒక్క స్తంభాన్ని పూర్తిగా చెక్కడానికి దాదాపు ఏడాది పడుతోంది. ప్రతి స్తంభంపైనా 16 విగ్రహాలు చొప్పున ఉంటాయి. ప్రతి అంతస్తులోనూ ఇలాంటి 106 స్తంభాలు వస్తాయి.
ఎలా అమరుస్తారు?: పూర్తయిన రాతి స్తంభాలకు ఒక్కో క్రమ సంఖ్య కేటాయిస్తారు. ఆ ప్రకారం వాటిని అమర్చుకుంటూ వెళ్లాలి. స్తంభాలను అతకడానికి రాగితో రూపొందించిన క్లాంపులను వినియోగిస్తారు.
పర్యవేక్షణ ఎవరిది?: అహ్మదాబాద్కు చెందిన అన్నూభాయ్ సోంపుర ఈ వర్క్షాపును పర్యవేక్షిస్తున్నారు. మొదట ఆయన, తర్వాత కుటుంబ సభ్యులు అయోధ్యకు చేరుకుని కరసేవక్పురంలోనే బస చేశారు.
పూర్తయిన పనులకు కాలదోషం పట్టదా?: ఏళ్లు, ఇంకా చెప్పాలంటే దశాబ్దాల క్రితం చెక్కినవి కావడంతో శిలలు దుమ్మూధూళితో నిండినా వాటిని నీళ్లతో శుభ్రం చేసుకుంటే సరిపోతుందనేది నిర్వాహకుల మాట.