రాత్రి ఏడు గంటలకు ఆ గ్రామంలో సైరన్ మోగుతుంది. వెంటనే ఊళ్లోని టీవీలన్నీ మూగబోతాయి. సెల్ ఫోన్లన్నీ స్విచ్ ఆఫ్ అయిపోతాయి. పిల్లలంతా బుద్ధిగా కూర్చొని, పుస్తకాలు ముందేసుకుని చదువుతారు. గృహిణులు వంట చేయడంపై పూర్తిస్థాయిలో దృష్టి కేంద్రీకరిస్తారు. ఎనిమిదిన్నర గంటల వరకు ఇంతే. ఊరంతా మౌనంగా, ప్రశాంతంగా ఉంటుంది. మహారాష్ట్ర సంగ్లీ జిల్లా కాడేగావ్ మండలం మోహితే వడ్గావ్ గ్రామంలో కనిపించే దృశ్యమిది. ఏదో ఒక రోజో, రెండు రోజులో కాదు. ఆగస్టు 15 నుంచి నిత్యం ఇలాంటి వాతావరణమే కనిపిస్తోంది ఆ గ్రామంలో. దీని వెనుక పెద్ద కథే ఉంది.
స్మార్ట్ లోకంలో సమయం వృథా అని..
మోహితే వడ్గావ్ జనాభా 3,105. దాదాపు అన్నీ రైతు కుటుంబాలే. చెరకు ఎక్కువగా సాగు చేస్తారు. నీరు పుష్కలంగా ఉండడం వల్ల వ్యవసాయంపై ఆదాయమూ బాగానే ఉంటుందట. అందుకే ఎక్కువ మంది తమ పిల్లలను ప్రైవేటు పాఠశాలల్లో ఇంగ్లిష్ మీడియంలో చేర్చారు. కరోనా లాక్డౌన్ సమయంలో ఆన్లైన్ క్లాసులు వినేందుకు విద్యార్థులకు స్మార్ట్ ఫోన్లు కొనిచ్చారు. అయితే.. అదే ఇబ్బందులు తెచ్చిపెట్టింది. పిల్లలంతా గంటల తరబడి మొబైల్స్తోనే కాలం గడపడం ప్రారంభించారు. ఇంటికొచ్చాక పుస్తకం తీయడం దాదాపు మానేశారు. సాయంత్రం టీవీ సీరియల్స్ చూస్తూ మహిళలు బిజీ అయిపోయారు. పిల్లల చదువు గురించి పట్టించుకునేవారు అరుదు అయ్యారు.
పిల్లలు చదువుపై పూర్తిస్థాయిలో దృష్టి పెట్టడం లేదని ఆందోళన చెందారు గ్రామ సర్పంచ్ విజయ్ నామ్దేవ్. ఏదొకటి చేయకపోతే మున్ముందు ఇబ్బందులు తప్పవని అనుకున్నారు. ఎన్నడూ లేని విధంగా.. ఆగస్టు 15న గ్రామంలోని మహిళలు అందరితో సమావేశం అయ్యారు. సమస్యపై చర్చించి.. పరిష్కార మార్గంపై ఏకాభిప్రాయానికి వచ్చారు. రోజూ రాత్రి 7 నుంచి 8.30 మధ్య టీవీలు, సెల్ఫోన్లు పూర్తిగా ఆఫ్ చేయాలని తీర్మానించారు. ఈ నిర్ణయం అమలును పర్యవేక్షించే బాధ్యతను ప్రభుత్వ ఉపాధ్యాయులు, అంగన్వాడీ కార్యకర్తలు, గ్రామ సేవక్లు, గ్రామ పంచాయతీ సభ్యులకు అప్పగించారు.
కష్టమే అయినా..
టీవీలు, సెల్ఫోన్లకు దూరంగా ఉండేందుకు మోహితే వడ్గావ్ గ్రామ ప్రజలు మొదట్లో కాస్త ఇబ్బంది ఎదుర్కొన్నారు. క్రమంగా అలవాటుపడ్డారు. సైరన్ మోగగానే పిల్లలు పుస్తకాలు తీస్తున్నారు. అమ్మలు.. వారికి రుచికరంగా వండి పెడుతున్నారు. "రాత్రి 7-8.30 గంటలు అంటే ప్రైమ్టైమ్. వేర్వేరు ఛానళ్లలో మంచి సీరియల్స్ వస్తాయి. అలాంటి సమయంలో టీవీ ఆఫ్ చేయడం మహిళలకు కష్టమే. కానీ.. ఆ సీరియల్స్ వల్ల పిల్లల చదువులు, వంటను నిర్లక్ష్యం చేసేవాళ్లం. వంటపై సరిగా దృష్టిపెట్టకపోవడం వల్ల ఆహారం రుచిగా ఉండేది కాదు. కానీ ఇప్పుడు అలా కాదు. వంట ఎంతో రుచిగా ఉంటోంది" అని చెప్పారు మోహితే వడ్గావ్కు చెందిన సువర్ణా జాదవ్.
