ETV Bharat / opinion

গ্ৰামাঞ্চলত খাদ্যাভাসৰ উদ্বেগজনক প্ৰৱণতা - FOOD CONSUMPTION

গ্ৰামাঞ্চল আৰু নগৰাঞ্চলত খাদ্যাভাস সলনি হৈছে । সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয় ক্ৰয়ৰ নামত অধিক ব্যয় কৰে পৰিয়ালবোৰে ।

Food Consumption
গ্ৰামাঞ্চলত খাদ্যাভাসৰ উদ্বেগজনক প্ৰৱণতা (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Assamese Team

Published : Jan 13, 2025, 2:22 PM IST

এক নতুন চৰকাৰী প্ৰতিবেদনৰ অন্তৰ্নিহিত (ব্যৱহাৰ ব্যয়ৰ আৰ্হিৰ ভিত্তিত ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ ব্যয় জৰীপ) তথ্যই ৰাজহুৱা স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় সতৰ্কবাণী দিছে । যিয়ে দেখুৱাইছে যে ভাৰতীয়সকলে সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয়ৰ (Processed food and beverages) নামত সৰ্বাধিক ব্যয় কৰি আহিছে । যিবোৰ মেদবহুলতা, ডায়েবেটিচ আৰু হৃদৰোগ বৃদ্ধিৰ বাবে দায়ী ।

সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয় ক্ৰয়ত অধিক ব্যয়

যোৱা সপ্তাহত (২৭ ডিচেম্বৰ, ২০২৪) মুকলি কৰা ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ ব্যয় জৰীপে দেখুৱাইছে যে ২০২৩-২৪ বৰ্ষত ভাৰতৰ গ্ৰামাঞ্চলৰ লোকসকলে তেওঁলোকৰ মাহিলী বাজেটৰ ৯.৮৪ শতাংশ পানীয় আৰু সংসাধিত খাদ্যৰ নামত ব্যয় কৰিছে । নগৰীয়া অঞ্চলৰ লোকৰ সংশ্লিষ্ট সংখ্যা হৈছে ১১.০৯ শতাংশ ।

২০২২-২৩ বৰ্ষতো একে ধৰণৰ প্ৰৱণতা দেখা গৈছিল । যেতিয়া গ্ৰাম্য আৰু নগৰীয়া পৰিয়ালবোৰে তেওঁলোকৰ মাহিলী ব্যয়ৰ ক্ৰমান্বয়ে ৯.৬২ শতাংশ আৰু ১০.৬৪ শতাংশ এনে সামগ্ৰীৰ নামত ব্যয় কৰিছিল । দুটা দশকৰ ভিতৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে খাদ্য আৰু পানীয় সেৱনৰ নামত মাহিলী বাজেট ১০ শতাংশৰ সীমা অতিক্ৰম কৰিছে । এই জৰীপে ভাৰতত অসংক্ৰামক ৰোগ বৃদ্ধি হোৱাৰ কাৰণবোৰো প্ৰকাশ কৰিছে । সংসাধিত খাদ্যত প্ৰচুৰ পৰিমাণে কেলৰি থাকে কিয়নো এইবোৰত শৰ্কৰা,লৱণ আৰু ট্ৰেন্স-ফেট অধিক থাকে ।

২০২৩-২৪ বৰ্ষৰ এই জৰীপটো ২.৬১ লাখ পৰিয়ালক সামৰি কৰা হৈছিল । তাৰ ভিতৰত ১.৫৪ লাখ গ্ৰাম্য আৰু ১.০৭ লাখ নগৰীয়া পৰিয়াল আছিল ।

Food Consumption
গ্ৰামাঞ্চলত খাদ্যাভাসৰ উদ্বেগজনক প্ৰৱণতা (ETV Bharat)

এইচচিইএছ সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ ওপৰত পৰিয়ালৰ ব্যৱহাৰ আৰু ব্যয়ৰ বিষয়ে তথ্য সংগ্ৰহ কৰাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা হৈছে । জৰীপটোৱে অৰ্থনৈতিক কল্যাণৰ প্ৰৱণতা মূল্যাঙ্কন কৰিবলৈ আৰু উপভোক্তা মূল্য সূচক গণনাৰ বাবে ব্যৱহৃত উপভোক্তা সামগ্ৰী আৰু সেৱা আৰু ওজনৰ ভাৰসাম্য নিৰ্ধাৰণ আৰু আপডেট কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় তথ্য প্ৰদান কৰে । এইচচিইএছত সংগ্ৰহ কৰা তথ্য দৰিদ্ৰতা, বৈষম্য আৰু সামাজিক বৰ্জন নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় । এইচচিইএছৰ পৰা সংকলিত মাহিলী জনমূৰি ব্যৱহাৰ ব্যয় (এমপিচিই) হৈছে বেছিভাগ বিশ্লেষণাত্মক উদ্দেশ্যৰ বাবে ব্যৱহৃত প্ৰাথমিক সূচক ।

জৰীপটোৱে দেখুৱাইছে যে ভাৰতৰ গ্ৰাম্য পৰিয়ালবোৰে মাহিলী ব্যয়ৰ ৪৭ শতাংশ খাদ্যৰ বাবে ব্যয় কৰে, যাৰ প্ৰায় ১০ শতাংশ সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয়ৰ বাবে ব্যয় হয় । ইফালে ফল-মূল (৩.85 শতাংশ), পাচলি (৬.০৩ শতাংশ), খাদ্যশস্য (৪.৯৯ শতাংশ) আৰু কণী, মাছ আৰু মাংসৰ বাবে (৪.৯২ শতাংশ)তকৈ অধিক ব্যয় কৰে । খাদ্যৰ নামত ৩৯ শতাংশতকৈ অধিক ব্যয় কৰা চহৰৰ জনসংখ্যাৰ মাজত এই প্ৰৱণতা একে । যাৰ ১১ শতাংশ সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয়ৰ বাবে ব্যয় হয় । ফল (৩.৮৭ শতাংশ), পাচলি (৪.১২ শতাংশ), খাদ্যশস্য (৩.৭৬ শতাংশ) আৰু কণী, মাছ আৰু মাংস (৩.৫৬ শতাংশ)ৰ ব্যয় হয় । পুষ্টিকৰ আহাৰৰ পৰিৱৰ্তে অতি-সংসাধিত খাদ্য সামগ্ৰী আৰু চেনী মিঠা পানীয়ৰ ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ নগৰ আৰু গ্ৰাম্য দুয়োটা অঞ্চলতে উদ্বেগজনকভাৱে প্ৰৱণতা বৃদ্ধি হোৱা দেখা গৈছে । ইয়াৰ কাৰণ হৈছে এই সামগ্ৰীবোৰৰ উৎপাদকসকলৰ দ্বাৰা মিছাকৈ প্ৰচাৰিত উচ্চাকাংক্ষী জীৱনশৈলী যিবোৰ অত্যন্ত আসক্ত । (নিম্ন উপাৰ্জনৰ পৰিয়ালবোৰে অধিক উপাৰ্জনৰ পৰিয়ালবোৰক অনুকৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি আছে যিসকলে সংসাধিত খাদ্যৰ ওপৰত অধিক ব্যয় কৰে)

দুই দশকৰো অধিক পূৰ্বে গ্ৰাম্য ভাৰতে এনে জাংক ফুডৰ নামত মাত্ৰ ৪ শতাংশতকৈ অধিক ব্যয় কৰিছে । নগৰ অঞ্চলত ৬.৩৫ শতাংশ ব্যয় কৰিছে । ২০০৪-০৫ আৰু ২০০৯-১০ বৰ্ষতকৈ এই সংখ্যা অধিক বেছি । তেতিয়াৰে পৰা ই এক স্থিৰ বৃদ্ধি হৈ আহিছে ।

আহাৰৰ পৰা অত্যাৱশ্যকীয় পুষ্টি হ্ৰাস হোৱাৰ লগতে এই সামগ্ৰীবোৰৰ দ্বাৰা পৰিয়ালৰ নিষ্পত্তিযোগ্য উপাৰ্জন কমি গৈছে । ভাৰতীয় পাব্লিক হেল্থ ফাউণ্ডেশ্যনৰ প্ৰাক্তন সভাপতি অধ্যাপক কে শ্ৰীনাথ ৰেড্ডীৰ মতে, স্বাস্থ্যৰ পৰিণাম বিপদজনক হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, সমগ্ৰ ভাৰতত কাৰ্ডিঅ'ভাস্কুলাৰ ৰোগ, ডায়েবেটিচ, মেদবহুলতা আৰু কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্তৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে । সেয়েহে, ৰাজহুৱা নীতিয়ে বিজ্ঞাপিত আসক্তিৰ ফলত হোৱা এই ৰোগবোৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ এক কাৰ্যকৰী সঁহাৰি প্ৰদান কৰিব লাগিব ।

যেতিয়া আগৰ বছৰবোৰৰ ব্যৱহাৰ ব্যয় জৰীপৰ সৈতে তুলনা কৰা হয়, শেহতীয়া জৰীপটোত দেখা গৈছে যে নগৰ আৰু গ্ৰামাঞ্চলৰ পৰিয়ালৰ ব্যৱহাৰৰ প্ৰকাৰ আৰু স্তৰৰ মাজৰ ব্যৱধান বছৰে বছৰে একেৰাহে বন্ধ হৈ আছে ।

Source:

https://www.mospi.gov.in Household Consumption Expenditure Survey: 2023-24 (HCES:2023-24)

লগতে পঢ়ক :মাঘ বিহুৰ উৰুকা : ভোগালীৰ ভোগ বিচাৰি মহানগৰীৰ বজাৰত গ্ৰাহকৰ ভিৰ - MAGH BIHU 2025

এক নতুন চৰকাৰী প্ৰতিবেদনৰ অন্তৰ্নিহিত (ব্যৱহাৰ ব্যয়ৰ আৰ্হিৰ ভিত্তিত ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ ব্যয় জৰীপ) তথ্যই ৰাজহুৱা স্বাস্থ্য সম্পৰ্কীয় সতৰ্কবাণী দিছে । যিয়ে দেখুৱাইছে যে ভাৰতীয়সকলে সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয়ৰ (Processed food and beverages) নামত সৰ্বাধিক ব্যয় কৰি আহিছে । যিবোৰ মেদবহুলতা, ডায়েবেটিচ আৰু হৃদৰোগ বৃদ্ধিৰ বাবে দায়ী ।

সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয় ক্ৰয়ত অধিক ব্যয়

যোৱা সপ্তাহত (২৭ ডিচেম্বৰ, ২০২৪) মুকলি কৰা ঘৰুৱা ব্যৱহাৰ ব্যয় জৰীপে দেখুৱাইছে যে ২০২৩-২৪ বৰ্ষত ভাৰতৰ গ্ৰামাঞ্চলৰ লোকসকলে তেওঁলোকৰ মাহিলী বাজেটৰ ৯.৮৪ শতাংশ পানীয় আৰু সংসাধিত খাদ্যৰ নামত ব্যয় কৰিছে । নগৰীয়া অঞ্চলৰ লোকৰ সংশ্লিষ্ট সংখ্যা হৈছে ১১.০৯ শতাংশ ।

২০২২-২৩ বৰ্ষতো একে ধৰণৰ প্ৰৱণতা দেখা গৈছিল । যেতিয়া গ্ৰাম্য আৰু নগৰীয়া পৰিয়ালবোৰে তেওঁলোকৰ মাহিলী ব্যয়ৰ ক্ৰমান্বয়ে ৯.৬২ শতাংশ আৰু ১০.৬৪ শতাংশ এনে সামগ্ৰীৰ নামত ব্যয় কৰিছিল । দুটা দশকৰ ভিতৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে খাদ্য আৰু পানীয় সেৱনৰ নামত মাহিলী বাজেট ১০ শতাংশৰ সীমা অতিক্ৰম কৰিছে । এই জৰীপে ভাৰতত অসংক্ৰামক ৰোগ বৃদ্ধি হোৱাৰ কাৰণবোৰো প্ৰকাশ কৰিছে । সংসাধিত খাদ্যত প্ৰচুৰ পৰিমাণে কেলৰি থাকে কিয়নো এইবোৰত শৰ্কৰা,লৱণ আৰু ট্ৰেন্স-ফেট অধিক থাকে ।

২০২৩-২৪ বৰ্ষৰ এই জৰীপটো ২.৬১ লাখ পৰিয়ালক সামৰি কৰা হৈছিল । তাৰ ভিতৰত ১.৫৪ লাখ গ্ৰাম্য আৰু ১.০৭ লাখ নগৰীয়া পৰিয়াল আছিল ।

Food Consumption
গ্ৰামাঞ্চলত খাদ্যাভাসৰ উদ্বেগজনক প্ৰৱণতা (ETV Bharat)

এইচচিইএছ সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ ওপৰত পৰিয়ালৰ ব্যৱহাৰ আৰু ব্যয়ৰ বিষয়ে তথ্য সংগ্ৰহ কৰাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা হৈছে । জৰীপটোৱে অৰ্থনৈতিক কল্যাণৰ প্ৰৱণতা মূল্যাঙ্কন কৰিবলৈ আৰু উপভোক্তা মূল্য সূচক গণনাৰ বাবে ব্যৱহৃত উপভোক্তা সামগ্ৰী আৰু সেৱা আৰু ওজনৰ ভাৰসাম্য নিৰ্ধাৰণ আৰু আপডেট কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় তথ্য প্ৰদান কৰে । এইচচিইএছত সংগ্ৰহ কৰা তথ্য দৰিদ্ৰতা, বৈষম্য আৰু সামাজিক বৰ্জন নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় । এইচচিইএছৰ পৰা সংকলিত মাহিলী জনমূৰি ব্যৱহাৰ ব্যয় (এমপিচিই) হৈছে বেছিভাগ বিশ্লেষণাত্মক উদ্দেশ্যৰ বাবে ব্যৱহৃত প্ৰাথমিক সূচক ।

জৰীপটোৱে দেখুৱাইছে যে ভাৰতৰ গ্ৰাম্য পৰিয়ালবোৰে মাহিলী ব্যয়ৰ ৪৭ শতাংশ খাদ্যৰ বাবে ব্যয় কৰে, যাৰ প্ৰায় ১০ শতাংশ সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয়ৰ বাবে ব্যয় হয় । ইফালে ফল-মূল (৩.85 শতাংশ), পাচলি (৬.০৩ শতাংশ), খাদ্যশস্য (৪.৯৯ শতাংশ) আৰু কণী, মাছ আৰু মাংসৰ বাবে (৪.৯২ শতাংশ)তকৈ অধিক ব্যয় কৰে । খাদ্যৰ নামত ৩৯ শতাংশতকৈ অধিক ব্যয় কৰা চহৰৰ জনসংখ্যাৰ মাজত এই প্ৰৱণতা একে । যাৰ ১১ শতাংশ সংসাধিত খাদ্য আৰু পানীয়ৰ বাবে ব্যয় হয় । ফল (৩.৮৭ শতাংশ), পাচলি (৪.১২ শতাংশ), খাদ্যশস্য (৩.৭৬ শতাংশ) আৰু কণী, মাছ আৰু মাংস (৩.৫৬ শতাংশ)ৰ ব্যয় হয় । পুষ্টিকৰ আহাৰৰ পৰিৱৰ্তে অতি-সংসাধিত খাদ্য সামগ্ৰী আৰু চেনী মিঠা পানীয়ৰ ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ নগৰ আৰু গ্ৰাম্য দুয়োটা অঞ্চলতে উদ্বেগজনকভাৱে প্ৰৱণতা বৃদ্ধি হোৱা দেখা গৈছে । ইয়াৰ কাৰণ হৈছে এই সামগ্ৰীবোৰৰ উৎপাদকসকলৰ দ্বাৰা মিছাকৈ প্ৰচাৰিত উচ্চাকাংক্ষী জীৱনশৈলী যিবোৰ অত্যন্ত আসক্ত । (নিম্ন উপাৰ্জনৰ পৰিয়ালবোৰে অধিক উপাৰ্জনৰ পৰিয়ালবোৰক অনুকৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি আছে যিসকলে সংসাধিত খাদ্যৰ ওপৰত অধিক ব্যয় কৰে)

দুই দশকৰো অধিক পূৰ্বে গ্ৰাম্য ভাৰতে এনে জাংক ফুডৰ নামত মাত্ৰ ৪ শতাংশতকৈ অধিক ব্যয় কৰিছে । নগৰ অঞ্চলত ৬.৩৫ শতাংশ ব্যয় কৰিছে । ২০০৪-০৫ আৰু ২০০৯-১০ বৰ্ষতকৈ এই সংখ্যা অধিক বেছি । তেতিয়াৰে পৰা ই এক স্থিৰ বৃদ্ধি হৈ আহিছে ।

আহাৰৰ পৰা অত্যাৱশ্যকীয় পুষ্টি হ্ৰাস হোৱাৰ লগতে এই সামগ্ৰীবোৰৰ দ্বাৰা পৰিয়ালৰ নিষ্পত্তিযোগ্য উপাৰ্জন কমি গৈছে । ভাৰতীয় পাব্লিক হেল্থ ফাউণ্ডেশ্যনৰ প্ৰাক্তন সভাপতি অধ্যাপক কে শ্ৰীনাথ ৰেড্ডীৰ মতে, স্বাস্থ্যৰ পৰিণাম বিপদজনক হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে, সমগ্ৰ ভাৰতত কাৰ্ডিঅ'ভাস্কুলাৰ ৰোগ, ডায়েবেটিচ, মেদবহুলতা আৰু কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্তৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে । সেয়েহে, ৰাজহুৱা নীতিয়ে বিজ্ঞাপিত আসক্তিৰ ফলত হোৱা এই ৰোগবোৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ এক কাৰ্যকৰী সঁহাৰি প্ৰদান কৰিব লাগিব ।

যেতিয়া আগৰ বছৰবোৰৰ ব্যৱহাৰ ব্যয় জৰীপৰ সৈতে তুলনা কৰা হয়, শেহতীয়া জৰীপটোত দেখা গৈছে যে নগৰ আৰু গ্ৰামাঞ্চলৰ পৰিয়ালৰ ব্যৱহাৰৰ প্ৰকাৰ আৰু স্তৰৰ মাজৰ ব্যৱধান বছৰে বছৰে একেৰাহে বন্ধ হৈ আছে ।

Source:

https://www.mospi.gov.in Household Consumption Expenditure Survey: 2023-24 (HCES:2023-24)

লগতে পঢ়ক :মাঘ বিহুৰ উৰুকা : ভোগালীৰ ভোগ বিচাৰি মহানগৰীৰ বজাৰত গ্ৰাহকৰ ভিৰ - MAGH BIHU 2025

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.