భారత్-చైనా మధ్య సంబంధాలను పునర్నిర్మించుకోవాలని ప్రధాని నరేంద్రమోదీ, చైనా అధ్యక్షుడు షీ జిన్పింగ్ నిర్ణయించారు. తమిళనాడు వేదికగా జరిగిన రెండో అనధికారిక శిఖరాగ్ర సదస్సులో రెండో రోజు కోవలంలో ఇద్దరు దేశాధినేతలు సుహృద్భావ వాతావరణంలో చర్చలు జరిపారు. భవిష్యత్తులోనూ అనధికారిక చర్చలు కొనసాగాలని ఇరువురు నేతలు ఆకాంక్షించారు.
కొత్త అధ్యాయం
ఈ భేటీతో చైనా-భారత్ మధ్య సంబంధాల విషయంలో కొత్త అధ్యాయం మొదలు కానుందని ప్రధాని నరేంద్రమోదీ ఉద్ఘాటించారు. వుహాన్ సదస్సు స్ఫూర్తితో చెన్నై వేదికగా జరిగిన ఈ భేటీతో పరస్పరం విశ్వాసం పెరిగిందని తెలిపారు.
ఏకాంత సమావేశం తర్వాత ఇరువురు నేతలు సముద్రతీరంలో కలియతిరిగారు. అనంతరం ఇరు దేశాల ప్రతినిధుల స్థాయి చర్చల్లో మోదీ-జిన్పింగ్ పాల్గొన్నారు. ఈ భేటీకి విదేశాంగ మంత్రి జయ్శంకర్, జాతీయ భద్రతా సలహాదారు అజిత్ డోభాల్, విదేశాంగ శాఖ కార్యదర్శి విజయ్ గోఖలే హాజరయ్యారు.
పూర్వం నుంచి చెన్నై టూ చైనా..
తమిళనాడుతో చైనాకు పూర్వం నుంచే సాంస్కృతిక, వాణిజ్య సంబంధాలు ఉన్నాయని ప్రధాని గుర్తు చేశారు. 2 వేల ఏళ్ల క్రితమే భారత్, చైనా ఆర్థికంగా శక్తిమంతమైన దేశాలుగా ప్రస్థానం సాగించాయని చెప్పారు. చర్చలు ఫలవంతంగా సాగాయని మోదీ ట్వీట్ చేశారు.
"రెండో అనధికారిక సదస్సు కోసం భారత్కు వచ్చిన జిన్పింగ్కు కృతజ్ఞతలు. భారత్, చైనా సంబంధాలకు చెన్నై సదస్సు ఊతం ఇవ్వనుంది. ఇది మన దేశంతో పాటు ప్రపంచానికి లబ్ధి చేకూర్చుతుంది."
-నరేంద్రమోదీ, ప్రధానమంత్రి
చర్చల అనంతరం మోదీ-జిన్పింగ్ కలిసి భోజనం చేశారు. ఈ భేటీ సందర్భంగా భారత్ ఇచ్చిన ఆతిథ్యం ఎప్పటికీ గుర్తుండిపోతుందని జిన్పింగ్ అన్నారు. రెండు దేశాల మధ్య సైనిక సహకారం పెరగాలని ఆకాంక్షించారు. సదస్సు పూర్తయ్యాక తమిళనాడు నుంచి చైనా బయలుదేరారు జిన్పింగ్.
విదేశాంగ శాఖ ప్రకటన...
వివాదాల విషయంలో ఆచితూచి వ్యవహరించాలని ఇరు దేశాధినేతలు నిర్ణయించినట్లు విదేశాంగ శాఖ కార్యదర్శి విజయ్ గోఖలే తెలిపారు. ప్రధాని మోదీ లేవనెత్తిన అంశాలకు జిన్పింగ్ సానుకూలంగా స్పందించినట్లు వెల్లడించారు.
"వుహాన్ సదస్సు తర్వాత ఇరుదేశాల సంబంధాల్లో స్థిరత్వం వచ్చిందని, బలోపేతం అయ్యాయని మోదీ-జిన్పింగ్ ఏకాభిప్రాయం వ్యక్తంచేశారు. వాణిజ్య లోటును పూడ్చేందుకు సుస్థిర చర్యలు చేపట్టాలని నిర్ణయం తీసుకున్నారు. ఇందుకోసం ఒక కొత్త యంత్రాంగాన్ని ఏర్పాటు చేయనున్నారు. వాణిజ్యం, పెట్టుబడులు, ఇతర సేవలకు సంబంధించి వీరు చర్చిస్తారు. ఇందుకు చైనా నుంచి ఉప ప్రధాని హూ చుంచ్వా, భారత్ నుంచి ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తారు. చైనాలో ఐటీ, ఫార్మా రంగాల్లో పెట్టుబడులు పెట్టేందుకు భారతీయ సంస్థలను ఆహ్వానించారు జిన్పింగ్."
-విజయ్ గోఖలే, విదేశాంగ శాఖ కార్యదర్శి
చర్చకు రాని కశ్మీర్
మోదీ-జిన్పింగ్ భేటీలో కశ్మీర్కు సంబంధించి ఎలాంటి చర్చ జరగలేదని గోఖలే స్పష్టం చేశారు. ఐసిస్ లాంటి అంతర్జాతీయ సమస్యలు ప్రస్తావనకు వచ్చినా సుదీర్ఘ చర్చ జరగలేదని వివరించారు.
"జమ్ముకశ్మీర్ అంశం ఈ భేటీలో ప్రస్తావనకు రాలేదు. చర్చ జరగలేదు కాబట్టి ఈ అంశంపై మరో ప్రశ్నకు తావులేదు. కశ్మీర్ అంశం తమ అంతర్గత విషయమని భారత్ ఇదివరకే తన వైఖరి స్పష్టం చేసింది."
-విజయ్ గోఖలే, విదేశాంగ శాఖ కార్యదర్శి
ఇదీ చూడండి: చారిత్రక కట్టడాల నడుమ మోదీ-జిన్పింగ్ స్నేహగీతిక