ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਚਮੜੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਕਈ ਵਾਰ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਕੀ ਹੈ?: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਫੁਲਰਜ਼ ਅਰਥ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਮਿੱਟੀ ਹੈ ਜੋ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਚਮੜੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਚਮੜੀ ਲਈ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਉਪਾਅ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤੇਲਯੁਕਤ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ, ਫਿਣਸੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਚਮਕ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਚਮੜੀ ਖੁਸ਼ਕ ਜਾਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਕਰੋ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਟੈਸਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ।
ਇਸ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ: ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਨੈਚਰੋਪੈਥ ਸੁਵਰਨਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸਫਾਈ, ਫਿਣਸੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਤੇਲਯੁਕਤ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਕਰਕੇ ਚਮਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।-ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਨੈਚਰੋਪੈਥ ਸੁਵਰਨਾ ਸਿੰਘ
ਇਹ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਸਿਲਿਕਾ ਅਤੇ ਆਇਰਨ ਵਰਗੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਚਮੜੀ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਚਮੜੀ ਲਈ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁਸ਼ਕੀ ਜਾਂ ਜਲਣ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ: ਜਦੋ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:-
ਤੇਲਯੁਕਤ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਤੇਲਯੁਕਤ ਚਮੜੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਇਹ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਵਾਧੂ ਤੇਲ ਨੂੰ ਸੋਖ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵਾਧੂ ਤੇਲ ਨਹੀਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ।
ਫਿਣਸੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਮਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਣਸੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਜਮ੍ਹਾ ਗੰਦਗੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਕੇ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫਿਣਸੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦੇ ਹਨ।
ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਧੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਚਮਕ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕਾਲੇਪਨ ਅਤੇ ਪਿਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ।
ਚਮੜੀ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸਫਾਈ: ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਮਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਨਿਖਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਤਾਜ਼ਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ: ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਚਮੜੀ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਂ ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
ਖੁਸ਼ਕ ਚਮੜੀ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੇਲ ਨੂੰ ਸੋਖ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਖੁਸ਼ਕ ਚਮੜੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁਸ਼ਕੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ ਜਾਂ ਖਾਰਸ਼ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਚਮੜੀ ਦੀ ਜਲਣ: ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਜਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਚਮੜੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਟੈਸਟ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ: ਜੇਕਰ ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਨਮੀ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ:
ਸਹੀ ਮਿਸ਼ਰਣ ਤਿਆਰ ਕਰੋ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬ ਜਲ, ਦੁੱਧ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਦ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੇਲਯੁਕਤ ਚਮੜੀ ਲਈ ਗੁਲਾਬ ਜਲ ਬਿਹਤਰ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਖੁਸ਼ਕ ਚਮੜੀ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਦ ਦੇ ਨਾਲ ਵਰਤਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
ਅਰਜ਼ੀ ਦਾ ਤਰੀਕਾ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪੇਸਟ ਨੂੰ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਗਰਦਨ 'ਤੇ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਨਾਲ ਲਗਾਓ। ਇਸ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਲਓ। ਪੇਸਟ ਨੂੰ 15-20 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਸੁੱਕਣ ਦਿਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕੋਸੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਚਿਹਰਾ ਧੋ ਲਓ।
ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਵਰਤੋਂ: ਮੁਲਤਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 1-2 ਵਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹੀ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
