Credit score range: బ్యాంకులు, రుణదాతలు.. క్రెడిట్ స్కోరు 750 దాటిన వారికే ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నాయి. దీన్ని సాధించడం ఏమంత కష్టం కాదు. మీరు చెల్లించాల్సిన వాయిదాలు, క్రెడిట్ కార్డు బిల్లులు సకాలంలో చెల్లిస్తే చాలు. వాస్తవంలో దీన్ని పాటించడం అంత సులభమేమీ కాదు. ఈఎంఐ, క్రెడిట్ కార్డు బిల్లుల చెల్లింపు అనేక కారణాల వల్ల ఆలస్యం కావొచ్చు. మహమ్మారి వల్ల ఆర్థిక ఇబ్బందులు ఏర్పడవచ్చు. ఒక వ్యక్తి స్కోరు 700 కన్నా తక్కువగా ఉంటే.. రుణ సంస్థలు అతని/ఆమె దరఖాస్తును తిరస్కరించే అవకాశాలే ఎక్కువ. కొన్నిసార్లు అప్పు ఇచ్చినా.. అధిక వడ్డీని వసూలు చేసే అవకాశాలున్నాయి. రెండురకాలుగా చూసినా.. తక్కువ క్రెడిట్ స్కోరు ఉన్నప్పుడు రుణాలు తీసుకోవడం పెద్ద సవాలే.
‘సెటిల్‌మెంట్‌’తో నష్టమే..
రుణాలను తిరిగి చెల్లించకపోవడం వల్ల వ్యక్తి క్రెడిట్ స్కోరుపై ప్రతికూల ప్రభావం పడుతుంది. రుణగ్రహీత వరుసగా మూడు నెలలపాటు వాయిదాలు చెల్లించకపోతే.. బ్యాంకులు దాన్ని నిరర్థక ఆస్తిగా (ఎన్‌పీఏ) పరిగణిస్తాయి. చెల్లింపులు పూర్తిగా నిలిచిపోతే డిఫాల్ట్‌గా పరిగణించి, బ్యాంకులు ఏదో ఒక మొత్తానికి ఆ అప్పును రద్దు చేసుకునేందుకు ప్రయత్నిస్తాయి. దీన్నే ‘సెటిల్‌మెంట్‌’ అని పిలుస్తారు. అంగీకరించిన మొత్తాన్ని చెల్లిస్తే ఆ అప్పును పూర్తిగా రద్దు చేస్తారన్నమాట. బ్యాంకులు ఈ విషయాన్ని క్రెడిట్ బ్యూరోలకు తెలియజేస్తాయి. దీనివల్ల ఆయా రుణాలను ‘సెటిల్డ్‌’ అని పేర్కొంటారు. క్రెడిట్ నివేదికలో ఈ పదం కనిపించినప్పుడు బ్యాంకులు కొత్త రుణాలను ఇవ్వడానికి ఆలోచిస్తాయి. ఇది దీర్ఘకాలంలో నష్టం కలిగించే అంశమే. ఒకవేళ మీరు ఇప్పటికే ఏదైనా రుణాన్ని సెటిల్‌ చేసుకుంటే.. వీలైతే దాన్ని మొత్తం తీర్చేయడానికి ప్రయత్నించండి. దీనివల్ల ‘సెటిల్‌’ నుంచి ‘క్లోజ్డ్‌’కు మారుతుంది. క్రెడిట్ స్కోరు పెరిగేందుకూ వీలవుతుంది.
ఆలస్యంగా చెల్లిస్తే..
వాయిదాలను ఒక్కసారి ఆలస్యంగా చెల్లించినా.. క్రెడిట్ స్కోరు 100 పాయింట్లకు పైగా ప్రభావితం అవుతుంది. మంచి క్రెడిట్ స్కోరు దక్కాలంటే.. చెల్లింపులన్నీ గడువుతేదీకి ముందే ఉండాలి. ఆర్థికంగా వెసులుబాటు లేకపోతే.. క్రెడిట్ కార్డులకు కనీస మొత్తమైనా గడువులోపు చెల్లించండి. ఆ తర్వాత మిగిలిన బకాయిని కట్టేయండి. బిల్లు అధికంగా ఉంటే.. మీ కార్డు రుణ పరిమితిని అధికంగా వాడుకుంటున్నారని బ్యాంకులు భావిస్తాయి. చెల్లింపులు ఆలస్యమైన సంగతే చెబుతుంది కానీ.. దానికి కారణమేమిటి అనేది క్రెడిట్ నివేదిక పట్టించుకోదు. ఉద్యోగం కోల్పోవడం, అనారోగ్యం వంటి వాటితో దీనికి పనిలేదు.
అధికంగా ధరఖాస్తులు..
కొత్తగా రుణం లేదా కార్డు తీసుకున్నా.. దరఖాస్తు చేసుకున్నా ఆ విషయం క్రెడిట్ బ్యూరోలకు తెలిసిపోతుంది. దరఖాస్తులు ఎక్కువగా ఉంటే.. రుణం కోసం మీరు ఎదురుచూస్తున్నారని అర్థం. ఇది మీ క్రెడిట్ స్కోరును తగ్గించేస్తుంది. దరఖాస్తు పదేపదే తిరస్కరించినా ఇబ్బందే. బ్యాంకులు మీకు రుణం ఇవ్వకపోవడానికి ఇష్టపడకపోవచ్చు. ఒక దరఖాస్తు తిరస్కరించినప్పుడు అందుకు కారణాలను తెలుసుకోవాలి. వాటిని సరిదిద్దుకునే ప్రయత్నం చేయాలి. ఆ తర్వాతే మళ్లీ రుణం కోసం వెళ్లాలి.
నెలకోసారైనా..
రుణం తీసుకున్న వారు.. నెలకోసారైనా తమ క్రెడిట్ స్కోరును పరిశీలించుకోవాలి. ఇప్పుడు చాలా వెబ్‌సైట్లు ఈ క్రెడిట్ నివేదికను ఉచితంగానే అందిస్తున్నాయి. నమ్మకమైన వెబ్‌సైట్‌ను ఇందుకోసం ఎంచుకోండి. తేడాలున్నట్లు అనిపిస్తే వెంటనే బ్యాంకుకు ఆ విషయాన్ని తెలియజేయండి. రుణం తీసుకునే ముందు క్రెడిట్ నివేదికను స్వయంగా పరిశీలించండి. కొత్త అప్పు తీసుకునేందుకు సాధ్యం కాకపోతే.. బంగారం, ఫిక్స్‌డ్‌ డిపాజిట్లు హామీగా రుణం పొందండి. క్రెడిట్ కార్డు వినియోగాన్ని తగ్గించండి. ఆర్థిక క్రమశిక్షణ ఇక్కడ చాలా అవసరం. అప్పుడే మీ క్రెడిట్ స్కోరు తిరిగి 750 పాయింట్లను అధిగమిస్తుంది.
- అధిల్‌ శెట్టి, సీఈఓ, బ్యాంక్‌బజార్‌.కామ్‌
ఇదీ చూడండి: అవసరానికి అక్కరకు వచ్చే 'డెట్' పథకాలు
