ఆహారం తినకపోతే ఉపవాసం చేసినట్లా? శివరాత్రి జాగారం ఎందుకు చేస్తారో మీకు తెలుసా?

శివరాత్రి జాగారాం ఎందుకు చేయాలి? అన్నం తినడం మానేస్తే ఉపవాసం చేసినట్లేనా? శివరాత్రికి ఉపవాసం, జాగారం చేస్తున్నారా! ఈ నియమాలు పాటించడం తప్పనిసరి- లేకుంటే?

Maha Shivaratri Fasting Rules :ఎన్నో రోజులుగా ఎదురు చూస్తున్న శివరాత్రి రానే వచ్చింది. శివరాత్రి పర్వదినానికి ఉపవాసం, జాగారం ముఖ్యం. శివరాత్రి రోజున ఉపవాసం ఉండి, జాగారం చేస్తే పాపాలన్నీ నశిస్తాయని, పుణ్యం వస్తుందని భక్తుల నమ్మకం. అయితే, ఈ ఉపవాస, జాగారాలు ఎలా చేయడం వల్ల మనం పరమేశ్వరుని అనుగ్రహం ఎలా పొందుతామో ఈ కథనంలో తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేద్దాం.

సర్వం శివమయం
భక్తుల పాలిట కల్పతరువు అయిన శివునికి ఈ విశిష్ట పర్వదినాన ప్రతి శైవ క్షేత్రంలోనూ రోజంతా ప్రత్యేక పూజలు జరుగుతాయి. ఈ పర్వదినాన రాత్రి కూడా దేవాలయాలు తెరిచే ఉంటాయి. రాత్రంతా పూజలు, భజనలతో శివనామం మారుమోగుతుంటుంది. ఈ పర్వదినాన లింగాష్టకం , శివ పంచాక్షరి జపిస్తారు. శివునికి దీపారాధన చేసి, భక్తిప్రపత్తులతో రుద్రాభిషేకం చేస్తారు. శివపార్వతుల కల్యాణం చేస్తారు. రోజంతా పరమేశ్వరుని ప్రార్థనలతో గడిపి, రాత్రి జాగారం చేస్తారు.

శివోహం!
అయితే శివరాత్రి రోజున కేవలం ఉపవాసం, జాగారం ఉంటూ పరమేశ్వరుని ఆరాధించడమే కాకుండా ఏ తప్పులు చేయకూడదని, అబద్ధాలు చెప్పకూడదని భక్తులు విశ్వసిస్తారు. ఏడాది పొడుగునా ఏ పూజలూ చేయనివారు కూడా మహా శివరాత్రి నాడు ఈశ్వరుని ప్రార్థించి శివ సన్నిధి పొందినట్లు మనకు పురాణాలలో ఎన్నో కథలు ఉన్నాయి. ఆఖరికి పాపాత్ములు కూడా శివరాత్రి రోజున అనుకోకుండా నియమాలు పాటించి, ముక్తి పొందిన ఘటనలు ఉన్నాయి. గుణనిధి కథ ఇందుకు ప్రబల సాక్ష్యం. శివుని ప్రసన్నం చేసుకోవడం చాలా తేలిక. అందుకే "భక్తవశంకర" అన్నారు.

ఉపవాసం అంటే?
ఉపవాసం, జాగరణ ఎలా చేస్తే మంచిదంటే రోజంతా భగవంతుని సన్నిధిలో ఆ భగవంతుని చింతన, సేవలో ఉంటూ ఉండడమే ఉపవాసం అంటారు. ఉపవాసం అన్న పదానికి అర్థం ఏమిటంటే 'ఉప', 'వసించడం' అని అర్థం. అంటే శివరాత్రి రోజు మనం ప్రతిరోజూ చేసే కార్యక్రమాలకు స్వస్తి చెప్పి, భగవంతునికి దగ్గరగా నివసించాలి. అంతే కానీ ఉపవాసం పేరు చెప్పి ఆహారం మాని, దేవాలయాలలో వ్యర్థ ప్రసంగాలు చేస్తూ కాలం గడపడం కాదు. ఉపవాసమని చెప్పుకుంటూ ఏవేవో ఆలోచనలు చేయడం మంచిది కాదు.

ఇదే అసలైన జాగరణ
ఇక జాగరణ అన్న పదానికి అర్థం జాగరూకతతో ఉండడం అని! ఆ మహా శివుడు ఆవిర్భవించిన వేళ మనం ప్రాపంచిక విషయాలన్నీ పక్కన పెట్టి ఆ శివుని స్మరిస్తూ లింగోధ్బవ వేళ ఏకాదశ రుద్రాభిషేకాలు చేయాలి. శివ పంచాక్షరీ మంత్రాన్ని జపిస్తూ జీవితాన్ని సార్థకం చేసుకోవాలి. 'జన్మకో శివరాత్రి' అంటారు. అందుకే జీవితంలో కనీసం ఒక్కసారైనా ఇలా ఉపవాస జాగారాలు చేసి శివుని సేవిస్తే మోక్షం లభిస్తుందని మన పురాణాలు ఘోషిస్తున్నాయి.

ఇలా ఉంటేనే సార్ధకత
శివరాత్రి రోజున భగవంతుని సంబంధిన ఆలోచనలు, భజనలు, కథలు, స్తుతులు చేస్తూ మనసుని ఆ పరమాత్మపైనే కేంద్రీకరించి ఉంచాలి. శివ సాన్నిధ్యంలో సమయం మొత్తం గడిపితేనే మనం చేసే జాగరణ, ఉపవాసానికి సార్థకత ఉంటుంది.

ఉపవాసం ఇలా కూడా ఉండవచ్చు
ఇక ఉపవాసం విషయానికొస్తే అనారోగ్య సమస్యలతో ఉపవాసం ఉండలేని వారు, మరీ కఠిన ఉపవాసాలు చేయడం మంచిది కాదు. ఖాళీ కడుపుతో భగవంతుని మీద ఏకాగ్రత నిలవదు. అందుకే సాత్వికాహారం తీసుకోవచ్చని శాస్త్రాలు చెబుతున్నాయి. అంటే పండ్లు, పాలు వంటివి అన్నమాట. అయితే శివరాత్రి మరునాడు అంటే అమావాస్య రోజున పగలు నిద్రించకూడదు. అలా చేస్తే జాగరణ ఫలం దక్కదని శాస్త్ర వచనం.

జన జాగృతం
శివుడు- భోళా శంకరుడు. పత్రం పుష్పం ఫలం తోయం, వీటిలో ఏది సమర్పించినా స్వీకరిస్తాడు. భక్తి శ్రద్ధలతో తనను కొలిచే భక్తులను ఆనందంగా అనుగ్రహిస్తాడు. జన్మానికో శివరాత్రి అంటారు కానీ, మహాశివరాత్రి పర్వదినం ఏటేటా వస్తూనే ఉంటుంది. మనలో నిద్రాణమైన భక్తిని జాగృతం చేస్తూనే ఉంటుంది.

ఓం నమః శివాయ! హర హర మహాదేవ శంభో శంకర!

ముఖ్య గమనిక : పైన తెలిపిన వివరాలు కొందరు నిపుణులు, వివిధ శాస్త్రాల్లో పేర్కొన్న అంశాల ఆధారంగా అందించినవి మాత్రమే. వీటిలో అన్నిటికీ ఆధునిక శాస్త్రీయ ఆధారాలు లేకపోవచ్చుననే విషయాన్ని పాఠకులు గమనించాలి. దీన్ని ఎంత వరకు విశ్వసించాలనేది పూర్తిగా మీ వ్యక్తిగత విషయం.