విద్య అనేది అందరి హక్కు. పేద విద్యార్థులకు ఈ హక్కు అందని ద్రాక్షలా మారకూడదన్న సంకల్పంతో పంజాబ్కు చెందిన దంపతులు.. పదేళ్లుగా మురికివాడల్లో ఉండే పిల్లలకు ఉచితంగా విద్య అందిస్తున్నారు. విద్యార్థులంతా పాఠశాలకు వచ్చి వెళ్లేందుకు వీలుగా ఉచితంగా ఆటో సదుపాయం కల్పిస్తున్నారు. స్కూల్లో ప్రత్యేక సైన్స్ ల్యాబ్, కంప్యూటర్ ల్యాబ్ కూడా ఏర్పాటు చేశారు.
పంజాబ్లోని బఠిండాకు చెందిన సోనీ గోయల్.. అహ్మదాబాద్లో ఎంబీఏ చదువుకున్నారు. ఆ సమయంలో తన కాలేజీ సమీపంలోని మురికివాడల్లో ఉన్న పేద పిల్లలకు ఉచితంగా విద్యను అందించాలని ఆయన నిర్ణయించుకున్నారు. అందుకు తన స్నేహితుడి సహాయం కూడా తీసుకున్నాడు. ఇద్దరూ కలిసి తమ కాలేజీ పూర్తయ్యాక.. స్థానికంగా ఉన్న ఓ ఆలయంలో కొందరు పిల్లలకు విద్య బోధించడం ప్రారంభించారు. అలా అప్పటి నుంచి అహ్మదాబాద్లో ఉచితంగా విద్య అందిస్తూ వచ్చారు.
ఆ తర్వాత పంజాబ్కు తిరిగి వచ్చిన సోనీ గోయల్.. ఇక్కడ కూడా మురికివాడల్లో ఉండే పిల్లలకు ఉచితంగా విద్య అందించేందుకు పాఠశాలను స్థాపించాలని నిర్ణయించుకున్నారు. పదేళ్ల క్రితం.. బఠిండాలో ప్రయాస్ ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్ పేరుతో పాఠశాల ప్రారంభించారు. అప్పటి నుంచి మురికివాడల్లో ఉండే విద్యార్థులకు.. నిరాటంకంగా విద్య అందిస్తున్నారు. చుట్టుపక్క ప్రాంతాల్లో ఉన్న పేద పిల్లలంతా ఈ స్కూల్కు వచ్చి.. చక్కగా చదువుకుంటున్నారు.
ఫ్రీ ఆటో.. స్పెషల్ కంప్యూటర్, సైన్స్ ల్యాబ్లు..
అయితే చదువుపై వారికి ఆసక్తి పెరిగినా.. రోజువారీ రాకపోకలకు మాత్రం బాగా కష్టమయ్యేది. ఇదే విషయాన్ని పిల్లల తల్లిదండ్రులు.. సోనీ గోయల్ దృష్టికి తీసుకెళ్లారు. అది తెలుసుకున్న ఆయన.. రోజూ పిల్లలు స్కూల్కు వెళ్లి రావడానికి ఉచిత ఆటో సదుపాయం కల్పించారు. కంప్యూటర్, సైన్స్ ల్యాబ్లు కూడా ఏర్పాటు చేశారు. అయితే వీటిన్నంటిలో అతడి భార్య నిశా కూడా కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నారు. పంజాబ్ స్కూల్ ఎడ్యుకేషన్ బోర్డు ద్వారా ఎనిమిదో తరగతి వరకు గుర్తింపు పొందిన ఈ పాఠశాలలో ప్రసుతం 200 మంది పిల్లలు చదువుకుంటున్నారు. విద్య అనేది ప్రతి చిన్నారి హక్కు అని, ప్రతి పేద బిడ్డను చదివించేందుకు తన కృషి కొనసాగుతుందని సోనీ గోయల్ తెలిపారు.
"నేను అహ్మదాబాద్లో చదువుకుంటున్న సమయంలో నా కాలేజీ బయట కొంతమంది పిల్లలు స్లమ్ ఏరియాలో ఉండేవారు. క్యాంపస్లో చదువుకున్న వారికి.. ఆ పిల్లలకు మధ్య చాలా తేడా ఉంది. నేను వారి మధ్యనున్న వ్యత్యాసాన్ని దూరం చేసేందుకు వారందరిని దగ్గరకు చేర్చి ఓ ఆలయంలో పాఠాలు చెప్పడం మొదలుపెట్టాను. ఆ తర్వాత పంజాబ్లో ప్రయాస్ స్కూల్ ప్రారంభమైంది. మొదట్లో ఈ స్కూల్ నడిపేందుకు మాకు ఇబ్బందిగా అనిపించింది. తొలుత ఈవెనింగ్ స్కూల్లా నడిపించాలనుకున్నాం. కానీ పూర్తి స్థాయిలో విద్య అందిచడం.. హక్కుగా భావించాము. అందుకే ఈ స్కూల్ను మెయిన్ స్ట్రీమ్లోకి మార్చాము. అయినప్పటికీ పిల్లలు అధిక సంఖ్యలో జాయిన్ అవ్వలేదు. విద్యార్థుల తల్లిదండ్రులు కూడా ఈ స్కూల్లో తమ చిన్నారులను చేర్చేందుకు వెనకాడేవారు. ఎంతో శ్రమించి అందరినీ మోటివేట్ చేశాక అడ్మిషన్లు మొదలయ్యాయి."
-సోనీ గోయల్, ప్రయాస్ స్కూల్ స్థాపకులు
చదువు పూర్తయ్యాక కూడా..
ప్రయాస్ ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్లో చదువుకున్నప్పుడే కాదు.. చదువు పూర్తి అయ్యాక కూడా సోనీ గోయల్ దంపతులు.. విద్యార్థులకు సహాయం చేస్తున్నారు. కొందరు విద్యార్థులు ఐటీఐ కోర్సు చదువుకునేందుకు సహాయ పడుతున్నారు. మరికొందరు విద్యార్థులు రాష్ట్ర స్థాయి క్రీడల్లో పాల్గొనేలా ప్రోత్సహిస్తున్నారు. నగరంలోని పలు సామాజిక సేవా సంస్థలు కూడా ప్రయాస్ ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్ విద్యార్థులకు ఆర్థిక సహాయంతో పాటు ఉచితంగా పుస్తకాలు, యూనిఫారాలు అందజేస్తున్నాయి.