নিউজ ডেস্ক, ৩০ মাৰ্চ : সমগ্ৰ বিশ্বতে প্ৰতি বছৰে ৩০ মাৰ্চত পালন কৰা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আৱৰ্জনা শূন্য দিৱসে বিশ্বব্যাপী আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা শক্তিশালী কৰাৰ উপৰিও ব্যৱহাৰ আৰু উৎপাদনৰ বহনক্ষম আৰ্হিক উৎসাহিত কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাক সোঁৱৰাই আহিছে ।
আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ পৰিসংখ্যা
প্ৰতি বছৰে সমগ্ৰ বিশ্বতে মানুহে ২.১ ৰ পৰা ২.৩ বিলিয়ন টন গোটা আৱৰ্জনা উৎপাদন কৰে । প্ৰায় ২.৭ বিলিয়ন লোকৰ আৱৰ্জনা সংগ্ৰহ সেৱা নাই আৰু ইয়াৰে ২ বিলিয়ন লোক গ্ৰাম্য অঞ্চলত বাস কৰে । আৱৰ্জনাৰ পৰা হোৱা প্ৰদূষণ মানুহৰ স্বাস্থ্য, বৃদ্ধি আৰু সমৃদ্ধিৰ বাবে এক ডাঙৰ বিপদ । ই আমাৰ তিনিটা আটাইতকৈ গুৰুতৰ সংকট ত্বৰান্বিত কৰে: জলবায়ু পৰিৱৰ্তন, জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ ক্ষতি আৰু প্ৰদূষণ ।
কোনো ব্যৱস্থা অবিহনে বিশ্বজুৰি বাৰ্ষিক গোটা আৱৰ্জনা উৎপাদন ২০৫০ চনত ৩.৮ বিলিয়ন টনলৈ বৃদ্ধি পোৱাৰ আশা কৰা হৈছে । ৰাষ্ট্ৰসংঘই প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি প্ৰতি বছৰে উৎপাদিত ২.২৪ ট্ৰিলিয়ন টন আৱৰ্জনাৰ মাত্ৰ ৫৫ শতাংশহে নিয়ন্ত্ৰিত কৰিব পৰা স্থানত পেলোৱা হয় । ইয়াৰ উপৰিও অনুমান কৰা হৈছে যে বছৰি ৯৩১ বিলিয়ন টন খাদ্য অপচয় হয় আৰু ১৪ ট্ৰিলিয়ন টন পৰ্যন্ত প্লাষ্টিকৰ আৱৰ্জনা জলজ প্ৰাণীৰ বাসস্থানত গোট খায় ।
ইতিহাস
১৪ ডিচেম্বৰ, ২০২২ তাৰিখে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ সভাই (UNGA) ইয়াৰ ৭৭ তম অধিৱেশনত গৃহীত কৰা এক প্ৰস্তাৱ অনুসৰি আন্তৰ্জাতিক আৱৰ্জনা শূন্য দিৱস প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৩০ মাৰ্চ, ২০২২ তাৰিখে চিহ্নিত কৰা হৈছিল । এই প্ৰস্তাৱটো তুৰ্কীয়ে কৰিছিল আৰু ইয়াক আন 105 খন ৰাষ্ট্ৰই পৃষ্ঠপোষকতা কৰিছিল ।
'প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ বন্ধ কৰক : আন্তৰ্জাতিকভাৱে আইনীভাৱে বাধ্যতামূলক সঁজুলিৰ দিশত' প্ৰস্তাৱটো আৱৰ্জনা সম্পৰ্কীয় কেইবাটাও প্ৰস্তাৱৰ ভিতৰত এটা আছিল ৷ যাক 2 মাৰ্চ 2022 তাৰিখে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ পৰিৱেশ সভাই গ্ৰহণ কৰিছিল ।
তাৎপৰ্য
এই বিশ্বব্যাপী দিনটোত শূন্য-আৱৰ্জনা প্ৰচেষ্টাক উৎসাহিত কৰিলে বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে 2030 ৰ কাৰ্যসূচীত পোৱা সকলো লক্ষ্য আৰু লক্ষ্যৰ উন্নতিত অৰিহণা যোগাব পাৰে । যাৰ ভিতৰত আছে লক্ষ্য 11 আৰু 12 । সকলো প্ৰকাৰৰ আৱৰ্জনা এই উদ্দেশ্যবোৰৰ দ্বাৰা সমাধান কৰা হয় ৷ যাৰ ভিতৰত আছে খাদ্য নষ্ট আৰু আৱৰ্জনা, ইলেক্ট্ৰ’নিক আৱৰ্জনা আৰু সম্পদ আহৰণ ।
শূন্য আৱৰ্জনা কাৰ্যসূচীয়ে আৱৰ্জনা হ্ৰাস আৰু প্ৰতিৰোধ কৰাৰ লগতে আৱৰ্জনাৰ সু-ব্যৱস্থাপনাক প্ৰসাৰিত কৰিব পাৰে । ইয়াৰ ফলত জৈৱ বৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণ, জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰভাৱ কম, প্ৰদূষণ হ্ৰাস, খাদ্য সুৰক্ষা বৃদ্ধি আৰু মানৱ স্বাস্থ্য উন্নত কৰাত সহায় কৰে ।
২০২৪ চনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মহাসচিবৰ বাৰ্তা
"আমাৰ গ্ৰহটো আৱৰ্জনাৰ প্ৰবাহৰ তলত ডুব গৈ আছে । প্ৰতি বছৰে, মানৱ সমাজে দুই বিলিয়ন টনতকৈও অধিক গোটা আৱৰ্জনা উৎপাদন কৰে । পচা খাদ্য, প্লাষ্টিকৰ বটল, ৰাসায়নিকযুক্ত ইলেক্ট্ৰ’নিক্স আৰু বহুতো আৱৰ্জনা আমাৰ পানী, ভূমি আৰু বায়ুমণ্ডললৰ প্ৰতি গুৰুত্ব নিদিয়াকৈ পেলাই দিয়া হয় । আৱৰ্জনাৰ ক্ষয় হোৱাৰ লগে লগে, ই আমাৰ বায়ুমণ্ডলত গোলকীয়-উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰি গ্ৰীণহাউছ গেছ উলিয়াই, আমাৰ পানী আৰু মাটি বিষাক্ত কৰে আৰু সমগ্ৰ বিশ্বৰ লোকসকলৰ মাজত ৰোগৰ লগতে মৃত্যুও প্ৰদান কৰে ।
অত্যাধিক ব্যৱহাৰে আমাৰ মৃত্যু মাতিছে । মানৱ সমাজক হস্তক্ষেপৰ প্ৰয়োজন । যোৱা বছৰৰ পৰা, শূন্য আৱৰ্জনাৰ পৰামৰ্শদাতা বোৰ্ডে এই গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়টোৰ বাবে অংশীদাৰসকলক একত্ৰিত কৰি আহিছে আৰু শূন্য আৱৰ্জনাৰ ধাৰণাটোকক বাস্তৱত পৰিণত কৰিবলৈ কি কৰিব লাগিব সেয়া আলোচনা কৰিছে ।
ব্যৱসায়বোৰত অপব্যয়ী পেকেজিং হ্ৰাস কৰিবলৈ, দীৰ্ঘজীৱন তথা জীৱনচক্ৰ সৰ্বাধিক কৰিবলৈ তেওঁলোকৰ সামগ্ৰীবোৰ পুনৰ বিবেচনা কৰিব লাগিব । গ্ৰাহকসকলে তেওঁলোকে ক্ৰয় কৰা সামগ্ৰীৰ বিষয়ে দুবাৰ ভাবিব লাগিব আৰু য'ত সম্ভৱ পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব । সকলো স্তৰৰ চৰকাৰে বৃত্তাকাৰ অৰ্থনীতি গঢ়ি তুলিব লাগিব যি সম্পদ হ্ৰাস আৰু ব্যৱস্থাপনা সমাধান কৰে, পুনৰ ব্যৱহাৰ, পুনৰ নিৰ্মাণ, পুনৰুদ্ধাৰ আৰু আৱৰ্জনা প্ৰতিৰোধত আৱদ্ধ আধুনিক আৱৰ্জনা-ব্যৱস্থাপনা কাৰ্যসূচীত বিনিয়োগ কৰিব লাগিব ।
বিশ্ব সম্প্ৰদায়ে এক হিচাপে থিয় দিব লাগিব আৰু প্লাষ্টিক প্ৰদূষণ ৰক্ষাৰ বাবে আইনীভাৱে বাধ্যতামূলক চুক্তি প্ৰাপ্ত কৰাৰ দিশত কাম কৰিব লাগিব । এই শূন্য আৱৰ্জনাৰ দিৱসত, আৱৰ্জনাৰ ধ্বংসাত্মক চক্ৰটো এবাৰ আৰু সকলোৰে বাবে সমাপ্ত কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি লওঁ আহক ।"
ভাৰতত আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা
কেন্দ্ৰীয় পৰিৱেশ, বন আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তন মন্ত্ৰণালয় (ইউএমচিডি) ভাৰতত আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে দায়বদ্ধ । ভাৰতৰ আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা নিয়মাৱলী "প্ৰদূষণকাৰীয়ে পৰিশোধ কৰে," "বহনক্ষম বিকাশ" আৰু "সাৱধানতা"ৰ ধাৰণাবোৰৰ ওপৰত নিৰ্দেশিত ।
টেৰি (শক্তি আৰু সম্পদ প্ৰতিষ্ঠান)ৰ মতে, প্ৰতি বছৰে ভাৰতে 62 নিযুত টন আৱৰ্জনা উৎপাদন কৰে । এই আৱৰ্জনাৰ 70 শতাংশ সংগ্ৰহ কৰা হয়, 12 শতাংশ শোধন কৰা হয় আৰু 31 শতাংশ লেণ্ডফিলত নিষ্কাশন কৰা হয় । ভাৰতে প্ৰতি বছৰে 1.3 বিলিয়ন টন আৱৰ্জনা উৎপাদন কৰে, যি হৈছে বিশ্বৰ মুঠ আৱৰ্জনাৰ এক-তৃতীয়াংশ ।
ভাৰতৰ বৃহৎ জনসংখ্যাৰ বাবে, দেশত আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনা অত্যন্ত প্ৰত্যাহ্বানজনক । ভাৰতে এটা পুনৰ্ব্যৱহাৰ খণ্ড বিকশিত কৰিব লাগিব কিয়নো বৰ্তমান মাত্ৰ ৫ শতাংশ পুনৰ্ব্যৱহাৰ যোগ্য সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে । ভাৰতত আৱৰ্জনা ব্যৱস্থাপনাৰ মুখ্য প্ৰত্যাহ্বান হৈছে আৱৰ্জনা সংগ্ৰহৰ আন্তঃগাঁথনিৰ অভাৱ আৰু কাৰ্যকৰী আৱৰ্জনা চৰ্টিং আৰু ৰিচাইক্লিং প্ৰণালীৰ অভাৱ ।
এই ত্ৰুটিবোৰৰ বাবে, মূল্যৱান আৱৰ্জনা পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে লেণ্ডফিললৈ যায় । পৰিৱেশ সুৰক্ষিত কৰিবলৈ আৰু এক বহনক্ষম ভৱিষ্যত নিশ্চিত কৰিবলৈ এই সমস্যাবোৰৰ সমাধান প্ৰয়োজনীয় ।