స్టీమ్ఇంజిన్ రైలు నుంచి బుల్లెట్ ట్రైన్ దాకా.. మోనో రైలు నుంచి మెట్రో దాకా అటుఇటు తిరుగుతూ అక్కడ కనువిందు చేస్తాయి. సిగ్నల్స్ లేని అత్యాధునిక రోడ్లు, సొరంగాలు, ఫ్లైఓవర్లపై వాహనాలు దూసుకెళ్తాయి. అలా పక్కనే నీళ్లలో పరుగులు పెట్టే పడవలు, స్టీమర్లు... అందమైన కొండల అంచున రోప్వేలు.. వినోదాలు పంచే హాట్ ఎయిర్ బెలూన్, రోలర్ కోస్టర్, జెయింట్ వీల్ రైడ్లు మనసును దోచేస్తాయి. ఇక రాత్రి అయితే గ్రహాలు, నక్షత్రాలు మిలమిల మెరుస్తూ.. కనువిందు చేస్తాయి. అయితే, ఇవన్నీ ఉన్నది ఏ ఐరోపా నగరంలోనో కాదు.. ఇండియాలోనే. అదీ ఓ ఊహా నగరంలో. మహారాష్ట్రలోని పుణెలో ఉందీ నగరం.
బాలకృష్ణ శంకర్ అలియాస్ భావూ జోషి అనే వ్యక్తికి రైలు ఇంజిన్ సూక్ష్మ రూపాలు తయారు చేయడమంటే చాలా ఇష్టం. చిన్నప్పటి నుంచి ఉన్న ఆసక్తితో.. వాటిని తయారు చేసేవాడు. అలా మొదలైన ఆయన ఆసక్తే.. మినియేచర్ ట్రైన్ మ్యూజియం ఏర్పాటుకు కారణమైంది. ఆ మ్యూజియంలోనే ఈ మినియేచర్ నగరం ఉంది. అందులో హైవేలు, పెద్ద పెద్ద భవంతులు.. వినోదం, విహారం కోసం పార్కులు, సర్కస్ లాంటి వసతులన్నీ ఉన్నాయి. స్టీమ్ఇంజిన్ల నుంచి బుల్లెట్ ట్రైన్ వరకు అన్ని రైళ్లు.. ఆ నగరంలో ఉంటాయి. గృహ సముదాయాలు, ఫ్యాక్టరీలు కూడా ఉంటాయి ఈ ఊహా నగరంలో.
పుణెలో ఇంజినీరింగ్ చదువుకున్న భావూ జోషి.. ఆ సమయంలో రైళ్ల నమూనాలు తయారు చేసేవాడు. అతడి ప్రతిభ గుర్తించి పలువురు ప్రశంసించేవారు. అయితే ఆ కాలంలో ఆట వస్తువులు, బొమ్మలు విదేశాల నుంచి దిగుమతి చేసుకోవాలంటే చాలా కష్టం అయ్యేది. దీంతో జోషి.. స్వతహాగా మినియేచర్ రైళ్లను తయారు చేసేవాడు. కాగా, ఉన్నత చదువుల కోసం ఇంగ్లండ్ వెళ్లిన జోషి.. చదువుతో పాటు తన హాబీకి పదును పెట్టాడు. అక్కడ రైలు ఇంజిన్ మ్యూజియాలను సందర్శించేవాడు. అలా కొన్ని రైలు ఇంజిన్ల కలెక్షన్ సంపాదించాడు. ఇండియాకు తిరిగి వచ్చిన తర్వాత ఆ కలెక్షన్తో ప్రదర్శన నిర్వహించాడు. ఆ ప్రదర్శన.. పిల్లలతో పాటు పెద్దలను కూడా ఆకర్షించడం వల్ల.. వాటిని కొనసాగించాడు. అలా 1998లో మ్యూజియాన్ని ఏర్పాటు చేశాడు. ఇక భావూ జోషి చనిపోయిన తర్వాత ఆ మ్యూజియాన్ని.. ఆయన కుమారుడు రవి జోషి నిర్వహిస్తున్నారు. గత పదేళ్లుగా రవి జోషి నిర్వహిస్తున్న ఈ రైలు ఇంజిన్ సూక్ష్మ రూపాల వ్యాపారం క్రమక్రమంగా పెరుగుతోంది.
మినియేచర్ రైళ్లు మాత్రమే కాకుండా.. కొన్ని మినియేచర్ యంత్రాలను కూడా జోషి తయారు చేశారు. సరదా హాబీలు వేళ్లూనుకుని.. దేశంలో సృజనాత్మకత పెరగాలని ఆకాంక్షిస్తున్నట్టు రవి జోషి తెలిపారు.-
