మానవాళిని ముప్పుతిప్పలు పెడుతున్న ఎనిమిది సాంక్రామిక వ్యాధుల జాబితాలో ఊహకందని మరో ఉపద్రవమూ పొంచి ఉందంటూ 2018 జనవరిలో ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ ముందస్తు హెచ్చరిక చేసింది. జన చైనాలో పుట్టి అచిరకాలంలోనే పలు దేశాల్ని చుట్టబెట్టిన మహమ్మారికి కొవిడ్‌ అని డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ నామకరణం చేసి పారాహుషార్‌ పలికినా- ప్రపంచాన్నే సరిహద్దుల్లేని సంగ్రామస్థలిగా మార్చేసిన కరోనా.. ఈ ఏడాదంతా సామాజిక ఆర్థిక విలయాన్నే సృష్టించింది. దేశ దేశాల్లో ఎనిమిది కోట్ల మందికి సోకి 18 లక్షల మందికిపైగా అభాగ్యుల్ని కబళించిన కొవిడ్‌ ప్రపంచార్థికానికి కలిగించిన నష్టం రూ.150 లక్షల కోట్ల పైమాటే. ప్రాణాంతక వైరస్‌ నుంచి కాచుకోవడమెలాగో తెలియక తల్లడిల్లిన తొలి దశను సత్వరం అధిగమించి, ముందు జాగ్రత్తలపై జన సమూహాల్లో చైతన్యం రగిలించి, సంవత్సరాంతానికల్లా వ్యాక్సిన్లతో ఎదురు దాడికి సిద్ధం కావడం- నిశ్చయంగా మానవ మేధ సాధించిన గొప్ప విజయమే.
అంతకంటే విషాదమా!
కంటికి కనపడని వైరస్‌తో సాగుతున్న ఈ మూడో ప్రపంచ యుద్ధం- ఎన్నెన్నో అనర్థాలకు, కోట్లాది బడుగు జీవుల బతుకు విధ్వంసాలకు కారణమైంది. ఇండియాలో లాక్‌డౌన్‌ కారణంగా స్థూలదేశీయోత్పత్తికి వాటిల్లిన నష్టం రూ.20 లక్షల కోట్లని అంచనా. ఉన్న ఊళ్లో ఉపాధి కరవై రవాణా సేవలు నిలిచిపోయిన వేళ బిడ్డల్ని చంకనెత్తుకొని వందల కిలోమీటర్లు నడుచుకొంటూ సొంతూళ్లకు పయనమైన లక్షలాది వలస శ్రామికుల వెతల పయనాన్ని మించిన మానవ మహా విషాదం ఉందా? దశలవారీగా లాక్‌డౌన్‌ను సడలించినా నేటికీ విద్యాసంస్థల్ని తెరవలేని పరిస్థితి, ఉపాధి మార్గాలు పూర్తిగా తెరుచుకోని దుస్థితి, ఆరోగ్య సేవలూ అన్ని స్థాయుల్లో అందుబాటులోకి రాని వైనం, సార్వత్రిక వ్యాధి నిరోధక టీకాలకూ అంతరాయం వంటివన్నీ కొవిడ్‌ విసిరిన ప్రచ్ఛన్న సవాళ్లే. ప్రభుత్వాలనుంచి ప్రజలు ఆశిస్తోంది ఆ జాడ్యాలను రూపుమాపే సమర్థ కార్యాచరణే!
15వేల కోట్ల డాలర్ల ఆస్తినష్టం..
'ప్రతి ఒక్కరూ సురక్షితం కానిదే ఏ ఒక్కరూ ధీమాగా ఉండే వీల్లేదు'- కొవిడ్‌ను కట్టడి చేసే కార్యాచరణ వ్యూహం ఎలా ఉండాలో వివరిస్తూ సమితి పలికిన హితవు అది. జనాభాలో 70శాతానికి వ్యాక్సిన్లు అందితేనే సామూహిక రోగ నిరోధకత (హెర్డ్‌ ఇమ్యూనిటీ) సాధ్యపడుతుందన్న నిపుణుల వ్యాఖ్యల్ని బట్టి, ప్రపంచవ్యాప్తంగా వందల కోట్లమందికి టీకాలు అందించే మహా క్రతువు న భూతో న భవిష్యతి! విచక్షణారహితంగా ప్రకృతి వినాశనమే ఈ తరహా ప్రాణాంతక వైరస్‌ల పుట్టుకకు కారణమవుతోందని శాస్త్రజ్ఞులు స్పష్టీకరిస్తున్నారు. ప్యారిస్‌ ఒప్పందాన్నే కాదు, కొవిడ్‌ విస్తృతినీ చులకన చేసిన ట్రంప్‌ శ్వేతసౌధం నుంచి తట్టాబుట్టా సర్దుకొన్నాక.. భూతాపం తగ్గింపు యత్నాలకు చేదోడుగా నిలుస్తామని జో బైడెన్‌ భరోసా ఇస్తున్నారు. ఈ ఏడాది అత్యంత భీకరంగా విరుచుకుపడిన పది ప్రకృతి ఉత్పాతాల్లో 15000 కోట్ల డాలర్లకుపైగా ఆర్థిక నష్టం వాటిల్లగా- ఇండియాలో వరదలు రెండు వేలమందిని పొట్టన పెట్టుకొన్నాయి. వాటికి తోడు మానవ కల్పిత విషాదాలదీ అంతులేని కథే.
ప్రభుత్వ లక్ష్యాలవే..
పేచీకి పెద్దన్నలా వ్యవహరిస్తున్న చైనా సరిహద్దుల్లో కయ్యానికి కాలు దువ్వి గల్వాన్‌లో 20మంది జవాన్ల ఉసురు తీసింది మొదలు, ఉద్రిక్తతల్ని పెంచేలా బలగాల మోహరింపులు జోరందుకొంటున్నాయి. దేశార్థికం కుంగి రాబడులు కుదేలైనా సామాజిక సంక్షేమాన్ని నిర్లక్ష్యం చేయలేని అనివార్య పరిస్థితుల్లో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రుణాల ఊబిలో మరింతగా కూరుకుపోతున్నాయి. పరిమిత వనరుల్ని గరిష్ఠ ప్రయోజనదాయకంగా మలచడం, సాంకేతికత దన్నుతో రేపటితరం విద్యావ్యాసంగాలు నిర్నిరోధంగా సాగేలా చూడటం, విస్తృత ఉపాధికి ఊతమిచ్చే ఎంఎస్‌ఎంఈలకు, మౌలిక సదుపాయాల ప్రాజెక్టులకు దన్నుగా నిలవడం- ప్రభుత్వాలు నిష్ఠగా సాధించాల్సిన లక్ష్యాలు. రైతన్నల ఆందోళనను ఉపశమింపజేయడం మొదలు టీకాల యజ్ఞాన్ని నిర్విఘ్నంగా పూర్తి చేయడం దాకా కొత్త సంవత్సర అజెండా ఎంతో పోగుపడి ఉందిప్పుడు. 'సబ్‌ కా విశ్వాస్‌'తో ముందడుగులు పడినప్పుడే జనం ఆకాంక్షలకు రెక్కలు తొడిగినట్లు!
ఇదీ చదవండి: కరోనా మూలాల పరిశోధనలపై చైనా డేగ కన్ను
