Govardhan Puja Significance : ద్వాపరయుగంలో ప్రారంభమైన ఈ గోవర్ధన పూజ అంతకు ముందు ఇంద్ర యాగంగా జరుపుకునేవారు. అసలు ఇంద్రయాగం గోవర్ధన పూజగా ఎలా మారింది? గోవర్ధన పూజ అంటే ఏమిటి? ఈ పూజ ఎలా జరుపుకుంటారు? అనే విషయాలు ఈ కథనంలో తెలుసుకుందాం.
గోవర్ధన పూజ రైతుల పండుగ
కార్తీకమాసంలో ఆరంభంలో నిర్వహించే గోవర్ధన పూజ ద్వాపరయుగంలో ఇంద్రయాగంగా జరుపుకునేవారు. ఈ పూజకు ఆరాధ్యదైవం ఇంద్రుడు. ఇంద్రుడు తూర్పుదిక్పాలుడు. వర్షకారకుడు. వర్షాలు కురిస్తే పంటలు బాగా పండుతాయి. అందుకే ఈ పండుగనాడు ఇంద్రుని పూజిస్తారు. ఇది ముఖ్యంగా రైతుల పండుగ. ఈ పండుగనాడు పలురకాలైన తీపి పదార్థాలు, రుచిగల వంటకాలు, అన్న పురాశులు గుట్టలు గుట్టలుగా వండి ఇంద్రునకు నివేదనగా సమర్పిస్తారు. అందుకే ఈపూజకు అన్నకూటం అని మరొక పేరు కూడా ఉంది.
గోవర్ధన పూజ వెనుక పౌరాణిక గాథ
ఇంద్రుని గర్వం
శ్రీకృష్ణుడు శ్రీమహావిష్ణువు అవతారమని ఇంద్రునకు తెలిసినా, కృష్ణుడు మానవుడుగా జన్మించాడు కాబట్టి శ్రీకృష్ణుడు కూడా తనను పూజించాలని ఇంద్రుడు భావించాడు. అది గ్రహించిన శ్రీకృష్ణుడు, ఇంద్రుని గర్వం అణచాలని సంకల్పించాడు.
ఇంద్రుని పూజించ వద్దన్న కృష్ణుడు
ఇంద్రయాగం చేసేరోజు రానే వచ్చింది. గోకులంలోని వారంతా ఇంద్రుని పూజించడానికి సర్వం సిద్ధం చేసారు. అప్పుడు శ్రీకృష్ణుడు వారందరినీ పిలిచి, గోవర్ధన పర్వతాన్ని చూపిస్తూ ఈ రోజు నుంచి ఇంద్రుని పూజించడం మానేయండి. మనందకీ పంటలు మనపశువులకు మేత ఇచ్చేది ఈ గోవర్ధన పర్వతమే కనుక నేటినుంచి ఈ పర్వతాన్నే పూజిద్దాం అన్నాడు.
కృష్ణుని మాటను పాటించిన గోకులం
గోకులంలో వారికి శ్రీకృష్ణుని మాటంటే వేదం. ఎందుకంటే శ్రీకృష్ణుడు ఎన్నో సందర్భాలలో, ఎందరో రాక్షసుల బారి నుంచి గోకులవాసులను కాపాడాడు. అందుచేత గోకుల ప్రజలంతా శ్రీకృష్ణుని మాట గౌరవించి ఇంద్రుని పూజించడం మాని గోవర్ధన పర్వతాన్ని పూజించడం ప్రారంభించారు.
గోకులంపై రాళ్లవాన కురిపించిన ఇంద్రుడు
శ్రీకృష్ణుని మాట మేరకు గోకులంలో ప్రజలు ఇంద్రుని పూజించడంమాని గోవర్ధన పర్వతాన్ని పూజిస్తున్నారన్న సంగతి నారదుని ద్వారా తెలుసుకున్న ఇంద్రుడు కోపగించి గోకులంమీద రాళ్ళతో కూడిన భయంకరమైన వర్షాన్ని కురిపించాడు. గోకుల వాసులంతా శ్రీకృష్ణుని శరణు కోరారు.
చిటికెన వేలు మీద గోవర్ధన పర్వతాన్ని మోసిన కృష్ణుడు
శ్రీకృష్ణుడు గోవర్ధన పర్వతాన్ని తన చిటికెనవ్రేలు మీద ఎత్తి, గొడుగులా పట్టుకుని తనవారినందరినీ గోవర్ధన పర్వతం క్రిందకు రమ్మన్నాడు. అందరూ గోవర్ధన పర్వతం క్రిందకు చేరారు. ఇంద్రుడు అలా ఏడు రాత్రులు, ఏడు పగళ్లు రాళ్లవాన కురిపిస్తూనే ఉన్నాడు. అప్పటికి ఇంద్రుని గర్వం నశించి, స్వయంగా శ్రీకృష్ణునిదగ్గరకు వచ్చి శరణు కోరాడు.
గోవర్ధనపూజగా మారిన ఇంద్రయాగం
తనను శరణు వేడిన ఇంద్రుని శ్రీకృష్ణుడు క్షమించాడు. ఆనాటి నుంచి ఇంద్రయాగం‘గోవర్ధనపూజగా మారిపోయింది.
గోవర్ధనపూజ ఎప్పుడు?
శ్రీకృష్ణుడు గోవర్ధనగిరిని గొడుగులా ఎత్తి పట్టుకున్న రోజు ‘కార్తీక శుద్ధ పాడ్యమి’. ఈ ఏడాది కార్తీకశుద్ధ పాడ్యమి నవంబర్ 2 వ తేదీ వచ్చింది కాబట్టి ఆ రోజునే గోవర్ధన పూజ జరుపుకోవాలని పంచాంగ ర్తలు సూచిస్తున్నారు. ఈ రోజు ఉదయం 5 గంటల నుంచి 7 గంటల వరకు పూజ చేసుకోడానికి శుభ సమయం.
గోవర్ధన పూజ ఎలా చేయాలి?
గోవర్ధన పూజ రోజున రైతాంగమంతా గోవర్ధన పూజను నిర్వహించడం అనాదిగా వస్తున్న ఆచారం. ఈ రోజున ఉదయమే తలస్నానం చేసి, ఆవుపేడతో శ్రీకృష్ణుని విగ్రహాన్ని తయారుచేసి, షోడశోపచారాలతో శ్రీకృష్ణుని ఆరాధించాలి. అన్నపు రాశులు, రకరకాల పిండివంటలు, పదార్ధాలు శ్రీకృష్ణునకు నివేదనగా సమర్పించాలి. తర్వాత ఆట పాటలతో శ్రీకృష్ణుని సంతోషపరచి ఆ ప్రసాదాన్ని సామూహికంగా భుజించాలి.
గోవర్ధన పూజాఫలం
గోవర్ధన పూజ భక్తిశ్రద్ధలతో చేసుకోవడం వలన ఇంద్రుని అనుగ్రహంతో వర్షాలు సమృద్ధిగా కురిసి పంటలు బాగా పండి దేశం సుభిక్షంగా ఉంటుందని విశ్వాసం. అందుకే ఈ పండుగను రైతుల పండుగ అంటారు. రానున్న కార్తీక శుద్ధ పాడ్యమి రోజు మనమందరం కూడా గోవర్ధన పూజ ను చేసుకుందాం. పాడిపంటలు, ధనధాన్యాలను పొందుదాం. సర్వే జన సుఖినో భవంతు! లోకా సమస్తా సుఖినో భవంతు!
ముఖ్య గమనిక : పైన తెలిపిన వివరాలు కొందరు నిపుణులు, వివిధ శాస్త్రాల్లో పేర్కొన్న అంశాల ఆధారంగా అందించినవి మాత్రమే. అంతే కానీ, వీటిలో ఎలాంటి శాస్త్రీయ ఆధారాలు లేవనే విషయాన్ని పాఠకులు గమనించాలి. దీన్ని ఎంతవరకు విశ్వసించాలనేది పూర్తిగా మీ వ్యక్తిగత విషయం.
