বিশেষ প্ৰতিবেদন, ২৮ ছেপ্টেম্বৰ : কৃষিৰ পৰা অধিক উপাৰ্জনৰ বাবে এই বছৰ গ্ৰাম্য অৰ্থনীতি পুনৰুদ্ধাৰৰ ভাল সম্ভাৱনা আছে । আনহাতে, কৃষিদ্ৰব্যত বৰ্তমানৰ গোলকীয় মূল্যৰ সুবিধা ল'বলৈ কিছু তাৎক্ষণিক সিদ্ধান্ত লোৱাটো প্ৰয়োজনীয় । এই ক্ষেত্ৰত গ্ৰহণ কৰিবলগীয়া সিদ্ধান্তবোৰৰ ভিতৰত বাণিজ্যৰ ওপৰত প্ৰতিবন্ধকতা হ্ৰাস কৰাৰ সিদ্ধান্ত অতি সহজভাৱে ল'ব লাগিব ।
খাৰিফ উৎপাদনৰ সম্ভাৱনা যথেষ্ট আশাব্যঞ্জক যেন লাগিছে আৰু চৰকাৰে ইতিমধ্যে কেইবিধমান শস্য, বিশেষকৈ চয়াবিনৰ সন্দৰ্ভত ৰপ্তানি নীতি সলনি কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে ।
হাউণ্ড ৰিয়েলিটিয়ে পৰামৰ্শ দিয়ে যে চাউল আৰু কুঁহিয়াৰৰ ক্ষেত্ৰতো একে ধৰণৰ ব্যৱস্থা লোৱাৰ প্ৰয়োজন ।
অতি উত্তমভাৱে শস্য চপোৱাৰ আশাত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে বাণিজ্যৰ ওপৰত কেইবাটাও সিদ্ধান্ত ঘোষণা কৰে । ইয়াৰ উপৰি আগন্তুক কেইমাহমানৰ ভিতৰত অনা-বাচমতি চাউল আৰু চেনিৰ ওপৰত ৰপ্তানিৰ সীমাবদ্ধতা আৰু কিছু সহজ হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে ।
খোৱা তেল : কৃষকসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান
আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ ঘোষণাটো আছিল খোৱা তেলৰ ওপৰত আমদানি শুল্ক বৃদ্ধি কৰা । কিয়নো চয়াবিনৰ ৰোপণ কৰা এলেকা স্বাভাৱিকতকৈ ২.১৬ লাখ হেক্টৰ বেছি । চয়াবিনৰ ঘৰুৱা মূল্য এম এছ পিতকৈ প্ৰায় 35 শতাংশ কম আছিল, কিয়নো তাৰ প্ৰতি কুইণ্টলত 3,200 টকাৰ পৰা 3,700 টকাৰ ভিতৰত আছিল । আনহাতে, এম এছ পি প্ৰতি কুইণ্টলত 4,892 টকা । এই মূল্য দহ বছৰ পূৰ্বৰ মূল্যৰ সমান আছিল । মধ্যপ্ৰদেশ হৈছে এখন মুখ্য চয়াবিন উৎপাদক ৰাজ্য আৰু এই ৰাজ্যখন কৃষি মন্ত্ৰীৰ গৃহ ৰাজ্য ।
চৰকাৰে চয়াবিন খেতিয়কসকলক এই নিম্ন আৰু সম্পূৰ্ণৰূপে অলাভজনক মূল্যৰ পৰা সুৰক্ষিত কৰিবলৈ ভাল কাম কৰিছিল । 2024 চনৰ 13 ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে খাৰুৱা পাম তেল, খাৰুৱা চয়াতেল আৰু খাৰুৱা সূৰ্যমুখী তেলৰ ওপৰত 20 শতাংশৰ মৌলিক শুল্ক (Basic Customs Duty, BCD) আৰোপ কৰা হৈছিল । তেতিয়ালৈকে বি চি ডি শূন্য আছিল আৰু আমদানিত মাত্ৰ 5.5 শতাংশ কৃষি আন্তঃগাঁথনি আৰু উন্নয়ন উপকৰ (Agriculture Infrastructure and Development Cess, AIDC) আছিল । এই তেলবোৰৰ ওপৰত সামগ্ৰিক আমদানি শুল্ক এতিয়া ২৭.৫ শতাংশ হ'ব ।
আমদানি কৰা পৰিশোধিত পাম তেল, পৰিশোধিত চয়াতেল আৰু পৰিশোধিত সূৰ্যমুখী তেলৰ ওপৰত বি চি ডি আৰু এ আই ডি চি এতিয়া পূৰ্বৰ 13.75 শতাংশৰ হাৰৰ বিপৰীতে 35.75 শতাংশ হ'ব । উচ্চ শুল্ক সত্ত্বেও চৰকাৰী সংস্থাবোৰৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ক্ৰয়ৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে, বিশেষকৈ বজাৰলৈ আগমনৰ পূৰ্বৰ দিনবোৰত ।
বিশ্বজুৰি চয়ামিলৰ মূল্য যোৱা বছৰতকৈ কম । ভাৰতৰ চয়ামিল আনুবংশিকভাৱে পৰিৱৰ্তনীয় নহয়, কিন্তু ৰপ্তানিকৰ্তাসকলে ইয়াৰ বাবে উত্তম উৎপাদন লাভ কৰিবলৈ সক্ষম নহয় । চৰকাৰে সংবাদ মাধ্যমৰ প্ৰচাৰৰ জৰিয়তে ইয়াৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিব লাগিব । ইৰাণ, বাংলাদেশ আৰু অন্যান্য দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ দেশসমূহলৈ ৰপ্তানিৰ ফলত চয়ামিলৰ মূল্যবৃদ্ধি হ'ব পাৰে আৰু ই চয়াবিন সংসাধকসকলক কৃষকসকলক অতিকমেও এম এছ পি মূল্য পৰিশোধ কৰিবলৈ সক্ষম কৰিব পাৰে ।
যদি কৃষকসকলে চয়াবিনৰ লাভজনক মূল্য নাপায়, তেন্তে এইটোও সম্ভৱ যে কৃষকসকলে আগন্তুক বছৰত ইয়াৰ ধানখেতিলৈ মন মেলিব পাৰে । কিয়নো (ৰাজ্য চৰকাৰে ঘোষণা কৰা বোনাচৰ বাবে) তেওঁলোকে ধানৰ বাবে প্ৰতি কুইণ্টলত 3,100 টকা লাভ কৰে । আনহাতে, ইয়াৰ এম এছ পি হৈছে প্ৰতি কুইণ্টলত 2,183 টকা ।
চাউল : ৰপ্তানিত নিষেধাজ্ঞা উঠিব লাগিব
চিন্তাৰ আৱৰ্তত থকা আনবিধ শস্য হৈছে চাউল । ভাল বাৰিষা বতৰৰ বাবে ভাৰতে 138 নিযুত টনলৈকে অভিলেখ শস্য উৎপাদন আশা কৰিব পাৰে । ধানখেতি কৰা এলেকা যোৱা বছৰৰ তুলনাত প্ৰায় ১৬ শতাংশ বেছি হৈছে । 2023 চনত বাৰিষাৰ বৰষুণ কম হোৱা সত্ত্বেও ভাৰতে 136.7 নিযুত টন ধান উৎপাদন কৰিছিল । 2024 চনৰ 1 আগষ্টত কেন্দ্ৰীয় ভঁৰালত ধানৰ মজুত আছিল 45.5 নিযুত টন, যিটো বিগত দহ বছৰত সৰ্বাধিক । আনহাতে, বিগত দুবছৰত ঘেঁহুৰ উৎপাদন কম হোৱাৰ বাবে চৰকাৰে আনকি মুখ্যত ঘেঁহু খোৱা ৰাজ্যবোৰতো (ৰাষ্ট্ৰীয় খাদ্য সুৰক্ষা আইন, 2013-ৰ অধীনত) চাউল দি আহিছে । চৰকাৰে আনকি ভাৰতীয় খাদ্য নিগমক ইথানলৰ বাবে ২.৩ নিযুত টনলৈকে ধান দিবলৈ অনুমতি দিছে । ইথানল ডিষ্টিলাৰীবোৰে সম্ভৱত ইয়াক মুকলি বজাৰ বিক্ৰী আঁচনিৰ অধীনত নিৰ্ধাৰিত মূল্যত (প্ৰতি কুইণ্টলত 2,800 টকা) লাভ কৰিব । আনহাতে, 2024-25 বৰ্ষৰ বাবে ধানৰ অৰ্থনৈতিক ব্যয় প্ৰতি কুইণ্টলত 3,975 টকা বুলি অনুমান কৰা হৈছে ।
কেন্দ্ৰীয় ভঁৰালত অত্যধিক ধানৰ মজুত হৈছে চৰকাৰে ২০২৩ চনৰ জুলাই মাহৰ পৰা অনা-বাচমতি কেঁচা ধান ৰপ্তানিৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা প্ৰদানৰ বাবে । ধানৰ অত্যধিক মজুতৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি কেঁচা ধানৰ ৰপ্তানিৰ ওপৰত থকা নিষেধাজ্ঞা উঠাই লোৱাৰ বাবে এক শক্তিশালী ঘটনা ঘটিছে । ই কেৱল খাৰিফ মাৰ্কেটিং ছিজন 2024-25-ৰ অধীনত ক্ৰয় কৰা ধানৰ বাবে এফ চি আই আৰু ৰাজ্যিক সংস্থাসমূহৰ সৈতে মজুত স্থান প্ৰদান কৰাই নহয়, ই ধানৰ পৰিবহণ ব্যয়ো হ্ৰাস কৰিব ।
লগতে ৰাষ্ট্ৰীয় সমবায় ৰপ্তানি লিমিটেডৰ (National Cooperative Export Limited, NCEL) জৰিয়তে ৰপ্তানিৰ বাতিলকৰণ আঁতৰ কৰিব লাগিব আৰু ব্যক্তিগত বাণিজ্য ৰপ্তানি কৰিবলৈ অনুমতি দিয়াটো প্ৰয়োজন । গ্ল'বেল ছাউথৰ খাদ্য সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত এইটো ভাৰতৰ অৱদান হ'ব ।
চেনি : বিশ্ব বজাৰে এক সুযোগ প্ৰদান কৰিছে
২০২২ চনৰ মে' মাহত চেনি ৰপ্তানি নিষিদ্ধ কৰা হৈছিল । 2023 চনৰ ডিচেম্বৰত চৰকাৰে চেনিকল আৰু ডিষ্টিলাৰীবোৰক ইথানল উৎপাদনৰ বাবে কুঁহিয়াৰৰ ৰস বা চেনি চিৰাপ ব্যৱহাৰৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰিছিল । ঘৰুৱা ব্যৱহাৰৰ বাবে চেনিৰ পৰ্যাপ্ত উপলব্ধতা নিশ্চিত কৰিবলৈ এইটো কৰা হৈছিল ।
যোৱা বছৰ কুঁহিয়াৰৰ উৎপাদনত কম বৰষুণে বিৰূপ প্ৰভাৱ পেলাইছিল, বিশেষকৈ কৰ্ণাটক আৰু মহাৰাষ্ট্ৰত । উত্তম বাৰিষাৰ কথা বিবেচনা কৰি চৰকাৰে 2024 চনৰ 30 আগষ্ট তাৰিখে পৰৱৰ্তী ইথানল যোগান বৰ্ষৰ বাবে কুঁহিয়াৰৰ ৰস, বি-হেভি আৰু চি-হেভি গুড়ৰ পৰা ইথানল উৎপাদনৰ ওপৰত থকা নিষেধাজ্ঞা প্ৰত্যাহাৰ কৰে (নৱেম্বৰ-অক্টোবৰ) ।
ভাৰতীয় চেনি আৰু জৈৱ-শক্তি নিৰ্মাতা সংস্থাই (আই এছ এম এ) অনুমান কৰিছে যে চলিত চেনি বৰ্ষৰ শেষত 30 ছেপ্টেম্বৰত ভাৰতত 9.1 নিযুত টন চেনি থাকিব । ইমান উচ্চ স্তৰৰ মজুত ৰখাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই । কিয়নো 2024-25 বৰ্ষত চেনি উৎপাদন 33.3 নিযুত টন হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে । 2023-24 চনত প্ৰায় 2 নিযুত টন ইথানললৈ পৰিৱৰ্তন কৰা হৈছিল ।
যিহেতু ২০২৪-২৫ বৰ্ষত ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ প্ৰায় ২৯ নিযুত টন হ'ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে, আনকি ৪ নিযুত টন চেনি ইথানললৈ পৰিৱৰ্তন কৰা হ'লেও ভাৰতত ২০২৫ চনৰ ৩০ ছেপ্টেম্বৰলৈ প্ৰায় ৯ নিযুত টন চেনি থাকিব ।
আই চি ই লণ্ডনত (ICE London) বগা পৰিশোধিত চেনিৰ মূল্য প্ৰতিটনত প্ৰায় 527 ডলাৰ । যদি ৰপ্তানিৰ অনুমতি দিয়া হয়, তেন্তে ভাৰতে প্ৰতিটনত প্ৰায় 530 ডলাৰ লাভ কৰিব পাৰে । বিশ্ববজাৰত ভাল মূল্য লাভ কৰিবলৈ এক নিযুত টনলৈকে পৰিশোধিত চেনি ৰপ্তানিৰ অনুমতি দিয়াৰ সুযোগ আছে ।
আলোচিত উপৰিউক্ত কৃষিজাত সামগ্ৰীৰ বৰ্তমানৰ বিশ্বজনীন চাহিদাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি চৰকাৰে ৰপ্তানি নীতি তৎক্ষণাৎ সলনি কৰা উচিত ।
