ETV Bharat / bharat

EXCLUSIVE: ਇਸਰੋ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਚਮੋਲੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਸਪੱਸ਼ਟ - ਅਮਰੀਕੀ ਨਿੱਜੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕੰਪਨੀ

ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ, ਉਤਰਾਖੰਡ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਚਾਰਟਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨਿੱਜੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀਆਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਚਮੋਲੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਅਸਲ ਕਰਨ ਸਪੱਸ਼ਟ
ਇਸਰੋ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ, ਚਮੋਲੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਅਸਲ ਕਰਨ ਸਪੱਸ਼ਟ
author img

By

Published : Feb 9, 2021, 7:22 AM IST

ਦੇਹਰਾਦੂਨ: ਇਸਰੋ ਨੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਉੱਚ ਹਿਮਾਲਿਆਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਚਮੋਲੀ 'ਚ ਆਈ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ।

ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਲਾਪਤਾ ਦੱਸੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ 19 ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਤਪੋਵਨ ਐਨਟੀਪੀਸੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਫਸੇ 35 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਨਿਰੰਤਰ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਸਿਰਫ ਟੁੱਟਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤਾਜ਼ਾ ਬਰਫ ਵੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋਈ ਸੀ

ਚਮੌਲੀ ਵਿੱਚ ਬਿਪਤਾ ਕਾਰਨ ਕੱਲ੍ਹ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਤਕਨੀਕੀ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ, ਉਤਰਾਖੰਡ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਚਾਰਟਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਰੋ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨਿੱਜੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀਆਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚਮੋਲੀ ਵਿੱਚ ਧੌਲੀ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਓਰਿਜਨ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਪਿਛਲੇ 2 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 5 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਭਾਰੀ ਬਰਫਬਾਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਹਾੜਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਰਫ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ 6 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਬਰਫ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹਿੱਸਾ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਜੋ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਸੈਨ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਅਮਰੀਕੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਰਥ ਇਮੇਜ਼ ਕੰਪਨੀ "ਪਲੈਨੇਟ ਲੈਬ" ਦਾ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਆਪਦਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਉੱਤੇ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕੰਪਨੀ "ਪਲੈਨੇਟ ਲੈਬਜ਼" ਤੋਂ ਆਈਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤੀ 2 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 5 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਪੱਥਰਲੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਤਾਜ਼ਾ ਬਰਫ ਜੰਮਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸਾਫ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੇਠਾਂ ਖਿਸਕ ਗਈ ਹੈ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਕੀ ਹੈ

ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਤਬਾਹੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਯਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਾਰਟਰ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਵੱਲੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਖਾਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਸਾਰੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਵੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਲੰਘੇਗਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦੇਹਰਾਦੂਨ: ਇਸਰੋ ਨੇ ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਉੱਚ ਹਿਮਾਲਿਆਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਟੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਚਮੋਲੀ 'ਚ ਆਈ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ।

ਚਮੋਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਜੋਸ਼ੀਮਠ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਲਾਪਤਾ ਦੱਸੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ 19 ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਤਪੋਵਨ ਐਨਟੀਪੀਸੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਫਸੇ 35 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਨਿਰੰਤਰ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਸਿਰਫ ਟੁੱਟਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਤਾਜ਼ਾ ਬਰਫ ਵੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋਈ ਸੀ

ਚਮੌਲੀ ਵਿੱਚ ਬਿਪਤਾ ਕਾਰਨ ਕੱਲ੍ਹ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਤਕਨੀਕੀ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ, ਉਤਰਾਖੰਡ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਚਾਰਟਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਰੋ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨਿੱਜੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਹਾਸਲ ਹੋਈਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਦੀਆਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਚਮੋਲੀ ਵਿੱਚ ਧੌਲੀ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਓਰਿਜਨ ਨੰਦਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਉੱਤੇ ਪਿਛਲੇ 2 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 5 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਭਾਰੀ ਬਰਫਬਾਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਹਾੜਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਬਰਫ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ 6 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਤਾਂ ਬਰਫ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹਿੱਸਾ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ, ਜੋ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਸੈਨ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਅਮਰੀਕੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਰਥ ਇਮੇਜ਼ ਕੰਪਨੀ "ਪਲੈਨੇਟ ਲੈਬ" ਦਾ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਆਪਦਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਉੱਤੇ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਕੰਪਨੀ "ਪਲੈਨੇਟ ਲੈਬਜ਼" ਤੋਂ ਆਈਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤੀ 2 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ 5 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਪੱਥਰਲੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਤਾਜ਼ਾ ਬਰਫ ਜੰਮਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸਾਫ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੇਠਾਂ ਖਿਸਕ ਗਈ ਹੈ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਕੀ ਹੈ

ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਤਬਾਹੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਯਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚਾਰਟਰ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਵੱਲੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਖਾਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਸਾਰੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਵੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਲੰਘੇਗਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਾਰਟਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.