కథ్-కథా: సెక్స్ వర్కర్ల జీవితాల్లో కురిసిన వెన్నెల

సెక్స్‌వర్కర్లను చూస్తే కొందరు చీదరించుకుంటారు... మరికొందరు జాలిపడతారు... కానీ అది ఆ క్షణం వరకే. ఆపై వారి గురించిన ఊహ కూడా ఎవరి దరిచేరదు. దిల్లీకి చెందిన గీతాంజలి బబ్బర్‌ మాత్రం అలాకాదు.. ఆ మహిళలు, వారి పిల్లల జీవితాల్లో వెలుగులు నింపాలని నిర్ణయించుకుంది. అందుకే విద్య, ఉపాధి వంటివన్నీ వారి సొంతమయ్యేలా కథ్‌-కథా పేరుతో వారి ఇళ్ల దగ్గరే ఓ యాక్టివిటీ సెంటర్‌ని నెలకొల్పింది.

• చదువుకోవాలన్న సోను(పేరుమార్చాం)... కోరికను మన్నించిన అతడి తల్లి అందరి కాళ్లూ పట్టుకుని ఓ పాఠశాలలో చేర్చింది. సరిగ్గా వారం తిరగక ముందే అక్కడ చదవలేనంటూ వచ్చేశాడా అబ్బాయి. దానికి కారణం అతడి నేపథ్యం తెలిసి అంతా దూరం పెట్టడమే.
• నిఖిత (పేరుమార్చాం)కు అందరు పిల్లల్లానే ఆడుకోవాలనీ, బయటకు వెళ్లాలని చిన్నచిన్న కలలుండేవి. ఆమె తల్లికి కూడా... నిఖితకు మంచి భవిష్యత్తు ఇవ్వాలనున్నా మార్గం దొరకలేదు.

ఇది ఒకరిద్దరి పరిస్థితి కాదు... చాలామంది చిన్నారుల దుస్థితి. మార్పుకోసం ప్రయత్నించాలనుకున్న వారి తల్లులకు తగిన ఉపాధి దొరక్క.. తిరిగి అదే వృత్తిలో కొనసాగేలా చేస్తున్న దయనీయ స్థితి. చదువుకునే రోజుల్లో ఓ ప్రాజెక్ట్‌లో భాగంగా వారిని కలిసింది గీతాంజలి. అప్పుడే అక్కడి పరిస్థితులను గమనించింది. వారికోసం ఏమైనా చేయాలనుకుంది. కథ్‌- కథా పేరుతో ఓ స్వచ్ఛంద సంస్థ ఏర్పాటుచేసి... వారి జీవితాల్లో వెన్నెల పూయిస్తోంది.

కార్పొరేట్‌ పిలుపు కాదనుకొని..

గీతాంజలి దిల్లీలోని మహారాజ అగ్రసేన్‌ కాలేజీ నుంచి జర్నలిజంలో డిగ్రీ, ఆపై జామియా ఇస్లామియా యూనివర్సిటీ నుంచి పీజీ పూర్తి చేసింది. 2010లో గాంధీ ఫెలోషిప్‌, ఆ తరువాత లారేట్‌ గ్లోబల్‌ ఫెలోషిప్‌ అందుకుంది. ప్రాజెక్ట్‌లో భాగంగా నేషనల్‌ ఎయిడ్స్‌ కంట్రోల్‌ ఆర్గనైజేషన్‌తో కొన్ని రోజులు పనిచేసింది. అప్పుడే మొదటిసారి వ్యభిచార గృహాల గురించి ఆమెకు తెలిసింది. వారి కష్టాలను, కన్నీళ్లనూ తెలుసుకుంది. అక్కడితో తన పని పూర్తయ్యింది అనుకోలేదామె. ఆ మహిళలు సురక్షిత లైంగిక విధానాల గురించి తెలుసుకోవడం, ఆ నరకకూపం నుంచి బయట పడటం చాలా అవసరమని భావించింది. చాలామంది ఆమె ఆలోచన తెలుసుకుని నిరుత్సాహపరిచారు. ‘పెళ్లి కావలసిన దానివి నీకెందుకు ఇవన్నీ’ అంటూ వెనక్కిలాగే ప్రయత్నం చేశారు. మరోపక్క ఆమెకు కార్పొరేట్‌ సంస్థల నుంచి జాబ్‌ ఆఫర్లూ వచ్చేవి. అవేవీ ఆమె మనసుని మార్చలేకపోయాయి.

కొత్త జీవనమార్గం..

అక్కడి మహిళల్లో మార్పు రావాలంటే... ముందు కనీస చదువు, తగిన ఉపాధి శిక్షణ, నైపుణ్యాలు అవసరమని భావించి కొందరు టీచర్లను నియమించుకుంది. మరికొంతమంది వలంటీర్లను ఆహ్వానించింది. ఒక్కో టీచర్‌ పది నుంచి పన్నెండు మంది సెక్స్‌వర్కర్ల బాధ్యత తీసుకుంటారు. బడి సాయంత్రం పూట సాగుతుంది. మొదట్లో యాక్టివిటీ సెంటర్‌ నడపడానికి... స్థలం అద్దెకు ఇవ్వడానికీ ఎవరూ ముందుకు రాలేదు. దాంతో వారున్న చోటే చదువు చెప్పడం మొదలుపెట్టింది గీతాంజలి. వారి ఆత్మగౌరవానికి ఇబ్బంది లేకుండా... సేఫ్‌జోన్‌లు ఏర్పాటు చేసింది. చదువుతోపాటు కుట్టుపని, ఎంబ్రాయిడరీ, పెయింటింగ్‌... వంటి నైపుణ్యాలను నేర్పించడం, ప్రత్యామ్నాయ జీవన మార్గాలను వారికి చెప్పడం మొదలుపెట్టింది. ఇలా సుమారు నాలుగువేలమంది సెక్స్‌వర్కర్ల జీవితాల్లో మార్పులు తీసుకువచ్చింది గీతాంజలి.

ఒక్కడితో మొదలై..

పెద్దలతో పాటు పిల్లలకూ యాక్టివిటీ సెంటర్‌ని నిర్వహిస్తోంది. ఈ కేంద్రాన్ని ప్రారంభించేటప్పుడు ఒక్క విద్యార్థి మాత్రమే వచ్చాడు. క్రమంగా ఆ సంఖ్య వందల్లోకి చేరింది. చదువుతో పాటు డ్యాన్స్‌, థియేటర్‌, ఆర్ట్‌, మ్యూజిక్‌, మెడిటేషన్‌, యోగా వంటివన్నీ నేర్పుతున్నారు. పిల్లలకు మానసిక స్థైర్యాన్నీ అందిస్తున్నారు. క్రమంగా చదువుల్లో క్రమశిక్షణ అలవడి పిల్లలంతా ఇప్పుడు రెగ్యులర్‌ స్కూల్‌లో చేరుతున్నారు. ఏటా చిన్నారులతో ఫ్లాష్‌మాబ్స్‌ వంటివి చేయిస్తోంది గీతాంజలి. అలా వచ్చిన మొత్తాన్ని వారి సంక్షేమం కోసమే వెచ్చిస్తోంది.