বিশেষ প্ৰতিবেদন,২৭ জুলাই :ভাৰতে বৃহৎ নগৰ উন্নয়নৰ বাবে সাজু হৈছে । য'ত ২০৫০ চনৰ ভিতৰত ৪১৬ নিযুত লোকক সংস্থাপিত কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে । শেহতীয়াকৈ বিত্ত মন্ত্ৰীয়ে তেওঁৰ বাজেট ভাষণত দেশৰ সামগ্ৰিক উন্নয়নৰ পথত মুখ্য ভূমিকা পালন কৰাৰ বাবে চহৰসমূহক 'বিকাশ কেন্দ্ৰ' হিচাপে গঢ়ি তোলাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে । অৱশ্যে, দৰিদ্ৰতা আৰু অৰ্থনৈতিক বৈষম্যৰ দীৰ্ঘম্যাদী সমস্যাৰ উপৰিও, আন্তঃগাঁথনি আৰু সেৱাৰ দুৰ্বলতা আমাৰ চহৰসমূহত বিয়পি পৰিছে । দুৰ্বল নগৰ শাসন ক্ষমতাই চহৰসমূহক 'বিকাশ কেন্দ্ৰ' হোৱাৰ সম্ভাৱনাত বাধা দিব ।
বহনক্ষম নগৰ উন্নয়ন ৰণনীতিৰ প্ৰয়োজনীয়তা স্বীকাৰ কৰি, যোৱা কেইবছৰমানৰ কেন্দ্ৰীয় বাজেটে নগৰ উন্নয়নৰ বাবে বাজেট আৱণ্টন বৃদ্ধিৰ ব্যৱস্থা কৰিছে । তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, ২০২৪-২৫ বৰ্ষৰ সম্পূৰ্ণ বাজেটে নগৰ উন্নয়নক 'বিকশিত ভাৰত'ৰ কামত অৰিহণা যোগোৱাটো প্ৰাথমিকতা হিচাপে চিহ্নিত কৰে । গৃহ আৰু নগৰ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে ২০২৩-২৪ বৰ্ষত ৬৯২৭০.৭২ কোটি টকাৰ সংশোধিত পূৰ্বানুমানতকৈ প্ৰায় ১৯ শতাংশ বৃদ্ধি কৰি ৮২৫৭৬.৫৭ কোটি টকা আৱণ্টন লাভ কৰিছে । বহনক্ষম নগৰ উন্নয়নৰ যথেষ্ট প্ৰত্যাহ্বানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, বাজেটত এনে বৃদ্ধি স্পষ্টতঃ প্ৰশংসনীয় ।
| লগতে পঢ়ক :বাজেট ২০২৪ : ৰে'লত শ্লিপাৰ-সাধাৰণ শ্ৰেণীৰ দবা হ্ৰাস কৰাটো দৰিদ্ৰবিৰোধী পদক্ষেপ - India Budget 2024 |
তথাপিও, ২০২৩-২৪ চনৰ সংশোধিত পূৰ্বানুমান আৰু বিভিন্ন আঁচনিত ২০২৪-২৫ চনৰ বাজেট পূৰ্বানুমানৰ তুলনাই আকৰ্ষণীয় অন্তৰ্দৃষ্টি প্ৰকাশ কৰে । কেন্দ্ৰীয় খণ্ডৰ আঁচনি আৰু কেন্দ্ৰীয় পৃষ্ঠপোষকতা তত্বাৱধানত আঁচনি দুয়োটাৰ বাবে ২০২৪-২৫ চনত বাজেটৰ ব্যৱস্থা ক্ৰমান্বয়ে প্ৰায় ৯.৫ শতাংশ আৰু ২৬ শতাংশ বৃদ্ধি হৈছে । কেন্দ্ৰীয় পৃষ্ঠপোষকতাত আঁচনিসমূহৰ বাবে বাজেট আৱণ্টনৰ ৬২ শতাংশ হৈছে প্ৰধানমন্ত্ৰী আৱাস যোজনা (নগৰ)। ২০২৩-২৪ বৰ্ষত ২২১০৩.০৩ কোটি টকাৰ বিপৰীতে পিএমএৱাই(ইউ)ক ৩০১৭০.৬১ কোটি টকা প্ৰদান কৰা হৈছে ।
আৰ্থিকভাৱে দুৰ্বল শ্ৰেণী/নিম্ন আয়ৰ লোকসকলৰ বাবে ৩০০০ কোটি টকা আৰু মধ্যবিত্তৰ বাবে ১০০০ কোটি টকাৰ বাজেতৰ ব্যৱস্থাৰ সৈতে ক্ৰেডিট লিংকড ৰাজসাহায্য আঁচনিৰ উপাদান পুনৰ প্ৰৱৰ্তন কৰাটো তেওঁলোকৰ আৱাসৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰাৰ বাবে আংশিকভাৱে উপযোগী হ'ব । তদুপৰি, মুঠ আৱাসৰ ৬৩ শতাংশ অংশৰ সৈতে হিতাধিকাৰী নেতৃত্বাধীন নিৰ্মাণ (বিএলচি) উপাদানটো পিএমএৱাই (ইউ)ৰ আটাইতকৈ সফল উপাদান । বস্তিৰ (আইএছএছআৰ) উপাদানৰ ইনচিটু পুনৰ-বিকাশত বস্তিবাসীসকলৰ বাসস্থানৰ অভাৱ সমাধান কৰাৰ বৃহৎ সম্ভাৱনা আছে কিন্তু আঁচনিখনৰ অধীনত আধাৰিত মুঠ আৱাসৰ মাত্ৰ ২.৫ শতাংশ ।
চহৰীয়া দৰিদ্ৰ লোকৰ যথেষ্ট অংশ, বিশেষকৈ বস্তিত বাস কৰা লোকসকলৰ ভূমিৰ পট্টা নাই । সেয়েহে, তেওঁলোক পিএমএৱাই(ইউ) নেটৰ বাহিৰত আছে । এনে লাগিছে যে পিএমএৱাই(ইউ) আঁচনিয়ে চহৰীয়া দৰিদ্ৰলোকতকৈ মধ্য আৰু অধিক উপাৰ্জন গোটৰ লোকসকলক অধিক লাভান্বিত কৰিছে । এই সন্দৰ্ভত জি.আই.এছ. মেপিঙৰ সৈতে ভূমি ৰেকৰ্ডৰ ডিজিটেলকৰণ, যদি সঠিকভাৱে ৰূপায়ণ কৰা হয়, দৰিদ্ৰ লোকসকলক ভূমিৰ অধিকাৰ লাভ কৰাত প্ৰশাসনিক অসুবিধাবোৰ হ্ৰাস কৰিব । সঠিক নগৰ পৰিকল্পনাৰ লগতে ভূমি উন্নয়ন নিয়মাৱলীৰ সংস্কাৰ, বাজেটত ধাৰণা কৰা অনুসৰি, গৃহ নিৰ্মাণৰ বাবে নগৰীয়া ভূমিৰ পৰ্যাপ্ত যোগান সহজ হ'ব ।
চহৰৰ বাসিন্দাৰ ঘৰ এটা ক্ৰয়ৰ সামৰ্থ্যৰ অভাৱৰ বাবে, ভাড়াঘৰে ঘৰৰ বৰ্ধিত চাহিদা পূৰণ কৰিব পাৰে । সেয়েহে, ভাড়াঘৰৰ বাজেট প্ৰস্তাৱ, বিশেষকৈ ঔদ্যোগিক শ্ৰমিকসকলৰ বাবে পিপিপি (ৰাজহুৱা-ব্যক্তিগত অংশীদাৰিত্ব) মোডত আৱাসগৃহ সদৃশ আৱাস, এক সময়োপযোগী হস্তক্ষেপ । ইয়াৰ পূৰ্বে, ২০২০ চনত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নগৰীয়া দৰিদ্ৰ লোকসকলৰ, বিশেষকৈ ক'ভিড-১৯ৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত প্ৰব্ৰজনকাৰীসকলৰ আৱাসৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱাৰ বাবে পি.এম.এ.ৱাই.(ইউ.)ৰ অধীনত এক উপ আঁচনি হিচাপে সুলভ ভাড়া ঘৰ কমপ্লেক্সৰ (এ.আৰ.এইচ.চি.) সৈতে পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰিছিল ।
চহৰবোৰৰ খালী ঘৰবোৰ পিপিপিৰ জৰিয়তে ভাড়াঘৰ হিচাপে পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা আৰু ৰাজহুৱা বা ব্যক্তিগত প্ৰতিষ্ঠানবোৰে তেওঁলোকৰ নিজৰ উপলব্ধ খালী মাটিত ভাড়াঘৰ নিৰ্মাণ কৰাৰ ব্যৱস্থা আছিল । অৱশ্যে, এ.আৰ.এইচ.চি. আঁচনিৰ অধীনত নিৰ্মাণ কৰা হাউচিং ইউনিটবোৰে দুৰ্বল অৱস্থান, মৌলিক নগৰীয় সেৱা উপলব্ধ নোহোৱা আৰু প্ৰায়ে প্ৰচলিত ব্যক্তিগত ভাড়া বজাৰৰ ভাড়াতকৈ অধিক ভাড়াৰ ক্ষেত্ৰত একাধিক সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছিল । কৰ ৰেহাই, কম সূতৰ হাৰত প্ৰকল্প ঋণ, অতিৰিক্ত ফ্লোৰ এৰিয়া অনুপাত (এফএআৰ)/ফ্লোৰ স্পেচ ইণ্ডেক্স (এফএছআই), ট্ৰাংক আন্তঃগাঁথনিৰ ব্যৱস্থা সহ ৰেহাই থকা স্বত্বেও, এই আঁচনিৰ প্ৰতি ব্যক্তিগত খণ্ডৰ সঁহাৰি কোমল আছিল ।
বেছিভাগ ক্ষেত্ৰত, ভাড়াঘৰৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ হিতাধিকাৰীসকলৰ ভাড়া পৰিশোধ কৰাৰ সামৰ্থ্যৰ সৈতে বান্ধ খাই থাকে আৰু নিয়োগকৰ্তাই প্ৰদান কৰা আৱাসৰ ক্ষেত্ৰত, তেওঁলোকৰ নিযুক্তিত অব্যাহত থাকে । এই জটিলতাবোৰৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, বাজেট দস্তাবেজখনে দক্ষ আৰু স্বচ্ছ ভাড়াঘৰ বজাৰৰ বাবে সক্ষম নীতি আৰু নিয়মাৱলীৰ আমদানিৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে ।