2019-20 ఆర్థిక సంవత్సరంలోని జనవరి-మార్చి త్రైమాసికంలో ఆర్థిక లోటును పూడ్చుకోవడంపై కేంద్రం దృష్టి సారించింది. అందులో భాగంగా వ్యయాన్ని కట్టడి చేయాలని నిర్ణయించింది. చివరి త్రైమాసికంలో వ్యయం 25 శాతానికి మించకుండా అంచనాలను సిద్ధం చేసుకోవాలని కేంద్ర ఆర్థిక శాఖ మంత్రి కార్యాలయం సూచించింది. మొదటి రెండు నెలల్లో 15శాతం.. చివరి నెల 10 శాతం ఖర్చు మించకుండా చూసుకోవాలని పేర్కొంది. ఇదివరకు అనుమతి పొందిన పనులకు బడ్జెట్ ఎక్కువ అయితే ఆ నిధుల కోసం పార్లమెంటు ఆమోదం తప్పనిసరి అని.. అన్ని శాఖల మంత్రులు, విభాగాలు ఈ మార్గ దర్శకాలను పాటించాలని ఆర్థిక శాఖ మంత్రి కార్యాలయం తన ఆదేశాల్లో వివరించింది.
3.3 శాతం ఆర్థిక లోటు..
2017లో కూడా ఇలాంటి నిర్ణయమే తీసుకున్నారు. ఆ ఆర్థిక సంవత్సరం చివరి త్రైమాసికంలో 33 శాతం నుంచి 15 శాతానికి వ్యయాన్ని పరిమితం చేయాలని నిర్ణయించింది. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో 3.3 శాతం ఆర్థిక లోటు ఉంది.
తగ్గిన పరోక్ష పన్ను వసూలు
పన్ను వసూలు అంచనాల కన్నా తక్కువగా ఉండటం వల్లే ఆర్థిక లోటు పెరిగినట్లు తెలుస్తోంది. స్థూల ప్రత్యక్ష పన్ను వసూలు నవంబర్ వరకు 5 శాతం పెరిగింది. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరానికి ప్రత్యక్ష మంత్రిత్వ శాఖ 15 శాతం వృద్ధితో 13.80 లక్షల కోట్ల రూపాయలుగా ఉంది. పరోక్ష పన్ను, వస్తువులు, సేవల పన్నుల్లో ఆశించినంత పురోగతి లేకపోవడం ఆందోళన కలిగిస్తున్న అంశం. ప్రభుత్వ గణాంకాల ప్రకారం, కేంద్ర జీఎస్టీ సేకరణ 2019-20 ఏప్రిల్-నవంబర్ కాలంలో బడ్జెట్ అంచనా కన్నా దాదాపు 40 శాతం తగ్గింది. ఏప్రిల్-నవంబర్ కాలంలో బడ్జెట్లో సీజీఎస్టీ అంచనా రూ .5,26,000 కోట్లు కాగా.. వసూలైంది మాత్రం రూ .3,28,365 కోట్లు కావడం గమనార్హం.
అంచనాల కన్నా రాబడి తక్కువగా ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో లక్ష్యాలను చేరుకోవడం కష్టం కావడం వల్ల వ్యయ సవరణకు పూనుకుంది కేంద్రం.