নতুন দিল্লী : নতুন দিল্লীৰ প্ৰতিৰক্ষা প্ৰযুক্তি অধিগ্ৰহণৰ প্ৰচেষ্টাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ উদগনি হিচাপে ইউৰোড্ৰোণ কাৰ্যসূচীৰ দ্বাৰা ভাৰতক পৰ্যবেক্ষক ৰাষ্ট্ৰৰ মৰ্যাদা দিয়া হৈছে । সংগঠন কনজিউটে ডি কো-অপাৰেচন এন মেটিয়েৰ ডি'আৰ্মেমেণ্ট (অ'চিচিএআৰ) বা যুটীয়া অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ সহযোগিতা সংস্থাৰ দ্বাৰা জাৰী কৰা এক বিবৃতি অনুসৰি জাৰ্মানীত ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰদূত অজিত গুপ্তেক ভাৰতক পৰ্যবেক্ষক ৰাষ্ট্ৰৰ মৰ্যাদা অনুসৰি অ'চিচিএআৰ-কাৰ্যবাহী প্ৰশাসনৰ (EA) সঞ্চালক জোয়াকিম ছাকাৰে আনুষ্ঠানিকভাৱে অনুমোদন পত্ৰ প্ৰদান কৰে ।
ছাকাৰে অ'চিচিএআৰ-ব'ৰ্ড অৱ চুপাৰভাইজাৰ (BoS)ৰ অ'চিচিএআৰৰ প্ৰতি ভাৰত চৰকাৰৰ আগ্ৰহৰ প্ৰতি প্ৰশংসা আৰু ইতিবাচক সমৰ্থন ব্যক্ত কৰে আৰু উল্লেখ কৰে যে বিঅ'এছয়ে উমৈহতীয়া স্বাৰ্থৰ বিষয় বিকশিত কৰাৰ সুযোগ অন্বেষণ কৰাৰ ভাৰতৰ ইচ্ছা আৰু ভাৰত-ইউৰোপৰ মাজত সহযোগিতাৰ গুৰুত্বৰ স্বীকৃতিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিছে ।
বিবৃতিত উল্লেখ কৰা হৈছে, "অ'চিচিএআৰ-ইএ সঞ্চালকে এই বিশেষ সম্পৰ্ক আৰম্ভ কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়াৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰক অভিনন্দন জনাইছে আৰু আশা ব্যক্ত কৰিছে যে এই প্ৰথম পদক্ষেপে এক দীঘলীয়া, ফলপ্ৰসূ আৰু পাৰস্পৰিকভাৱে লাভজনক সহযোগিতালৈ লৈ যাব ।"
ইয়াৰ লগে লগে ভাৰত জাপানৰ পিছত পৰ্যবেক্ষকৰ মৰ্যাদা লাভ কৰা দ্বিতীয় এছিয়া-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ৰাষ্ট্ৰ হৈছে । ২০২৩ চনৰ নৱেম্বৰত জাপানে পৰ্যবেক্ষক হিচাপে যোগদান কৰাৰ পিছত ভাৰতে প্ৰথমতে ২০২৪ চনৰ আগষ্টত ইউৰোড্ৰোণ পৰ্যবেক্ষকৰ মৰ্যাদাৰ বাবে আবেদন কৰিছিল ।
- অ'চিচিএআৰ কি ?
অ'চিচিএআৰ হৈছে এক ইউৰোপীয় আন্তঃচৰকাৰী সংগঠন যি বেলজিয়াম, ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী, ইটালী, স্পেইন আৰু ব্ৰিটেইন চৰকাৰৰ মাজত সহযোগিতামূলক অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ কাৰ্যসূচীৰ সুবিধা আৰু পৰিচালনা কৰে ।
১৯৯৬ চনৰ ১২ নৱেম্বৰত ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী, ইটালী আৰু ইউকেৰ প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰীসকলে অ'চিচিএআৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল । অৱশ্যে ২০০১ চনৰ জানুৱাৰী মাহলৈকে আইনী মৰ্যাদা লাভ কৰা হোৱা নাছিল যেতিয়া ৪ খন প্ৰতিষ্ঠাপক ৰাষ্ট্ৰৰ সংসদে অ'চিচিএআৰ সন্মিলনত অনুমোদন জনাইছিল ।
অন্যান্য ইউৰোপীয় ৰাষ্ট্ৰসমূহে অ'চিচিএআৰত যোগদান কৰিব পাৰে, কমেও এজন অ'চিচিএআৰ অংশীদাৰ অন্তৰ্ভুক্ত থকা এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সহযোগিতামূলক কাৰ্যসূচীত তেওঁলোকৰ প্ৰকৃত অংশগ্ৰহণ আৰু অ'চিচিএআৰ সন্মিলনৰ অনুমোদন সাপেক্ষে । বেলজিয়াম আৰু স্পেইন ক্ৰমে ২০০৩ আৰু ২০০৫ চনত সংগঠনটোত যোগদান কৰিছিল ।
আন ৰাষ্ট্ৰসমূহে সদস্য ৰাষ্ট্ৰ নোহোৱাকৈ অ'চিচিএআৰ কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰে । বৰ্তমানে ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহ আৰু নাটো সদস্য তুৰ্কী, নেডাৰলেণ্ড, লাক্সেমবাৰ্গ, ফিনলেণ্ড, ছুইডেন, লিথুৱানিয়া আৰু পোলেণ্ডে আনুষ্ঠানিক সদস্য নোহোৱাকৈ এক বা একাধিক অ'চিচিএআৰ কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰিছে । অষ্ট্ৰেলিয়াই অ'চিচিএআৰত এজন অনা সদস্য হিচাপেও অংশগ্ৰহণ কৰে ।
২০২৩ চনত অষ্ট্ৰেলিয়া এমইউ-৯০ ইন-ছাৰ্ভিচ সমৰ্থন কাৰ্যসূচীত স্বাক্ষৰ কৰাৰ সময়ত অ'চিচিএআৰৰ অংশ হিচাপে অংশগ্ৰহণকাৰী ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে কাম কৰা প্ৰথম অনা-ইউৰোপীয় দেশ হিচাপে পৰিগণিত হয় । ২০২৩ চনৰ নৱেম্বৰত নেডাৰলেণ্ডে অ'চিচিএআৰত যোগদানৰ অভিপ্ৰায় ব্যক্ত কৰে ।
- ইউৰোড্ৰোণ কাৰ্যসূচী কি ?
ইউৰোড্ৰোণ বা 'European Medium Altitude Long Endurance Remotely Piloted Aircraft System'(MALE RPAS) হৈছে এয়াৰবাছ, ডাচল্ট এভিয়েচন আৰু লিওনাৰ্ডোৰ দ্বাৰা নিৰ্মাণৰ অধীনত থকা এক দ্বৈত-টাৰ্বোপ্ৰপ এমএএলই মানৱবিহীন বিমান (ইউএভি)। ২০২৭ চনৰ মাজভাগত ইয়াৰ প্ৰথম উৰণৰ সম্ভাৱনা আছে । প্ৰকল্পটোৰ বাবে জাৰ্মানী, ফ্ৰান্স, ইটালী আৰু স্পেইনে অৰ্ডাৰ কৰিছে ।
চোৰাংচোৱা, নিৰীক্ষণ, পুনৰীক্ষণ (আইএছআৰ) আৰু কাৰ্যকৰী প্ৰয়োজনীয়তাবোৰ সমাধান কৰাৰ বাবে এক থলুৱা ইউৰোপীয় মানৱবিহীন বিমান প্ৰণালীৰ (ইউএএছ) বৰ্ধিত প্ৰয়োজনীয়তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ইউৰোড্ৰোণ কাৰ্যসূচীৰ আৰম্ভ হৈছিল ।
ইউৰোপীয় ৰাষ্ট্ৰসমূহে দীৰ্ঘদিন ধৰি আমেৰিকান এমকিউ-৯ ৰিপাৰৰ দৰে অনা-ইউৰোপীয় মঞ্চৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি আহিছিল । এনে নিৰ্ভৰশীলতাৰ কৌশলগত আৰু অৰ্থনৈতিক সমস্যাৰ কথা বিবেচনা কৰি ইউৰোপীয় ইউনিয়নে স্থায়ী সংগঠিত সহযোগিতা (PESCO) পৰিকাঠামোৰ অধীনত এক সহযোগিতামূলক প্ৰকল্প গঢ়ি তোলাৰ বাবে পদক্ষেপ আৰম্ভ কৰে ।
২০১৫ চনৰ ১৮ মে'ত ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী আৰু ইটালীয়ে ইয়াৰ কাৰ্যকৰী ক্ষমতা, প্ৰণালীৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু প্ৰাথমিক ডিজাইন নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ দুবছৰীয়া ইউৰোপীয় এমএএলই আৰপিএএছ অধ্যয়ন আৰম্ভ কৰে । স্পেইনে পিছত এই অধ্যয়নত যোগদান কৰিছিল । বিমান যান-বাহন একত্ৰীকৰণ আৰু প্ৰমাণপত্ৰৰ বাবে ইউৰোপীয় প্ৰতিৰক্ষা সংস্থাৰ সমৰ্থনৰ সৈতে ২০১৫ চনৰ নৱেম্বৰত কাৰ্যসূচী ব্যৱস্থাপনাটো অ'চিচিএআৰক আৱণ্টন কৰা হৈছিল ।
২০১৬ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত দুবছৰীয়া বিস্তৃত অধ্যয়ন আৰম্ভ কৰা হৈছিল । এয়াৰবাছ, ডাচল্ট এভিয়েচন আৰু লিওনাৰ্ডোৱে ২০১৮ৰ এপ্ৰিলত আইএলএ বাৰ্লিন এয়াৰ শ্ব'ত এক সম্পূৰ্ণ-স্কেল মক-আপ উন্মোচন কৰে । ২০১৮ৰ অক্টোবৰত অ'চিচিএআৰয়ে এয়াৰবাছ ডিফেন্স এণ্ড স্পেচক মুখ্য উপ-ঠিকাদাৰ, ডাচল্ট আৰু লিওনাৰ্ডোৰ সমন্বয়ৰ বাবে কাৰ্যসূচীটোৰ বাবে নিবিদা দাখিল কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনাইছিল ।
২০১৮ চনৰ নৱেম্বৰত প্ৰকল্পটোৰ প্ৰাথমিক ডিজাইন সমীক্ষা সম্পূৰ্ণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত অংশীদাৰসকলে ২০১৯ চনত তেওঁলোকৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু চুক্তিবোৰ উল্লেখ কৰিব পাৰিব । ২০১৯ চনৰ মে'ৰ শেষৰ ফালে এয়াৰবাছয়ে ইয়াৰ প্ৰস্তাৱ দাখিল কৰে ।
গ্ৰীষ্মকালত ফ্ৰান্সৰ চিনেটে "জাৰ্মান স্পেচিফিকেচন"ৰ বাবে মঞ্চখনক "অত্যধিক গধুৰ, অত্যধিক ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে ৰপ্তানি কৰিবলৈ অতি কঠিন" বুলি সমালোচনা কৰিছিল । প্ৰথম বিমানখন তাৰ পিছত ২০২৪ চনৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল আৰু ২০২৭ চনৰ বাবে প্ৰথম ডেলিভাৰী পৰিকল্পনা কৰা হৈছিল ।
বিমান উদ্যোগৰ ওপৰত ক'ভিড-১৯ মহামাৰীৰ প্ৰভাৱৰ বাবে, চুক্তি স্বাক্ষৰ ২০২১ লৈ হ্ৰাস পাইছে । মানচিঙৰ এয়াৰবাছ চাইটটো চূড়ান্ত সমাবেশ আৰু স্থল পৰীক্ষাৰ বাবে বাছনি কৰা হৈছিল । তাৰ পিছত প্ৰথম বিমানখন ২০২৫ চনৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল, ২০২৮ চনৰ বাবে প্ৰথম ডেলিভাৰী পৰিকল্পনা কৰা হৈছিল । চুক্তিটো ২০ টা ইউৰোড্ৰোণ প্ৰকল্পৰ বাবে আছিল । যাৰ প্ৰতিটোত তিনিখন বিমান অন্তৰ্ভুক্ত আছে, যাৰ ফলত মুঠ ৬০ টা ড্ৰোণ অন্তৰ্ভুক্ত আছে ।
২০২২ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰীত উন্নয়ন আৰু উৎপাদন চুক্তি অনুমোদিত হয় । ইয়াৰ প্ৰথম উৰণ এতিয়া ২০২৭ চনৰ মাজভাগলৈ আশা কৰা হৈছে ।
- ইউৰোড্ৰোণ কাৰ্যসূচীৰ পৰ্যবেক্ষক ৰাষ্ট্ৰ হৈ ভাৰতৰ কি লাভ হ'ব ?
প্ৰতিৰক্ষা সহযোগিতা শক্তিশালী কৰাৰ বাবে ইউৰোড্ৰোণৰ প্ৰতি ভাৰতৰ আগ্ৰহ হিচাপে ২০২৪ চনৰ অক্টোবৰত জাৰ্মানীৰ সৈতে এক যুটীয়া সহযোগিতা আগবঢ়ায় । প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু জাৰ্মান চান্সেলৰ ওলাফ শ্চোলজৰ সহ-সভাপতিত্বত যোৱা বছৰ ২৫ অক্টোবৰত অনুষ্ঠিত সপ্তম ভাৰত-জাৰ্মানী আন্তঃচৰকাৰী পৰামৰ্শৰ পিছত জাৰি কৰা যুটীয়া বিবৃতিত কোৱা হৈছে, "দুয়োখন চৰকাৰে দ্বিপাক্ষিকভাৱে গৱেষণা, সহ-উন্নয়ন আৰু সহ-উৎপাদন কাৰ্যকলাপ বৃদ্ধি কৰাৰ জৰিয়তে নিৰাপত্তা আৰু প্ৰতিৰক্ষা বিষয়ত দ্বিপাক্ষিক আদান-প্ৰদান শক্তিশালী কৰিবলৈ সন্মত হৈছে ।"
বিবৃতিত কোৱা হৈছে, "এই ক্ষেত্ৰত, দুয়োপক্ষই প্ৰযুক্তি সহযোগিতা, উৎপাদন/সহ-উৎপাদন আৰু প্ৰতিৰক্ষা মঞ্চ আৰু সঁজুলিৰ সহ-নিৰ্মাণৰ ওপৰত নিৰ্দিষ্ট গুৰুত্ব দি প্ৰতিৰক্ষা খণ্ডত উদ্যোগ পৰ্যায়ৰ সহযোগিতা বৃদ্ধিত সহায় কৰিব ।" "জাৰ্মানীয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু উদীয়মান প্ৰযুক্তি, বিজ্ঞান আৰু উদ্ভাৱনৰ বাবে অংশীদাৰিত্ব কৰা অ'চিচিএআৰৰ ইউৰোড্ৰোণ কাৰ্যসূচীত পৰ্যবেক্ষকৰ মৰ্যাদাৰ বাবে ভাৰতৰ আবেদনকো আদৰণি জনাইছে ।"
ব্ৰেকিং ডিফেন্স প্ৰতিৰক্ষা বাতৰি ৱেবছাইট অনুসৰি, ইউৰোড্ৰোণ কাৰ্যসূচীৰ এখন পৰ্যবেক্ষক ৰাষ্ট্ৰই "সাধাৰণতে এটা প্ৰদত্ত প্লেটফৰ্মৰ সৈতে সম্পৰ্কিত কাৰিকৰী তথ্য লাভ কৰে আৰু ইয়াৰ বাবে অৰ্ডাৰো দিব পাৰে, কিন্তু সম্পূৰ্ণ অংশীদাৰৰ বিপৰীতে বিমানৰ ডিজাইন, বিকাশ বা কামৰ অংশীদাৰৰ সিদ্ধান্তৰ ওপৰত কোনো মতামত দিব নোৱাৰে ।"
ইউৰোড্ৰোণ কাৰ্যসূচীত ভাৰতৰ পৰ্যবেক্ষক ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে অন্তৰ্ভুক্ত হোৱাটোৱে প্ৰতিৰক্ষা খণ্ডত কৌশলগত অংশীদাৰিত্ব আৰু প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ বাবে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পদক্ষেপ হিচাপে চিহ্নিত হৈছে । এই পদক্ষেপে কেৱল বিশ্বৰ মঞ্চত ভাৰতৰ বৰ্ধিত মৰ্যাদাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰাই নহয় অত্যাধুনিক ইউএভি প্ৰযুক্তি আৰু কাৰ্যকৰী ৰণনীতিৰ বিষয়ে মূল্যৱান অন্তৰ্দৃষ্টি লাভ কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে । যিহেতু ভাৰতে মেক ইন ইণ্ডিয়া উদ্যোগৰ অধীনত ইয়াৰ থলুৱা প্ৰতিৰক্ষা সামৰ্থ্য প্ৰকাশ কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে, এনে ধৰণৰ সহযোগিতাই জ্ঞানৰ বিনিময়, উদ্ভাৱন আৰু সাম্ভাব্য সহ-বিকাশৰ সুযোগৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিছে ।
