ਮਹਾਗੌਰੀ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦੇ 9 ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਠਵਾਂ ਰੂਪ ਹੈ। ਮਹਾਗੌਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਅੱਠਵੇਂ ਦਿਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਗੌਰੀ ਨੂੰ ਮਾਂ ਪਾਰਵਤੀ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਗੌਰੀ ਨੂੰ 'ਸ਼ਵੇਤੰਬਰਧਾਰਾ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਚਿੱਟੇ ਹਨ। ਮਹਾਗੌਰੀ ਨਾਮ ਮਾਤਾ ਦੇ ਪੂਰੇ ਗੌਰ ਅੱਖਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਮਹਾਗੌਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸ਼ੰਖ, ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਧੁੰਦਲੇ ਫੁੱਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਰਕਾਸੁਰ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਦੈਂਤ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕੇਵਲ ਸ਼ਿਵਪੁਤਰ (ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਪੁੱਤਰ) ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰ ਸਕਦੇ ਸੀ। ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਦੇਵੀ ਸਤੀ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਲਈ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਧੀ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਤਪੱਸਿਆ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਕਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੇਵੀ ਦੀ ਤਪੱਸਿਆ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗੰਗਾ ਜਲ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਦੇਵੀ ਚਿੱਟੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਾਂਗ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚਮਕਦਾਰ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਗੌਰੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਦੇਵੀ ਮਹਾਗੌਰੀ ਨੂੰ ਅੰਨਪੂਰਨਾ, ਐਸ਼ਵਰਿਆ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਹਾਗੌਰੀ ਦਾ ਰੂਪ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਭਾ ਬਿਲਕੁਲ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਹਿਮਾ ਸ਼ੰਖ, ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਕੁੰਡ ਦੇ ਫੁੱਲ ਵਰਗੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ ਆਦਿ ਚਿੱਟੇ ਹਨ। ਮਹਾਗੌਰੀ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਬਾਹਾਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਾਹਨ ਟੌਰਸ ਹੈ। ਮਹਾਗੌਰੀ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਅਭਯਾ ਮੁਦਰਾ ਹੈ। ਹੇਠਲੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਡਮਰੂ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਪਰਲਾ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਵਾਰਾ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਮਾਂ ਮਹਾਗੌਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ:
- ਅਸ਼ਟਮੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਠ ਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ।
- ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ 8ਵੇਂ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਪਤਮੀ 'ਤੇ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਇਸ ਦਿਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੇਵੀ, ਓਮ ਦੇਵੀ ਮਹਾਗੌਰਯੈ ਨਮ: ਦੇ ਕਵਚ ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਚੁੰਨੀ ਚੜ੍ਹਾਉਣ।
- ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਲ ਚੁੰਨੀ ਦਾ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦਿਓ।
- ਲੱਕੜ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ਵਿਛਾਓ।
- ਮਹਾਗੌਰੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਸਿੰਦੂਰ ਅਤੇ ਦਾਣੇ ਚੜ੍ਹਾਓ।
- ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਾਲਿਕਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
- ਮਹਾਗੌਰੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲ ਚੜ੍ਹਾਓ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲਓ।
- ਨਾਰੀਅਲ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਫਿਰ ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਵੰਡੋ।
ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ: ਅਸ਼ਟਮੀ ਤਿਥੀ 'ਤੇ ਮਹਾਗੌਰੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਵਰਾਤਰੀ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇਵੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਧੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾੜੀ, ਹਲਵਾ, ਕਾਲੇ ਛੋਲੇ ਆਦਿ ਖੁਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਚੂੜੀਆਂ, ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਦੁਪੱਟਾ/ਚੁੰਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੂਜਾਰੀ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਕੇ ਪੂਜਾ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ 8ਵੇਂ ਦਿਨ ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਮਾਹਰ ਜੋਤਸ਼ੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵੇਰਵੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Ram Navami 2023: ਜਾਣੋ ਕਿਸ ਦਿਨ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਰਾਮ ਨੌਮੀ, ਸ਼ੁੱਭ ਮੁਹੂਰਤ ਤੇ ਹੋਰ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ
