శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాల్లో తిరుగులేని స్థాయికి చేరుకున్నామని, ఎల్లెడలా సృజన పతాక ఎగురవేయగలిగామని; ఆర్థిక పురోగతి, మౌలిక సౌకర్యాల విస్తరణలో కళ్లు చెదిరే విజయాలు సొంతం చేసుకున్నామని భావించిన ప్రభుత్వాలకు ఇది అనూహ్య శరాఘాతం. ఎన్ని అడుగులు ముందుకు వేసినా కంటికి కనిపించని ఓ వైరస్‌ ముందు మాత్రం మనిషి తాత్కాలికంగానైనా తలవంచక తప్పడం లేదు. వైరస్‌లు విరుచుకుపడి మానవాళి ఆరోగ్యాన్ని ఛిన్నాభిన్నం చేస్తే ఎలా ఎదుర్కోవాలో తెలియని సన్నద్ధత లేమిని ఈ పరిణామం బట్టబయలు చేసింది. దాంతో వ్యాధులు ప్రబలితే ఎదుర్కోలేని పాశ్చాత్య దేశాల డొల్లతనమూ వెల్లడైంది. కరోనా కట్టడికి ప్రపంచ దేశాలన్నీ ఇంచుమించుగా మూడు రకాల వ్యూహాలు అనుసరిస్తున్నాయి. 1) భౌగోళికంగా కొన్ని ప్రాంతాలను పూర్తిగా స్తంభింపజేసి మనిషి సంచారాన్ని కట్టడి చేయడం. 2) కరోనా పాజిటివ్‌ వ్యక్తులను లేదా అనుమానిత లక్షణాలున్నవారిని సంపూర్ణంగా ‘క్వారంటైన్‌’ చేయడం. 3) కరోనా తీవ్రత అధికంగా ఉన్నవారిని ప్రత్యేకంగా ఎంపిక చేసిన వైద్యశాలల్లో చేర్చ అత్యవసర చికిత్స అందించడం.
ఇప్పటివరకూ కొవిడ్‌-19ని ఎదుర్కొనే మందు లేదు. వ్యాక్సిన్‌ అందుబాటులోకి రావడానికి మరికొంతకాలం పట్టవచ్చు. అప్పటివరకూ సామాజిక దూరాన్ని అనుసరిస్తూ, వ్యక్తిగత శుభ్రత పాటిస్తూ క్రమశిక్షణతో మెలగడం ద్వారానే వైరస్‌ వ్యాప్తిని అడ్డుకోవాల్సి ఉంటుంది. ఔషధాలు దరిదాపుల్లో లేని తరుణంలో సామాజిక చైతన్యంతోనే వైరస్‌ విస్తృతిని కట్టడి చేయాలి. కరోనా బాధితుల సంఖ్య పదుల లక్షలకు చేరడంతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా కొవిడ్‌ వైద్యశాలలన్నీ కిటకిటలాడుతున్నాయి. అంతర్జాతీయ సమాజాన్ని ఆరోగ్య సంక్షోభం చుట్టుముట్టింది. ఈ సమస్య కనుమరుగు కావాలంటే ఇంకొంతకాలం ఓపిక పట్టక తప్పకపోవచ్చు. ‘లాక్‌డౌన్‌’ను భారత్‌లో పకడ్బందీగా అమలు చేస్తుండటం ఆహ్వానించదగిన పరిణామం. సభలూ, సమావేశాలకు చాపచుట్టేశారు. అందరూ ఇళ్లకే పరిమితమయ్యారు. ఐటీ సహా వివిధ రంగాలకు సంబంధించిన ఉద్యోగులు పూర్తిగా ఇళ్లనుంచే బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తున్నారు. ప్రజారవాణా సంపూర్ణంగా స్తంభించిపోయింది. విద్యాసంస్థలు మూతపడ్డాయి. ఒకరినుంచి మరొకరికి కరోనా వ్యాప్తి చెందకుండా వైరస్‌ గొలుసును తెగ్గొట్టడంకోసం తీసుకున్న చర్యలివి. క్రితం నెల 22న విధించిన జనతా కర్ఫ్యూ, అనంతరం మూడు వారాలపాటు నిర్దేశించిన ‘లాక్‌డౌన్‌’ ఆశావహ ఫలితాలను సాకారం చేస్తాయనడంలో సందేహం లేదు.
కొవిడ్‌ లక్షణాలు ఎంతమందికి ఉన్నాయి, అనుమానితులు ఎందరు అన్న విషయాలకు సంబంధించిన నిర్దిష్ట శాస్త్రీయ గణాంకాలు అందుబాటులో లేవు. కాబట్టి, ఎంతోమందిని ఇంకా వైద్యశాలల్లో చేర్పించాల్సి ఉంది, అందుకు తగిన వసతులు అందుబాటులో ఉన్నాయా వంటి అంచనాలకూ ఇప్పుడు వీలు చిక్కడం లేదు. కొవిడ్‌ బారినపడినవారిలో కేవలం అయిదుశాతానికే వెంటిలేటర్‌ అవసరం ఉండవచ్చునని దాదాపుగా అధ్యయనాలన్నీ వెల్లడించాయి. ఒకవేళ బాధితుల సంఖ్య పెరిగి వెంటిలేటర్లు పెద్దయెత్తున కావలసివస్తే- మనం అందుకు సంసిద్ధంగా ఉన్నామా అన్నదే ప్రశ్న. ముప్పు ఉరిమితే ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న ఆరోగ్య వ్యవస్థలు ఏ మూలకూ అక్కరకు రావన్నది నిజం. ప్రభుత్వ భవనాలను, రైల్వే బోగీలను తాత్కాలిక క్వారంటైన్‌ కేంద్రాలుగా మార్చడం ఆహ్వానించదగిన చర్యే. కానీ, రేప్పొద్దున అవసరాలు పెరిగితే ఆ స్థాయిలో వైద్య సేవలు అందించేందుకు సరిపడా డాక్టర్లు, సహాయక సిబ్బంది మనవద్ద ఉన్నారా అంటే లేదన్నదే సమాధానం. మోర్గాన్‌ స్టాన్లీ రీసెర్చ్‌ అంచనాల ప్రకారం అమెరికాలో ప్రజలు ఎవరి పనుల్లోకి వారు తిరిగి వెళ్ళి సాధారణ పరిస్థితులు నెలకొనడానికి సెప్టెంబరు లేదా అక్టోబరు వరకూ పట్టవచ్చు. ఈ ఏడాది నవంబరు మధ్యనుంచి వచ్చే మార్చి మధ్యకాలంలో మరోసారి కొవిడ్‌ ముప్పు ఉరిమే అవకాశం ఉందని ఆ సంస్థ వినిపించిన అంచనా అత్యంత ఆందోళన కలిగిస్తోంది.
దేశీయంగా ఎలాంటి నిర్లక్ష్యానికి తావులేకుండా ‘లాక్‌డౌన్‌’ను కొనసాగించాల్సి ఉంది. దేశవ్యాప్త ‘లాక్‌డౌన్‌’ భిన్న రంగాలపై ప్రతికూల ప్రభావం చూపింది. అసంఘటిత రంగ కార్మికులను, వలస కూలీలను, ఇళ్లలో పనులు చేసుకునేవారిని, ఏ రోజుకు ఆ రోజు కాయకష్టం చేస్తే తప్ప డొక్కాడని వర్గాన్ని ఇది తీవ్రంగా ప్రభావితం చేసింది. ఈ పరిస్థితుల్లో ‘లాక్‌డౌన్‌’ కాలపరిమితి ముగిశాక ఆయా రంగాలకు కొత్త ఊపిరి పోసేందుకు; ఇప్పటికే చితికిపోయిన వివిధ వర్గాలను ఆదుకునేందుకు ఏం చేయాలన్నది ప్రభుత్వాల ముందున్న అతిపెద్ద సవాలు. ఈ వర్గాలను కాచుకొనేందుకు ప్రభుత్వాలు యుద్ధ ప్రాతిపదికన ప్రత్యేక నిధిని ఏర్పాటు చేయాలి. తద్వారా అన్ని వర్గాల సంపూర్ణ మద్దతుతో ‘లాక్‌డౌన్‌’ను కొనసాగించి... కరోనా అంతు చూసేందుకు వీలు చిక్కుతుంది.
-డాక్టర్‌ ఎస్‌కే జోషి, (రచయిత- తెలంగాణ ప్రభుత్వ మాజీ ప్రధాన కార్యదర్శి)
