ନିମାପଡ଼ା: ମିଳୁନି କୋଣାର୍କ ମ୍ୟୁଜିୟମରୁ ଉଭାନ ଥିବା ସୂର୍ଯ୍ୟମନ୍ଦିରର ୧୩ଟି ବିରଳ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି । ଏନେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ, ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରାଳୟ, ସିଭସି, ସିଏଜିକୁ ତଦନ୍ତ ପାଇଁ ମାନବାଧିକାରକର୍ମୀ ଏନ.ଏ ସାହା ଅନସାରୀ ଚିଠି ଲେଖିଛନ୍ତି । ପୂର୍ବରୁ ଏନେଇ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ତଦନ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏଏସଆଇ ଅବହେଳା କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ତଳେ ଏଠାରୁ କେତେକ ବିରଳ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡିକୁ ଗୁପ୍ତ ଭାବେ ବିଦେଶକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିବା ଖବର ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏ ନେଇ ଚହଳ ପକାଇଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଏକ୍ସପର୍ଟ ଟିମ ମଧ୍ୟ ତଦନ୍ତ ପରେ 13ଟି ବିରଳ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଉଭାନ ଥିବା ଦର୍ଶାଇଥିଲେ । ଏହାକୁ 7 ବର୍ଷି ବିତିଯାଇଥିଲେ ସୁଦ୍ଧା ଏହାକୁ ଠାବ କରାଯାଇ ପାରିନାହିଁ ।
ସୂଚନା ଅନୁସାରେ, ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବିଭାଗର ନାଟ୍ୟମଣ୍ଡପ ସମ୍ମୁଖରେ ୧୯୬୮ ମସିହାରେ ୨୫ ଏକରରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ଜମିରେ ଏକ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରାଥମିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ୨୬୦ଟି ଅତି ବଡ଼ବଡ଼ ବିରଳ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଗୁଡିକୁ ରଖାଯାଇଥିବାବେଳେ ପରେ ଆହୁରି ୩ ହଜାର ବିରଳ ମୂର୍ତ୍ତି ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ୪ଟି ବଡ଼ ହଲରେ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଦେଶ ବିଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ସମେତ ଐତିହ୍ୟାସିକ, ଗବେଷକ ଓ ତଥା ସାଧାରଣ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଉଛି । ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ପଛପଟେ ଏକ ହଲ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ସେଥି ମଧ୍ୟରେ ୭ ହଜାର ସୂର୍ଯ୍ୟମନ୍ଦିରର ଭାଙ୍ଗିରୁଜି ଯାଇଥିବା ବିରଳ କୀର୍ତ୍ତିରାଜିଗୁଡିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇ ରଖାଯାଇଛି । ୧୧୦ଟି ସୁରକ୍ଷିତ ବିରଳ କୀର୍ତ୍ତିରାଜିଗୁଡିକୁ ମ୍ୟୁଜିୟମର ସମ୍ମୁଖ ଭାଗର ଦୁଇ ଧାଡିରେ ପଥରର ସ୍ତମ୍ଭ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ସୁସଜ୍ଜିତ କରାଯାଇ ରଖାଯାଇଛି ।
ଏବେବି ୨୦ ହଜାରରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ବ ବିରଳ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଭଙ୍ଗାରୁଜା ଅବସ୍ଥାରେ ମ୍ୟୁଜିୟମ ବାହାରେ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ଭାବେ ପଡିରହିଛି । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ତଳେ ଏଠାରୁ କେତେକ ବିରଳ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡିକୁ ଗୁପ୍ତ ଭାବେ ବିଦେଶକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରାଯାଇଥିବା ଖବର ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏ ନେଇ ଚହଳ ପକାଇଥିଲା । ମାତ୍ର ଏହି ଖବରକୁ ସେତେବେଳେ ସ୍ଥାନୀୟ ଏଏସଆଇ ଅଧିକାରୀମାନେ ମିଥ୍ୟା ଖବର କହି ଏଡାଇଦେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରଳାୟ ପକ୍ଷରୁ ଏନେଇ ୨୦୧୫ ମସିହାରେ ଏକ ଏକ୍ସପର୍ଟ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଥିଲା । ଏକ୍ସପର୍ଟ କମିଟିର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, କୋଣାର୍କ ମ୍ୟୁଜିୟମରେ ଥିବା ବିରଳ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ ୧୩ଟି ଅତି ବିରଳ ମୂଲ୍ୟବାନ କୀର୍ତ୍ତିରାଜି ଉଭାନ ହୋଇଯାଇଥିବା ଦର୍ଶାଇଥିଲେ । ଏନେଇ ଏଏସଆଇ ପକ୍ଷରୁ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ତଦନ୍ତ କରି ଉଭାନ ହୋଇଥିବା କୀର୍ତ୍ତିରାଜିର ଅବସ୍ଥିତିକୁ ଖୋଜି ବାହାର କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା ।