ડૂબવું : વિશ્વભરમાં મૃત્યુનું ત્રીજું સૌથી મોટું કારણ, ભારતમાં દર વર્ષે લગભગ 39 હજાર લોકો ડૂબીને મોતને ભેટે છે - World Drowning Prevention Day

વિશ્વભરમાં અકાળે અથવા અકસ્માતે મૃત્યુના કારણોમાંથી ત્રીજું મુખ્ય કારણ (7%) ડૂબવાથી મોત છે. એકલા ભારતમાં સત્તાવાર રીતે લગભગ 39 હજાર લોકો ડૂબવાથી જીવ ગુમાવે છે. વાસ્તવિક સંખ્યા ઘણી વધુ હોઈ શકે છે.

હૈદરાબાદ :ભારત સહિત વિશ્વભરમાં દર વર્ષે લાખો લોકો ડૂબી જવાને કારણે અકાળે મૃત્યુ પામે છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના આંકડા મુજબ દર વર્ષે 2.36 લાખ લોકો ડૂબી જાય છે. પીડિતોના પરિવારો અને સમુદાય પર ડૂબી જવાની દુઃખદ અને ઊંડી અસરને પ્રકાશિત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે. ઉપરાંત, આને રોકવા માટે જીવન રક્ષક ઉકેલો રજૂ કરવાની તક પૂરી પાડવાની જરૂર છે. વૈશ્વિક સ્તરે આ તમામ મુદ્દાઓ પર સામૂહિક જાગૃતિ લાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે, એપ્રિલ 2021 માં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ 25 જુલાઇના રોજ વિશ્વ ડૂબવાથી બચવાના દિવસની ઉજવણીના પ્રસ્તાવ પર સંમતિ આપી હતી.

દર વર્ષે અંદાજિત 2,36,000 લોકો ડૂબી જાય છે, જેનાથી વિશ્વભરમાં ડૂબવું એ એક મોટી જાહેર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા બની ગઈ છે. ડૂબવું એ 1-24 વર્ષની વયના બાળકો અને યુવાનો માટે વૈશ્વિક સ્તરે મૃત્યુના મુખ્ય કારણોમાંનું એક છે. ડૂબવું એ અજાણતા ઇજાથી મૃત્યુનું ત્રીજું મુખ્ય કારણ છે, જે તમામ ઇજા-સંબંધિત મૃત્યુના 7 ટકા જેટલું છે.

તમને જણાવી દઈએ કે, ડૂબી જવાથી થતા મૃત્યુનો વૈશ્વિક બોજ તમામ અર્થતંત્ર અને પ્રદેશોમાં અનુભવાય છે. ઓછી અને મધ્યમ આવક ધરાવતા દેશોમાં અજાણતાં ડૂબી જવાથી 90 ટકાથી વધુ મૃત્યુ થાય છે. વિશ્વની અડધાથી વધુ ડૂબવાની ઘટના પશ્ચિમ પેસિફિક અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાના પ્રદેશોમાં થાય છે. ડૂબવાથી મૃત્યુ પામેલા લોકોની સંખ્યા પશ્ચિમ પેસિફિકમાં સૌથી વધુ છે. તે યુનાઇટેડ કિંગડમ અથવા જર્મનીમાં ડૂબવાથી મૃત્યુના દર કરતા અનુક્રમે 27-32 ગણી વધારે છે.

ડૂબી જવાથી થતા મૃત્યુને રોકવા માટે કેટલાક મહત્વપૂર્ણ પગલાં

• પાણી સુધી પહોંચવાને નિયંત્રિત કરવા માટે અવરોધો સ્થાપિત કરો
• નાના બાળકો માટે પાણીથી દૂર સલામત સ્થાન બનાવવું, જેમ કે ચાઈલ્ડ કેરની વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ
• તરવું, જલ સુરક્ષા અને સુરક્ષિત બચાવ કૌશલ્ય શીખવવા
• સુરક્ષિત બચાવ અને પુનર્જીવન માટે નજીકના લોકોને તાલીમ આપવી
• સુરક્ષિત બોટિંગ, શિપિંગ અને નૌકા વિનિયમન સ્થાપિત અને અમલ કરવા
• પૂર જોખમ પ્રબંધનમાં સુધારો કરવો

ભારતમાં ડૂબવાના કિસ્સા

2022 ના સરકારી આંકડા મુજબ ભારતમાં દર વર્ષે 39 હજાર લોકો ડૂબી જવાથી મૃત્યુ પામે છે. જેમાં આશરે 31 હજાર પુરુષો અને લગભગ 8 હજાર મહિલાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ મૃત્યુ પાછળના મુખ્ય કારણો દેશમાં વાર્ષિક પૂર, અસુરક્ષિત પાણીના સ્ત્રોતોમાં નહાવા અને બોટ અકસ્માત છે. ઘણી વખત, બાળકો હોય કે પુખ્ત, સલામતીના ધોરણો અને યોગ્ય માર્ગદર્શન વિના નહાતી વખતે, પાણી ભરતી વખતે, તરવાનું શીખતી વખતે અથવા ડૂબતી વ્યક્તિને બચાવવામાં પોતાનો જીવ ગુમાવે છે.

આંકડાથી સમજો ડૂબી જવાથી મૃત્યુના કિસ્સા

• ભારતમાં આકસ્મિક મૃત્યુ અને આત્મહત્યાના અહેવાલ મુજબ 2022 માં દેશમાં ડૂબી જવાના 37,793 કેસમાંથી 38,503 લોકોના મૃત્યુ થયા હતા. જ્યારે 2021 માં ડૂબી જવાના 35,930 કેસ નોંધાયા હતા. જેમાં 36,505 મૃત્યુ થયા હતા.
• ડૂબી જવાના અકસ્માતના સૌથી સામાન્ય કારણોમાં બોટ ડૂબી જવી અને અકસ્માતે પાણીમાં પડી જવાનો સમાવેશ થાય છે. 2022માં બોટ પલટી જવાના 256 કેસ, આકસ્મિક રીતે પાણીમાં પડી જવાના 27701 કેસ અને અન્ય કારણોસર મોતના 9836 કેસ નોંધાયા છે.
• 2022માં ડૂબી જવાથી સૌથી વધુ મૃત્યુ (38,503 માંથી 5,427) મધ્યપ્રદેશમાં થયા હતા, ત્યારબાદ મહારાષ્ટ્રમાં 4,728 મૃત્યુ અને ઉત્તર પ્રદેશમાં 3,007 લોકોના મૃત્યુ થયા હતા.

ડૂબી જવાથી મૃત્યુના મામલામાં મુખ્ય રાજ્યો

રાજ્ય	મૃત્યુ
મધ્યપ્રદેશ	5427
મહારાષ્ટ્ર	4728
ઉત્તરપ્રદેશ	3007
બિહાર	2095
કર્નાટક	2827
તમિલનાડુ	2616
રાજસ્થાન	2152

ડૂબવાથી કેવી રીતે બચવું ?

• મૂળભૂત સ્વિમિંગ અને વોટર સેફ્ટી સ્કીલ્સ શીખો
• પૂલને સંપૂર્ણપણે ઘેરી લેતી વાડ બનાવો
• લાઇફ જેકેટ પહેરો
• CPR (કાર્ડિયોપલ્મોનરી રિસુસિટેશન) તાલીમ મેળવો
• કુદરતી પાણીના જોખમો જાણો
• દારૂ પીવાનું ટાળો
• વધારે શ્વાસ ન લેવો અથવા લાંબા સમય સુધી શ્વાસ રોકી ન રાખો