కెయిర్న్​కు భారత ఆస్తులు సీజ్ చేసే అవకాశం!

కెయిర్న్ ఎనర్జీ రెట్రోస్పెక్టివ్ పన్ను వివాదం కేసులో అంతర్జాతీయ మధ్యవర్తిత్వ కోర్టు వెలువరించిన తీర్పును ఐదు దేశాల్లోని న్యాయస్థానాలు గుర్తించాయి. ఫలితంగా భారత ఆస్తులను సీజ్ చేసే అవకాశం కెయిర్న్ ఎనర్జీ సంస్థకు లభించినట్లైంది.

అమెరికా, యూకే సహా ఐదు దేశాల్లోని న్యాయస్థానాలు 'కెయిర్న్‌ పన్ను వివాదం కేసు'లో అంతర్జాతీయ మధ్యవర్తిత్వ కోర్టు వెలువరించిన తీర్పును గుర్తించాయి. తద్వారా భారత ప్రభుత్వం నుంచి 1.4 బిలియన్ డాలర్లను కేంద్రం తిరిగి చెల్లించకపోతే భారతీయ ఆస్తులను సీజ్ చేసే అవకాశం కెయిర్న్ ఎనర్జీ సంస్థకు లభించినట్లైంది.

రెట్రోస్పెక్టివ్‌(పాత తేదీల నుంచి విధించే) పన్ను వివాదం కేసులో అంతర్జాతీయ మధ్యవర్తిత్వ కోర్టులో భారత ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా తీర్పు వచ్చింది. ఈ తీర్పును గుర్తిస్తూ చక్రవడ్డీతో సహా పరిహారాన్ని ఇప్పించాలని అమెరికా సహా యూకే, నెదర్లాండ్స్‌లో పిటిషన్లు దాఖలు చేసింది కెయిర్న్ సంస్థ. సొమ్ము చెల్లించకపోతే ఆయా దేశాల్లో ఉన్న భారత ఆస్తులను సీజ్‌ చేయించి మరీ వసూలు చేయాలని ప్రణాళిక సిద్ధం చేసుకుంది. ఈ మేరకు ఇప్పటికే భారత ప్రభుత్వానికి విదేశాల్లో ఉన్న ఆస్తులను కెయిర్న్‌ ఎనర్జీ గుర్తించినట్లు తెలుస్తోంది. వీటిల్లో బ్యాంక్‌ ఖాతాలు, ఎయిర్‌ ఇండియా విమానాలు, భారతీయ నౌకలు వంటివి ఉన్నాయి.

ఇదీ కేసు నేపథ్యం..

2006లో కంపెనీ అంతర్గత పునర్‌వ్యవస్థీకరణ సమాచారాన్ని కోరుతూ కేంద్ర ప్రభుత్వ పన్నుల విభాగం కెయిర్న్‌‌ ఎనర్జీకి నోటీసులు జారీ చేసింది. వాటిని పరిశీలించిన అనంతరం 2015లో రూ.10,247 కోట్ల పన్నులు చెల్లించాలని కోరింది. పునర్‌వ్యవస్థీకరణ వల్ల వచ్చిన మూలధన రాబడిపై ఈ మేరకు పన్ను చెల్లించాలని తెలిపింది. ఇదిలా ఉండగా.. 2010-11లో కెయిర్న్‌‌ ఎనర్జీ భారత్‌లోని తన అనుబంధ సంస్థ 'కెయిర్న్‌‌ ఇండియా'ను వేదాంతకు విక్రయించింది. ఈ క్రమంలో వేదాంతలో ప్రిఫరెన్షియల్‌ షేర్లతో పాటు ఐదు శాతం వాటాలను ఇచ్చారు.

దీంతో వేదాంతలోని ఐదు శాతం కెయిర్న్‌‌ ఎనర్జీ షేర్లను భారత ప్రభుత్వం అటాచ్‌ చేసింది. అలాగే రూ.1,140 కోట్ల డివిడెండ్లు, రూ.1,590 కోట్ల ట్యాక్స్‌ రీఫండ్‌ను నిలిపివేసింది. తదనంతరం తమకు రావాల్సిన పన్ను వసూలు కోసం అటాచ్‌ చేసిన వేదాంత షేర్లను విక్రయించింది. దీంతో బ్రిటన్‌‌-భారత్‌ ద్వైపాక్షిక పెట్టుబడుల ఒప్పందం(బీఐటీ) కింద ఈ నోటీసులను సవాలు చేస్తూ కెయిర్న్‌ ఎనర్జీ ఆర్బిట్రేషన్‌ను ఆశ్రయించింది. దీనిపై విచారణ జరిపిన ఆర్బిట్రేషన్‌ ట్రైబ్యునల్‌ ద్వైపాక్షిక పెట్టుబడి పరిరక్షణ ఒప్పందాన్ని పన్ను నోటీసులు ఉల్లంఘించాయంటూ తీర్పునిచ్చింది. అలాగే నిలిపివేసిన డివిడెంట్లు, ట్యాక్స్ రీఫండ్‌, షేర్ల విక్రయం వల్ల వాటిల్లిన నష్టం నేపథ్యంలో తిరిగి భారత ప్రభుత్వమే కెయిర్న్‌‌ ఎనర్జీకి రూ.7,600 కోట్లు చెల్లించాలని ఆదేశించింది.

ఇదీ చదవండి: అంతర్జాతీయ ఆర్బిట్రేషన్‌ తీర్పుపై భారత్ 'సవాల్'‌?