దాదాపు 70 ఏళ్లుగా జమ్ముకశ్మీర్కు ప్రత్యేక హోదాను కల్పిస్తున్న అధికరణ 370ని రద్దు చేస్తూ.. ప్రభుత్వం ఇటీవల సంచలన నిర్ణయం తీసుకుంది. అంతేకాకుండా రాష్ట్రాన్ని జమ్ముకశ్మీర్, లద్దాఖ్.. రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా విభజించింది ప్రభుత్వం. ఈ నిర్ణయాలతో కేవలం రాజకీయంగానే కాదు.. వ్యాపార, వాణిజ్య పరంగానూ రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల్లో భారీ మార్పులు రానున్నాయి. ముఖ్యంగా వ్యాపార పరంగా వచ్చే మార్పులు ఏంటో తెలుసుకుందాం.
పర్యటకం, ఆతిథ్యం
జమ్ముకశ్మీర్, లద్దాఖ్ ప్రాంతాలకు ప్రపంచ అత్యుత్తమ పర్యటక రంగాలుగా అభివృద్ధి చెందే సత్తా ఉంది. ఉమ్మడి జమ్ముకశ్మీర్ రాష్ట్ర జీడీపీలో 15 శాతం టూరిజం నుంచే వచ్చేది. దాదాపు 50-60 శాతం మంది స్థానికులు సంబంధిత రంగాలపై ప్రత్యక్షంగానో, పరోక్షంగానో ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు. ఇప్పటి వరకు అక్కడ పెట్టుబడుల లేమి కారణంగా టూరిజం అభివృద్ధి అంతంత మాత్రంగానే ఉండిపోయింది.
మారిన పరిస్థితులతో టూరిజంలోకి భారీ పెట్టుబడులు వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఈ కారణంగా పర్యటకులు, యాత్రికులు, ఆధ్యాత్మిక, ఆరోగ్య పర్యటకులు పెరిగి.. పర్యటక, అతిథ్య రంగాలు అభివృద్ధి చెందుతాయి. ఫలితంగా రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల్లోని స్థానికులకు ఉపాధి అవకాశాలు పెరుగుతాయి.
హార్టికల్చర్, ఆహార ఉత్పత్తుల పరిశ్రమలు
జమ్ముకశ్మీర్లో ఉండే నేలలు విస్తారమైన సహజ వనరులతో కూడుకున్నవి. ఇవి వివిధ రకాల పండ్లు పండించేందుకు అనుకూలమైనవి. 2017-18లో చూస్తే.. భారత ఆపిల్ పండ్ల ఉత్పత్తిలో 76.25 శాతం ఉమ్మడి జమ్ముకశ్మీర్ రాష్ట్రానిదే. ఈ గణాంకాలు చాలు అక్కడ పండ్ల ఉత్పత్తికి ఉన్న సానుకూలతలు చెప్పేందుకు.
ఉద్యానవనాలకు అనుకూల ప్రాంతాలైనందున జమ్ముకశ్మీర్, లద్దాఖ్ ప్రాంతాల్లో ఆహార ఉత్పత్తుల పరిశ్రమలకు భారీ అవకాశాలున్నాయి. ఈ-కామర్స్ వ్యాపారాలకూ ఇది కలిసొచ్చే అంశమే. అయితే ఇవన్నీ జరగాలంటే కొనుగోలు శక్తిని మెరుగు పరచాల్సిన అవసరం ఉంది.
వైవిధ్య వ్యవసాయ వాతావరణ పరిస్థితులు జమ్ముకశ్మీర్లో.. హార్టికల్చర్ రంగంలో పెట్టుబడులకు భారీ ఆవకాశాలు సృష్టించే అవకాశం ఉంది.
సమాచార, కమ్యూనికేషన్ రంగం
ఉత్తరాది దేశాలైన ఫిన్ల్యాండ్, డెన్మార్క్, నార్వే, స్వీడన్లు గత పదేళ్ల నుంచి డేటా కేంద్రాల వ్యాపారాల్లో భారీ అభివృద్ధిని చూస్తున్నాయి. ఇందుకు కారణం అక్కడ ఉండే శీతల వాతావరణ పరిస్థితులే.
సమాచార, సాంకేతిక మౌలిక సదుపాయాలకు తక్కువ ఉష్ణోగ్రత ప్రాంతాలు అనుకూలమైనవి. ఇందుకు జమ్ముకశ్మీర్, లద్దాఖ్ ప్రాంతాలు సరిగ్గా సరిపోతాయనడంలో సందేహం లేదు. ఇప్పుడు రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాల్లో నిబంధనలు సరళీకృతమయ్యాయి. కాబట్టి గూగుల్, ఫేస్బుక్, మైక్రోసాఫ్ట్, అమెజాన్ వంటి సంస్థలు భారత్ సహా చైనా వంటి చుట్టుపక్కల దేశాల కార్యకలాపాలు నిర్వహించేందుకు జమ్ముకశ్మీర్ను కేంద్రంగా ఎంచుకునే అవకాశం ఉంది.
ఇటీవల ఓ కార్యక్రమంలో ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ మాట్లాడుతూ.. జమ్ముకశ్మీర్లో ఒక బీపీఓను ఏర్పాటు చేయనున్నట్లు తెలిపారు. అదే విధంగా ప్రైవేటు సంస్థలూ జమ్ముకశ్మీర్లో పెట్టుబడులకు ముందుకు రావాలని కోరారు.
రియల్ ఎస్టేట్
జమ్ముకశ్మీర్లో ప్రస్తుతం స్థిరాస్తి విలువ మిగతా ప్రాంతాలతో పోలిస్తే చాలా తక్కువ. శ్రీనగర్లోని రద్దీగా ఉండే 'పంథా చౌక్'లో చదరపు అడుగు ఇంటి స్థలం రూ.2,300గా ఉంది. ఇది దేశంలోని మెట్రో నగరాలతో పోలిస్తే చాలా తక్కువ. ఇంకా చెప్పాలంటే దేశంలోని టైర్ 2 పట్టణాలతో పోల్చినా తక్కువే. దీన్ని బట్టి జమ్ముకశ్మీర్, లద్దాఖ్లలో రియల్ఎస్టేట్ రంగం ఎలాంటి పరిస్థితుల్లో ఉందో అర్థమవుతుంది.
తాజా పరిస్థితుల నేపథ్యంలో స్థిరాస్తి రంగంలో 50 శాతం మేర ధరలు పెరగొచ్చని అంచనా. ఆర్టికల్ 370, ఆర్టికల్ 35ఏ రద్దుతో దేశంలోని ఎవరైనా జమ్ముకశ్మీర్లో స్థిరాస్తి క్రయ విక్రయాలు జరిపేందుకు వీలు కలకగడమే ఇందుకు ప్రధాన కారణం.
హస్తకళల పరిశ్రమలు
జమ్ముకశ్మీర్.. తివాచీలు, సిల్క్, శాలువాలు, బుట్టల అల్లికలకు, రాగి, వెండి హస్త కళలకు, పేపర్ పరిశ్రమలకు నెలవు. ఈ పరిశ్రమల్లో పెట్టుబడులు లేని కారణంగా ఇవి జమ్ముకశ్మీర్కు మాత్రమే పరిమితమయ్యాయి. మారిన పరిస్థితుల నేపథ్యంలో ఆయా రంగాలకు భారీ పెట్టుబడులు వచ్చే అవకాశముంది. వీటి ద్వారా డిమాండ్, సప్లయి పెరిగి.. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా జమ్ముకశ్మీర్ హస్తకళలు ప్రాచుర్యం పొందుతాయనడంలో సందేహం లేదు.
భూతల స్వర్గంగా పిలిచే జమ్ముకశ్మీర్లో గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా.. ఉగ్రవాదం కారణంగా అభివృద్ధి నిలిచిపోయింది. ఇప్పుడు కేంద్రం తీసుకున్న చారిత్రక నిర్ణయంతో అన్ని రంగాల్లో జమ్ముకశ్మీర్ అభివృద్ధి పథంలో దూసుకెళ్లాలని ఆశిద్దాం.
ఇదీ చూడండి: నియమాలు ఉల్లంఘిస్తున్న యూట్యూబ్ స్టార్స్
