বিশেষ প্ৰতিবেদন, ২৬ জুলাই : ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত ১৯৯৯ চনত সংঘটিত কাৰ্গিল যুদ্ধই আজি ২৫ বছৰ সম্পূৰ্ণ কৰিলে । কেনে আছিল এই যুদ্ধৰ সমগ্ৰ ঘটনাক্ৰম -
মে'
৩-৫-১৯৯৯ : ভাৰতৰ গৰখীয়াসকলে জুব্বাৰ উচ্চতাত পাকিস্তানী সেনাক দেখিছিল ।
৪-৫ মে': পাঞ্জাব ৰেজিমেণ্টৰ পৰা দুটা দল প্ৰেৰণ ।
৮ মে': ড্ৰাছ-কাৰ্গিল খণ্ডত বৰ্ধিত গোলাবৰ্ষণৰ খবৰ পোৱা গৈছিল ।
৯ মে': নিশাৰ ভাগত সন্ত্ৰাসবাদীয়ে কাৰ্গিলৰ এটা আৰ্টিলাৰী ডাম্পত প্ৰচণ্ড গুলীচালনা কৰে । তেওঁলোকে পাকিস্তানী আৰ্টিলাৰী ফায়াৰৰ সুৰক্ষাত আক্ৰমণ কৰে ।
১০ মে': ভাৰতীয় সেনাৰ এম্বুছ ।
১৪ মে': কাৰ্গিল অঞ্চলত প্ৰচণ্ড গুলীচালনাত ৮ ভাৰতীয় নিহত ।
১৬ মে': চিয়াচেনৰ কাৰ্গিল খণ্ডত লাভ নিশ্চিত কৰি পাকিস্তানে দাবী কৰে যে পাকিস্তান সেনাই ৫ টা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাৰতীয় পোষ্টক দখল কৰিছে ।
১৮ মে': পাকিস্তানত ভাৰতীয় উচ্চায়ুক্তই সম্পূৰ্ণ যুদ্ধৰ ৰায় দিয়ে ।
২১ মে': ভাৰতীয় বায়ুসেনাৰ স্কোয়াড্ৰনসমূহক হাই এলাৰ্ট জাৰি কৰা হয় ।
২১ মে': সেনাই কাশ্মীৰ উপত্যকাৰ পৰা প্ৰায় তিনিটা ব্ৰিগেড (প্ৰায় ১০,০০০ সৈনিক) কাৰ্গিল ব্ৰিগেডৰ সমস্যা সমাধানৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰে ।
২১ মে': ১৮ গ্ৰেনেডিয়াৰে টলোলিঙৰ ওপৰত ত্ৰিমুখী আক্ৰমণ আৰম্ভ কৰে ।
২২ মে': প্ৰতিবেদন অনুসৰি প্ৰায় ৩৫০-৪৫০ গৰাকী পাকিস্তানী পৃষ্ঠপোষকতা কৰা সন্ত্ৰাসবাদীয়ে ৫ কিলোমিটাৰ লৈ অনুপ্ৰৱেশ কৰে আৰু অঞ্চলটোৰ কিছুমান অংশ দখল কৰে ।
২২ মে': ড্ৰাছ-কাৰ্গিল চেক্টৰত ভাৰত আৰু পাকিস্তানী বাহিনীৰ মাজত সংঘৰ্ষৰ উদ্ভৱ হোৱাৰ পিচত প্ৰথমবাৰৰ বাবে কাশ্মীৰী মুক্তি সংগঠনে ভাৰতীয় বাহিনীৰ পৰা কেইবাশ বৰ্গ কিলোমিটাৰ অঞ্চল দখল কৰা বুলি দাবী কৰে ।
২৫ মে': পাকিস্তানী গুলীবৰ্ষণৰ দ্বাৰা সেনা ব্ৰিগেডৰ মুখ্য কাৰ্যালয় ক্ষতিগ্ৰস্ত হয় ।
২৫ মে': প্ৰতিৰক্ষা বিষয়াই স্বীকাৰ কৰে যে এক বৃহৎ চোৰাংচোৱা বিফলতা হৈছে ।
২৬ মে': আইএএফ এমআইজি যুঁজাৰুয়ে কেইবা হাজাৰ পাউণ্ড ফ্ৰী ফল বোমা আৰু ৰকেটৰ সৈতে ৫ টা পৃথক স্থানত আক্ৰমণ চলাইছিল ।
২৭ মে': ৱাশ্বিংটন পোষ্টত উল্লেখ কৰা হৈছিল যে বিমান আক্ৰমণ শান্তি-সময়ত অভূতপূৰ্ব । ব্ৰিগেডিয়াৰ কুৰেছিক উদ্ধৃত কৰি কোৱা হৈছিল যে পাকিস্তানে যিধৰণে উপযুক্ত বুলি বিবেচনা কৰে প্ৰতিশোধ লোৱাৰ অধিকাৰ থাকিব ।
২৭ মে': প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্ৰিগেডিয়াৰ কুৰেছি ডিজি আইএছপিআৰৰ দ্বাৰা পাৰমাণৱিক অস্ত্ৰৰ ভাবুকি দিয়া দেখা গৈছিল ।
২৭ মে': বিমান আক্ৰমণ আৰম্ভ কৰাৰ ২৪ ঘণ্টাৰ ভিতৰত ভাৰতীয় বায়ু সেনাই দুখন যুঁজাৰু বিমান হেৰুৱায় । পাকিস্তানীসকলে জাননী দিয়ে যে স্কোয়াড্ৰন লীডাৰ আহুজাক হত্যা কৰা হৈছিল আৰু ফ্লাইট লেফটেনেণ্ট নাচিকেটাক বন্দী কৰা হৈছে ।
২৯ মে': আইএএফ এমআই-১৭ ড্ৰাছ চেক্টৰত এক ষ্ট্ৰিংগাৰ মিছাইলৰ দ্বাৰা নিষ্ক্ৰিয় কৰা হৈছিল ।
২৯/৩০ মে': টাৰ্ণিং পইণ্ট -পইণ্ট ৪২৯৭ত তীব্ৰ যুদ্ধ হয় । টোলোলিং ৰিজত অধিক আক্ৰমণ হয় । ৰিজলাইনটো এনএইচ১এ-ৰ আটাইতকৈ সমীপত আছিল ।
৩১ মে':মৰণোত্তৰ পৰীক্ষাই প্ৰকাশ কৰে যে স্কোয়াড্ৰন লীডাৰ আহুজাক হত্যা কৰা হৈছিল । শীতল মস্তিষ্কৰে আহুজাক দুবাৰকৈ গুলীয়াই হত্যা কৰা হৈছিল ।
৩১ মে': প্ৰধানমন্ত্ৰী বাজপেয়ীয়ে পাকিস্তানৰ ওপৰত অনুপ্ৰৱেশ আৰু সৰু সুৰু অঞ্চল অবৈধভাৱে দখল কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰে ।
জুন
৩ জুন: জুব্বাৰ কমপ্লেক্সৰ বাটালিকত অভিযান আৰম্ভ ।
৬ জুন : বাংকাৰৰ পৰা জব্দ কৰা পাকিস্তানী নিয়মীয়া কাগজৰ জড়িত থকাৰ স্পষ্ট প্ৰমাণ লেন্স নায়েক আৰবাজ খানে কৰিছিল ।
৮ জুন : পাকিস্তানৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ৰ মুখপাত্ৰই নতুন দিল্লী ভ্ৰমণ কৰিব বুলি চাৰতেজ আজিজে ঘোষণা কৰে ।
১০ জুন : পাকিস্তানে জেএটি ৰেজিমেণ্টৰ ১০ গৰাকী সেনাৰ বিকৃত মৃতদেহ ঘূৰাই দিয়ে ।
১১ জুন : প্ৰতিবেদনে সূচায় যে পাকিস্তানী অনুপ্ৰৱেশ জানুৱাৰীত আৰম্ভ হৈছিল । আনকি এখন হেলিকপ্টাৰে সমগ্ৰ অঞ্চলটোৰ ভিডিঅ' চিত্ৰগ্ৰহণ কৰিছিল ।
১১ জুন : প্ৰতিবেদনে ইংগিত দিছিল যে ১৩ টা বগীৰ তিনিখন ৰে'লে এনডব্লিউএফপিৰ কোহাটৰ পৰা সেনা আৰু অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ পৰিবহণ কৰিছিল ।
১২ জুন : পাকিস্তানৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰী আলোচনাৰ বাবে নতুন দিল্লীলৈ আহে । বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰী যশৱন্ত সিঙে আলোচনাৰ প্ৰস্তাৱক প্ৰত্যাখ্যান কৰি কৈছিল যে পাকিস্তানে প্ৰথমে সকলো অনুপ্ৰৱেশকাৰীক এলঅ'চিৰ পৰা প্ৰত্যাহাৰ কৰিব লাগিব ।
১৩ জুন : ভাৰতীয় সেনাই (ৰাজপুতানা ৰাইফলছ) পইণ্ট ৪৫৯০ টোলোলিং দখল কৰে । ই আটাইতকৈ নিকটতম পইণ্ট যিয়ে ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথটো উপেক্ষা কৰে । ই যুদ্ধৰ টাৰ্ণিং পইণ্ট । প্ৰচণ্ড গোলাবৰ্ষণৰ মাজত বাজপেয়ীয়ে কাৰ্গিল ভ্ৰমণ কৰে ।
১৫ জুন : আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে শ্বৰীফক কাৰ্গিলৰ পৰা সেনাক আঁতৰি যাবলৈ আহ্বান জনাইছিল ।
১৫ জুন : ভাৰতীয় বৈদেশিক মন্ত্ৰী যশৱন্ত সিঙে বেইজিং ভ্ৰমণ কৰে আৰু চীনা নেতাসকলক এই বিষয়ে অৱগত কৰে ।
২০ জুন : সেনাই পইণ্ট ৫১৪০ দখল কৰে, টলোলিং বিজয় সম্পূৰ্ণ কৰে । জি-৮য়ে অনুপ্ৰৱেশ সমাপ্ত হোৱাটো বিচাৰে ।
২৪ জুন : ভাৰতীয় সেনা প্ৰধান জেনেৰেল ভি.পি. মালিকে কয়, "প্ৰয়োজন হ'লে, আমি সৰ্বোচ্চ ৰাষ্ট্ৰীয় স্বাৰ্থত এল.অ'.চি. অতিক্ৰম কৰিব পাৰো, কিন্তু সিদ্ধান্তটো কেবিনেটে ল'ব ।
২৭/২৮ জুন : পইণ্ট ৪৭০০ পাকিস্তানী বাহিনীৰ হাতৰ পৰা ভাৰতীয় সেনাই (গড়ৱাল ৰাইফলছ) দখল কৰে । ইয়াৰ পশ্চিমে পাকিস্তান সেনাৰ হাতত থকা এলেকা (ন'ল, থ্ৰী পিম্পলচ, লোন হিল) ৰাজপুতানা ৰাইফলছৰ দ্বাৰা দখল কৰা হয় ।
২৯ জুন : ভাৰতীয় সেনাপ্ৰধানে কয়,"আমি আমাৰ চৰ্তাৱলী অনুসৰি যুদ্ধ সমাপ্ত কৰিম । শত্ৰুৱে যুঁজ আৰম্ভ কৰিছে, কিন্তু আমিহে শেষ শ্বটটো ফায়াৰ কৰিম ।"
জুলাই
১ জুলাই : সেনাই আৰু ৪ টা উচ্চতা (পইণ্ট ৪৭০০) আৰু ওচৰৰ তিনিটা শৃংগ) পুনৰ দখল কৰে । দ্ৰাছ উপ খণ্ডত এলঅ'চিৰ পৰা ১.৫ কিলোমিটাৰলৈ পাক দখল সংকুচিত হয় ।
১ জুলাই : বাটালিকৰ দ্ৰাছৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থানসমূহ পুনৰ দখল (পইণ্ট ৫১০০) সেনাৰ মুখপাত্ৰ কৰ্ণেল বিক্ৰম সিঙে কয়, ২,৩,৪,৫,৬ আৰু ৭ পাকিস্তানৰ নৰ্ডাৰ্ণ লাইট ইনফেণ্ট্ৰী বেটেলিয়নৰ এই সৈন্যৰ সৈতে চিনাক্ত কৰা হৈছে। (ড্ৰাছ উপ খণ্ডত ৩,৪ আৰু ৫ কাৰ্যকৰী)
১ জুলাই: প্ৰধানমন্ত্ৰী বাজপেয়ীয়ে কয় যে ভাৰত পাকিস্তানৰ পৰা পাৰমাণৱিক আক্ৰমণৰ সন্মুখীন হ'বলৈ সাজু আছিল ।
৩-৪ জুলাই : টাইগাৰ হিল পুনৰ দখল কৰা হয় ।
৪ জুলাই : ৰাষ্ট্ৰপতি বিল ক্লিণ্টন আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী নৱাজ শ্বৰীফৰ সাক্ষাৎ ।
৭ জুলাই : পইণ্ট ৪৮৭৫ আৰু ৫ পইণ্ট ভাৰতীয় সেনাই দখল কৰে । এই বিষয়টোৱে টাইগাৰ হিল কমপ্লেক্সৰ বাবে পাৰস্পৰিক সমৰ্থন প্ৰদান কৰিছিল ।
৮ জুলাই : পাকিস্তানে ড্ৰাছ খণ্ডত শক্তিশালী স্থিতি গ্ৰহণ কৰে । এই যুদ্ধই ভয়ংকৰ ৰূপ লয় । যোৱা ৪৮ ঘণ্টাত পাকিস্তান সেনাৰ প্ৰায় ৯২ গৰাকী লোক আৰু ৩৮ গৰাকী ভাৰতীয় সেনা জোৱান নিহত হয় ।
কৰ্ণেল বিক্ৰম সিঙে কৈছিল যে এইবোৰ উত্তৰ লাইট পদাতিকৰ পৰা পাকিস্তানৰ নিয়মীয়া আক্ৰমণ আছিল ।
১১ জুলাই : ড্ৰাছ খণ্ডৰ টাইগাৰ হিল আৰু ৬ আৰু ৭ খণ্ডত ভাৰতীয় সেনাই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে ।
১১ জুলাই : বাটালিক খণ্ড পুনৰ দখল ।
১২ জুলাই : শ্বৰীফে টেলিভিছনত পুলআউটৰ ব্যাখ্যা দি ভাষণ দিয়ে আৰু বাজপেয়ীৰ সৈতে আলোচনাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়ে ।
১৪ জুলাই : বাজপেয়ীয়ে অপাৰেচন বিজয়ক সফল ঘোষণা কৰে । চৰকাৰে পাকিস্তানৰ সৈতে আলোচনাৰ চৰ্ত নিৰ্ধাৰণ কৰে । ভাৰতে বিচাৰে যে ই এলঅ'চিক পবিত্ৰ হিচাপে স্বীকৃতি দিব আৰু সীমান্তপাৰ সন্ত্ৰাসবাদ বন্ধ কৰিব ।
ভাৰতে পাকিস্তানক এই বিষয়ে সতৰ্ক কৰি দি প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী জৰ্জ ফাৰ্ণাণ্ডেজে কয় যে যদি শুকুৰবাৰে পুৱা দাবী পূৰণ কৰা নহয় তেন্তে বন্দুকে উত্তৰ দিব ।
২৬ জুলাই : ভাৰতীয় ডিজিএমঅ'য়ে এখন সংবাদমেলত ঘোষণা কৰিছিল যে সকলো পাকিস্তানী অনুপ্ৰৱেশকাৰীক কাৰ্গিল জিলাৰ পৰা খেদি পঠিওৱা হৈছে ।
পাকিস্তানৰ সামৰিক বাহিনীৰ উদ্দেশ্য
কৌশলগত ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ ১ এ (শ্ৰীনগৰ-লেহ ঘাইপথ) ধ্বংস কৰা
এলঅ'চিৰ স্থিতি সলনি কৰা