ETV Bharat / bharat

యుద్ధంపై భారత్ తటస్థత ఎందుకు? రష్యాతో మైత్రికి కారణమేంటి? - భారత్ ఉక్రెయిన్ సంబంధాలు

Russia Ukraine war: ఉక్రెయిన్‌ విషయంలో రష్యా దాడిని అంతర్జాతీయ సమాజం ముక్త కంఠంతో ఖండిస్తున్నా భారత్‌ మాత్రం వ్యూహాత్మకంగా అడుగులు వేస్తోంది. వివిధ దేశాల నుంచి ఒత్తిళ్లు, విజ్ఞప్తులు వచ్చినా దేశ ప్రయోజనాలకే ప్రాధాన్యమిస్తూ తటస్థ వైఖరిని అవలంభిస్తోంది. మరి రష్యా విషయంలో భారత్‌ సానుకూల దృక్ఫథంతో ఉండటానికి కారణమేంటి.? రష్యా గతంలో మనకు అండగా నిలిచిన సందర్భాలేమిటి... ఉక్రెయిన్‌తో మన మైత్రి ఏవిధంగా ఉందో ఈ కథనంలో చూద్దాం.

Russia Ukraine war
Russia Ukraine war
author img

By

Published : Mar 3, 2022, 4:26 PM IST

Russia Ukraine war: ఉక్రెయిన్‌- రష్యా యుద్ధం విషయంలో భారత్‌ ఆచితూచి వ్యవహరిస్తోంది. అంతర్జాతీయంగా వచ్చిన ఒత్తిళ్లు, వినతులకు తలొగ్గకుండా దేశ ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని వ్యూహాత్మకంగా వ్యవహరిస్తోంది. అందుకే రష్యాకు వ్యతిరేకంగా ఐక్యరాజ్యసమితి చేసిన తీర్మానాలకు సంబంధించిన ఓటింగ్‌లో పాల్గొనకుండా భారత్‌ దూరంగా ఉంటోంది. మాస్కోతో ఉన్న చిరకాల స్నేహాన్ని చెదరనీయకుండా... శాంతి చర్చలే సమస్యకు పరిష్కారమని సూచిస్తోంది. దౌత్య మార్గాల ద్వారానే ఉక్రెయిన్‌-రష్యా ప్రస్తుత పరిస్థితిని చక్కదిద్దుకోవాలని హితవు పలుకుతోంది. ఉక్రెయిన్‌పై మాస్కో దండయాత్రకు వ్యతిరేకంగా రష్యా, బెలారస్‌లపై అమెరికా మిత్రపక్షాలు ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతామండలిలో తీర్మానం ప్రవేశపెట్టాయి. దీనికి సంబంధించి పలుమార్లు ఓటింగ్ నిర్వహించినా భారత్‌ ఏ వైపు మద్దతు తెలపకుండా తటస్థంగా ఉంది. అమెరికాతోపాటు ఉక్రెయిన్‌ అధ్యక్షుడు జెలెన్‌స్కీ రష్యాకు వ్యతిరేకంగా ఐరాసలో ఓటువేయాలని... మాస్కోపై ఆంక్షలు విధించాలని విజ్ఞప్తి చేసినా... భారత్‌ దేశ ప్రయోజనాలకే కట్టుబడి నిర్ణయం తీసుకుంది.

Why India supporting Russia

భారత్‌కు రష్యాతో ఎంతోకాలంగా మంచి సంబంధాలు ఉన్నాయి. సైనిక, ఆయుధ, వాణిజ్యంతోపాటు దౌత్య సంబంధాల విషయంలో చాలా ఏళ్లుగా భారత్‌కు రష్యా మంచి మిత్ర దేశంగా ఉంది. భారత్‌కు అతిపెద్ద రక్షణ, ఆయుధ సామగ్రిని సరఫరా చేసే దేశంగా రష్యా నిలిచింది. రష్యా నుంచి ఫైటర్‌ జెట్లు... జలాంతర్గాములు, 1300పైగా T-90 యుద్ధట్యాంకులను భారత్‌ కొనుగోలు చేసింది. అమెరికా ఒత్తిడి ఉన్నా రష్యా నుంచి అత్యాధునిక S-400 మిస్సైల్‌లను భారత్‌ కొనుగోలు చేస్తోంది. దీనికి సంబంధించి 5 బిలియన్ డాలర్లతో 2018లో ఒప్పందంకుదుర్చుకుంది. దాదాపు 70 శాతం ఆయుధాలను రష్యా నుంచే భారత్‌ దిగుమతి చేసుకుంది. ప్రస్తుతం వస్తున్న అంతర్జాతీయ ఒత్తిళ్లకు తలొగ్గి... రష్యాపై భారత్‌ ఆంక్షలు వి‍ధిస్తే... రక్షణ పరికరాల నిర్వహణ కష్టతరమవుతుంది. ఈ ఆయుధాల నిర్వహణలో స్వదేశీ పరిజ్ఞానం సాధించాలంటే భారత్‌కు దశాబ్దాల సమయం పడుతుంది. ఈ నేపథ్యంలోనే భారత్‌ రష్యా విషయంలో అనుసరిస్తున్న తీరు మంచిదేనని విశ్లేషకులు అభిప్రాయం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

US support to India

ప్రస్తుతం ఉక్రెయిన్ విషయంలో భారత్‌ మద్దతు కోరుతున్న అమెరికా.. ఏ యుద్ధ సమయంలోనూ మనకు అండగా నిలవలేదు. 1971 బంగ్లాదేశ్‌ విమోచన యుద్ధ సమయంలో రష్యా భారత్‌కు సహకారం అందించింది. బంగాళాఖాతంలో ఓవైపు అమెరికాకు చెందిన యుద్ధ నౌక 70 యుద్ధ విమానాలతోను, మరోవైపు అరేబియా సముద్రంలో బ్రిటన్‌కు చెందిన యుద్ధ నౌక భారత్‌ను బెదిరింపులకు గురిచేశాయి. భారత్‌ విజ్ఞప్తితో ఈ యుద్ధనౌకలు ముందుకు సాగకుండా రష్యా జలాంతర్గాములు అడ్డుకున్నాయి. పశ్చిమ దేశాలు సైతం ఏ యుద్ధంలోనూ భారత్‌ తరఫున నిలబడిన దాఖలాలు లేవు. పైగా అణ్వస్త్ర పరీక్షలు చేసినప్పుడు ఇవి భారత్‌పై ఆంక్షలు విధించాయి.

యుద్ధాన్ని నివారించాలంటే ఇరుదేశాలు సమస్యను సామరస్యంగా పరిష్కరించుకోవాలి. కానీ రష్యా చేస్తున్న డిమాండ్లను అమెరికాతోపాటు నాటోదళాలు తిరస్కరించడంతో దౌత్య చర్చలు అసంపూర్తిగా ముగుస్తున్నాయి. ఆపదలో ఉన్నపుడు భారత్‌కు ఏ దేశమూ అండగా నిలవలేదు. ప్రస్తుత సమయంలో ఏదిమంచిదో ఆ నిర్ణయమే తీసుకోవాల్సి ఉండగా... భారత్‌ దానికే కట్టుబడి ఉండటం సరైందేనన్న వాదనలు వినిపిస్తున్నాయి.

పాకిస్థాన్​కు అండ..

దేశ విభజన వేళ బ్రిటన్‌ చర్యల ఫలితంగా భారత్‌-పాక్‌ మధ్య ఎడతెగని వివాదం సాగుతోంది. పాకిస్థాన్‌ ఆక్రమిత కశ్మీర్‌ కారణంగా చైనాతో పాక్‌ సరిహద్దును పంచుకోవడంతో ఉపఖండంలో భౌగోళిక పరిస్థితుల్లో మార్పులు వచ్చాయి. 45 ట్రిలియన్ డాలర్ల సంపదను భారత్‌ నుంచి దోచుకున్న బ్రిటన్‌... కోహినూర్ వజ్రాన్ని కూడా తీసుకెళ్లింది. భారత్‌కు చిరకాల ప్రత్యర్థిగా ఉన్న పాకిస్థాన్‌ను అమెరికా, బ్రిటన్‌లు ఎప్పుడూ ఆదరిస్తూనే ఉన్నాయి. రెండు అమెరికా యుద్ధ నౌకలు పాకిస్థాన్ నావికాదళంతో కలిసి తాజాగా యుద్ధవిన్యాసాలు చేపట్టాయి.

ఐరాసలో అవకాశం వచ్చినా ప్రతిసారి ఉక్రెయిన్‌.. భారత్‌ను వ్యతిరేకిస్తూ పాకిస్థాన్‌కు మద్దతు పలికింది. నాటో కూటమిలో ఉక్రెయిన్‌ను చేర్చుకుంటామని అమెరికా సహా పలు దేశాలు హామీ ఇచ్చాయి. కానీ, యుద్ధం వేళ అధ్యక్షుడు జెలెన్‌స్కీ చేసిన విజ్ఞప్తులను నాటో కూటమి పట్టించుకోలేదు. గత 2 దశాబ్దాలుగా అమెరికాతో కలిసి ఉన్నప్పటికీ యూరోపియన్‌ యూనియన్‌లోని దేశాలతో పోల్చితే ఉక్రెయిన్‌ ఇంకా పేద దేశంగానే ఉంది. రష్యా, బెలారస్‌లపై ఆంక్షలు ఉన్నప్పటికీ అవి అభివృద్ధి చెందాయి. పాశ్చాత్య దేశాలు తమ దేశ ప్రయోజనాల కోసం వివిధ దేశాలను వాడుకుని వదిలేస్తాయనడానికి చరిత్రే సాక్ష్యంగా నిలుస్తోంది.

ఇదీ చదవండి: యుద్ధానికి వారం.. ఎటు చూసినా హింస, విధ్వంసమే

Russia Ukraine war: ఉక్రెయిన్‌- రష్యా యుద్ధం విషయంలో భారత్‌ ఆచితూచి వ్యవహరిస్తోంది. అంతర్జాతీయంగా వచ్చిన ఒత్తిళ్లు, వినతులకు తలొగ్గకుండా దేశ ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని వ్యూహాత్మకంగా వ్యవహరిస్తోంది. అందుకే రష్యాకు వ్యతిరేకంగా ఐక్యరాజ్యసమితి చేసిన తీర్మానాలకు సంబంధించిన ఓటింగ్‌లో పాల్గొనకుండా భారత్‌ దూరంగా ఉంటోంది. మాస్కోతో ఉన్న చిరకాల స్నేహాన్ని చెదరనీయకుండా... శాంతి చర్చలే సమస్యకు పరిష్కారమని సూచిస్తోంది. దౌత్య మార్గాల ద్వారానే ఉక్రెయిన్‌-రష్యా ప్రస్తుత పరిస్థితిని చక్కదిద్దుకోవాలని హితవు పలుకుతోంది. ఉక్రెయిన్‌పై మాస్కో దండయాత్రకు వ్యతిరేకంగా రష్యా, బెలారస్‌లపై అమెరికా మిత్రపక్షాలు ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతామండలిలో తీర్మానం ప్రవేశపెట్టాయి. దీనికి సంబంధించి పలుమార్లు ఓటింగ్ నిర్వహించినా భారత్‌ ఏ వైపు మద్దతు తెలపకుండా తటస్థంగా ఉంది. అమెరికాతోపాటు ఉక్రెయిన్‌ అధ్యక్షుడు జెలెన్‌స్కీ రష్యాకు వ్యతిరేకంగా ఐరాసలో ఓటువేయాలని... మాస్కోపై ఆంక్షలు విధించాలని విజ్ఞప్తి చేసినా... భారత్‌ దేశ ప్రయోజనాలకే కట్టుబడి నిర్ణయం తీసుకుంది.

Why India supporting Russia

భారత్‌కు రష్యాతో ఎంతోకాలంగా మంచి సంబంధాలు ఉన్నాయి. సైనిక, ఆయుధ, వాణిజ్యంతోపాటు దౌత్య సంబంధాల విషయంలో చాలా ఏళ్లుగా భారత్‌కు రష్యా మంచి మిత్ర దేశంగా ఉంది. భారత్‌కు అతిపెద్ద రక్షణ, ఆయుధ సామగ్రిని సరఫరా చేసే దేశంగా రష్యా నిలిచింది. రష్యా నుంచి ఫైటర్‌ జెట్లు... జలాంతర్గాములు, 1300పైగా T-90 యుద్ధట్యాంకులను భారత్‌ కొనుగోలు చేసింది. అమెరికా ఒత్తిడి ఉన్నా రష్యా నుంచి అత్యాధునిక S-400 మిస్సైల్‌లను భారత్‌ కొనుగోలు చేస్తోంది. దీనికి సంబంధించి 5 బిలియన్ డాలర్లతో 2018లో ఒప్పందంకుదుర్చుకుంది. దాదాపు 70 శాతం ఆయుధాలను రష్యా నుంచే భారత్‌ దిగుమతి చేసుకుంది. ప్రస్తుతం వస్తున్న అంతర్జాతీయ ఒత్తిళ్లకు తలొగ్గి... రష్యాపై భారత్‌ ఆంక్షలు వి‍ధిస్తే... రక్షణ పరికరాల నిర్వహణ కష్టతరమవుతుంది. ఈ ఆయుధాల నిర్వహణలో స్వదేశీ పరిజ్ఞానం సాధించాలంటే భారత్‌కు దశాబ్దాల సమయం పడుతుంది. ఈ నేపథ్యంలోనే భారత్‌ రష్యా విషయంలో అనుసరిస్తున్న తీరు మంచిదేనని విశ్లేషకులు అభిప్రాయం వ్యక్తం చేస్తున్నారు.

US support to India

ప్రస్తుతం ఉక్రెయిన్ విషయంలో భారత్‌ మద్దతు కోరుతున్న అమెరికా.. ఏ యుద్ధ సమయంలోనూ మనకు అండగా నిలవలేదు. 1971 బంగ్లాదేశ్‌ విమోచన యుద్ధ సమయంలో రష్యా భారత్‌కు సహకారం అందించింది. బంగాళాఖాతంలో ఓవైపు అమెరికాకు చెందిన యుద్ధ నౌక 70 యుద్ధ విమానాలతోను, మరోవైపు అరేబియా సముద్రంలో బ్రిటన్‌కు చెందిన యుద్ధ నౌక భారత్‌ను బెదిరింపులకు గురిచేశాయి. భారత్‌ విజ్ఞప్తితో ఈ యుద్ధనౌకలు ముందుకు సాగకుండా రష్యా జలాంతర్గాములు అడ్డుకున్నాయి. పశ్చిమ దేశాలు సైతం ఏ యుద్ధంలోనూ భారత్‌ తరఫున నిలబడిన దాఖలాలు లేవు. పైగా అణ్వస్త్ర పరీక్షలు చేసినప్పుడు ఇవి భారత్‌పై ఆంక్షలు విధించాయి.

యుద్ధాన్ని నివారించాలంటే ఇరుదేశాలు సమస్యను సామరస్యంగా పరిష్కరించుకోవాలి. కానీ రష్యా చేస్తున్న డిమాండ్లను అమెరికాతోపాటు నాటోదళాలు తిరస్కరించడంతో దౌత్య చర్చలు అసంపూర్తిగా ముగుస్తున్నాయి. ఆపదలో ఉన్నపుడు భారత్‌కు ఏ దేశమూ అండగా నిలవలేదు. ప్రస్తుత సమయంలో ఏదిమంచిదో ఆ నిర్ణయమే తీసుకోవాల్సి ఉండగా... భారత్‌ దానికే కట్టుబడి ఉండటం సరైందేనన్న వాదనలు వినిపిస్తున్నాయి.

పాకిస్థాన్​కు అండ..

దేశ విభజన వేళ బ్రిటన్‌ చర్యల ఫలితంగా భారత్‌-పాక్‌ మధ్య ఎడతెగని వివాదం సాగుతోంది. పాకిస్థాన్‌ ఆక్రమిత కశ్మీర్‌ కారణంగా చైనాతో పాక్‌ సరిహద్దును పంచుకోవడంతో ఉపఖండంలో భౌగోళిక పరిస్థితుల్లో మార్పులు వచ్చాయి. 45 ట్రిలియన్ డాలర్ల సంపదను భారత్‌ నుంచి దోచుకున్న బ్రిటన్‌... కోహినూర్ వజ్రాన్ని కూడా తీసుకెళ్లింది. భారత్‌కు చిరకాల ప్రత్యర్థిగా ఉన్న పాకిస్థాన్‌ను అమెరికా, బ్రిటన్‌లు ఎప్పుడూ ఆదరిస్తూనే ఉన్నాయి. రెండు అమెరికా యుద్ధ నౌకలు పాకిస్థాన్ నావికాదళంతో కలిసి తాజాగా యుద్ధవిన్యాసాలు చేపట్టాయి.

ఐరాసలో అవకాశం వచ్చినా ప్రతిసారి ఉక్రెయిన్‌.. భారత్‌ను వ్యతిరేకిస్తూ పాకిస్థాన్‌కు మద్దతు పలికింది. నాటో కూటమిలో ఉక్రెయిన్‌ను చేర్చుకుంటామని అమెరికా సహా పలు దేశాలు హామీ ఇచ్చాయి. కానీ, యుద్ధం వేళ అధ్యక్షుడు జెలెన్‌స్కీ చేసిన విజ్ఞప్తులను నాటో కూటమి పట్టించుకోలేదు. గత 2 దశాబ్దాలుగా అమెరికాతో కలిసి ఉన్నప్పటికీ యూరోపియన్‌ యూనియన్‌లోని దేశాలతో పోల్చితే ఉక్రెయిన్‌ ఇంకా పేద దేశంగానే ఉంది. రష్యా, బెలారస్‌లపై ఆంక్షలు ఉన్నప్పటికీ అవి అభివృద్ధి చెందాయి. పాశ్చాత్య దేశాలు తమ దేశ ప్రయోజనాల కోసం వివిధ దేశాలను వాడుకుని వదిలేస్తాయనడానికి చరిత్రే సాక్ష్యంగా నిలుస్తోంది.

ఇదీ చదవండి: యుద్ధానికి వారం.. ఎటు చూసినా హింస, విధ్వంసమే

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.