হায়দৰাবাদ : ২০২৪ বৰ্ষটো ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ হিচাপে বিবেচিত হৈছে । কিয়নো নিৰ্বাচন আয়োগে বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ নিৰ্বাচনী অনুশীলন চলাইছিল আৰু ৬৪২ নিযুত লোকে পৰৱৰ্তী ৫ বছৰৰ বাবে দেশখন কোনে শাসন কৰিব সেয়া নিৰ্ণয় কৰিবলৈ ভোট প্ৰদান কৰিছিল ।
এপ্ৰিলৰ পৰা জুন মাহৰ ভিতৰত ৭ টা পৰ্যায়ত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল । হাজাৰ হাজাৰ কৰ্মচাৰীয়ে নিৰাপত্তা বাহিনীৰ সহযোগত সমগ্ৰ দেশত ১০.৫ লাখ ভোটকেন্দ্ৰ পৰিচালনা কৰিছিল ।
এই বছৰটোত কেইবাখনো ৰাজ্যত নতুন চৰকাৰ নিৰ্বাচিত হৈছে আৰু দুখনৰ বাহিৰে আটাইকেইখনতে চৰকাৰত থকা দলে ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছে । সাধাৰণ নিৰ্বাচনত পৰাজিত হৈয়ো বিৰোধীয়ে এই বছৰ এক নতুন জীৱন লাভ কৰিছে ।
কংগ্ৰেছ নেতা ৰাহুল গান্ধী লোকসভাৰ বিৰোধী দলৰ নেতা হয় কিয়নো তেওঁৰ দলে ৯৯ খন আসন লাভ কৰে । ২০১৯ চনৰ তুলনাত এই সংখ্যা প্ৰায় দুগুণ । পুৰণি দলটোৱে পৰাজিত হ'লেও ইয়াক বিজয়ৰ দৰে উদযাপন কৰিছিল ।
ৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজধানীত কেন্দ্ৰ আৰু নিৰ্বাচিত আম আদমি পাৰ্টী চৰকাৰৰ মাজত হোৱা বাক-বিতণ্ডাই এই বছৰ শীৰ্ষ পৰ্যায়ত উপনীত হৈছে । আবকাৰী নীতি কেলেংকাৰীত জড়িত থকাৰ অভিযোগত মাৰ্চত আপৰ মুৰব্বী অৰবিন্দ কেজৰিৱালক কাৰাগাৰলৈ প্ৰেৰণ কৰাৰ সময়ত এই মত-বিৰোধ শীৰ্ষত আছিল । উচ্চতম ন্যায়ালয়ে তেওঁক চৰ্তসহ জামিন প্ৰদান নকৰালৈকে তেওঁ পৰৱৰ্তী ৭ মাহৰ বাবে দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰাগাৰৰ ভিতৰৰ পৰাই কাম কৰিছিল । পিছত তেওঁ পদত্যাগ কৰে । যাৰ ফলত তেওঁৰ দলৰ নেতা আতিশীয়ে দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰীৰ দায়িত্ব লোৱাৰ পথ প্ৰশস্ত হয় ।
ঝাৰখণ্ডত হেমন্ত ছোৰেণৰ পদত্যাগ, গ্ৰেপ্তাৰ আৰু পুনৰ উভতি অহা, ওড়িশাৰ বিজু জনতা দল চৰকাৰৰ পতন, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে চন্দ্ৰবাবু নাইডুৰ উভতনি, জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত প্ৰথম বিধানসভা নিৰ্বাচন আৰু মহাৰাষ্ট্ৰ নিৰ্বাচনত এন ডি এৰ বিপুল বিজয় ২০২৪ চনত দেশখনৰ আন কেইটামান গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাজনৈতিক ঘটনা আছিল ।
এই বছৰ ভাৰতীয় ৰাজনীতিৰ অন্যান্য যুগান্তকাৰী ঘটনাবোৰ
হেমন্ত ছোৰেণৰ পতন আৰু উত্থান
৪ বাৰৰ ঝাৰখণ্ডৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হেমন্ত ছোৰেণে ২০২৪ চনৰ প্ৰথম মাহতে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ ৰোষত পৰিছিল কিন্তু বছৰটোৰ শেষৰ ফালে এক হাই ভল্টেজ ৰাজনৈতিক নাটকৰ মাজত ক্ষমতা বজাই ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
আকৰ্ষণীয় ৰাজনৈতিক ঘটনা হিচাপে ৩১ জানুৱাৰীত ভূমি কেলেংকাৰীৰ গোচৰত ই ডিয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ কেইঘণ্টামান পূৰ্বে ছোৰেণে মুখ্যমন্ত্ৰীৰ পদ ত্যাগ কৰিছিল । গ্ৰেপ্তাৰ হোৱাৰ পূৰ্বে সংস্থাটোৱে ৰাঁচীত উপস্থিত হৈও প্ৰায় ২৪ ঘণ্টা ধৰি তেওঁৰ অৱস্থান উলিয়াব পৰা নাছিল । ছোৰেণে দাবী কৰিছিল যে তেওঁৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগবোৰ বিজেপি নেতৃত্বাধীন কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ প্ৰতিশোধমূলক পদক্ষেপ আছিল ।
২৮ জুনত হেমন্ত ছোৰেণক জামিনত মুকলি কৰি দিয়া হৈছিল । তাৰ আগলৈ চম্পাই ছোৰেণে মাত্ৰ ৫ মাহৰ বাবে ঝাৰখণ্ডৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে দায়িত্ব লৈছিল । অৱশ্যে হেমন্ত ছোৰেণৰ মুকলিৰ এসপ্তাহৰো কম সময়ৰ ভিতৰতে চম্পাই ছোৰেণে মুখ্যমন্ত্ৰী পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰে, যাৰ ফলত ৪ জুলাইত মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰিবলৈ হেমন্তৰ পথ মুকলি হয় । এই পদক্ষেপ চম্পাই ছোৰেণৰ বাবে গ্ৰহণযোগ্য নাছিল যাৰ বাবে তেওঁ জে এম এম ত্যাগ কৰে আৰু ৩০ আগষ্টত বিজেপিত যোগদান কৰে ।
নৱেম্বৰৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনত হেমন্ত ছোৰেণৰ নেতৃত্বত জে এম এম মিত্ৰজোঁটে ৫৬ খন আসন লাভ কৰে । যি আৰম্ভণিৰ পৰাই দলটোৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ প্ৰদৰ্শন আছিল । ছোৰেণ সৰ্বসন্মতিক্ৰমে বিধায়িনী দলৰ নেতা হিচাপে নিৰ্বাচিত হয় আৰু ২৮ নৱেম্বৰত পুনৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে ।
দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী অৰবিন্দ কেজৰিৱালক কাৰাগাৰলৈ প্ৰেৰণ
আম আদমি পাৰ্টীৰ ৰাষ্ট্ৰীয় আহ্বায়ক অৰবিন্দ কেজৰিৱাল ২০২৪ চনত ৰাজনৈতিক চৰ্চাত আছিল যিয়ে বিতৰ্কত সোমাই কেইবামাহ ধৰি দিল্লী চৰকাৰখন কাৰাগাৰৰ ভিতৰৰ পৰাই চলাই থকা দেখা গৈছিল ।
দিল্লী চৰকাৰৰ তেওঁৰ কেইবাজনো গুৰুত্বপূৰ্ণ দলৰ সদস্য আৰু মন্ত্ৰীক ইতিমধ্যে আবকাৰী নীতি কেলেংকাৰীত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল আৰু কেজৰিৱালো ই ডিৰ ৰাডাৰত আছিল । কেন্দ্ৰীয় সংস্থাৰ একাধিক চমন প্ৰত্যাখ্যান কৰা কেজৰিৱালৰ আগতীয়া জামিনৰ আবেদন নাকচ কৰিছিল দিল্লী উচ্চ ন্যায়ালয়ে । যাৰ বাবে পিছত ২১ মাৰ্চত তেওঁক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয় । কেজৰিৱালে ৰাজহুৱা ভাষণত কেইবাবাৰো তেওঁৰ সম্ভাব্য গ্ৰেপ্তাৰৰ কথা উল্লেখ কৰিছিল ।
বিজেপিয়ে ভাবিছিল কেজৰিৱালে পদত্যাগ কৰিব কিন্তু কেজৰিৱালে কেইবামাহ ধৰি কাৰাগাৰৰ পৰা চৰকাৰৰ কাম-কাজ নিয়ন্ত্ৰণ কৰি আছিল । তেওঁ দিল্লী উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ পৰা জামিনৰ বাবে চেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছিল যদিও আদালতে একাধিকবাৰ আবেদন নাকচ কৰিছিল ।
কাৰাগাৰত থকা সময়ছোৱাত কেজৰিৱালৰ আইনী যুঁজে কেইবাটাও দিশত পাক লৈছিল । তেওঁক লোকসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰচাৰ চলাবলৈ অনুমতি দি উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ১০ মে'ৰ পৰা ১ জুনলৈ অন্তৱৰ্তীকালীন জামিন প্ৰদান কৰিছিল । অন্তৱৰ্তীকালীন জামিনৰ ম্যাদ উকলি যোৱাৰ পিছত কেজৰিৱালে ২ জুনত তিহাৰ কাৰাগাৰত আত্মসমৰ্পণ কৰে । তেওঁক ৫ জুনলৈকে ন্যায়িক জিম্মালৈ প্ৰেৰণ কৰা হয় ।
কেজৰিৱালৰ ৭ দিনৰ অন্তৱৰ্তীকালীন জামিনৰ আবেদন অস্বীকাৰ কৰা হৈছিল আৰু তেওঁৰ ন্যায়িক জিম্মা ৩ জুলাইলৈ বৃদ্ধি কৰা হয় । ২০ জুনত বিচাৰ আদালতে তেওঁক জামিন প্ৰদান কৰে, কিন্তু ই ডিয়ে ইয়াৰ বিৰুদ্ধে আপীল কৰাৰ পিছত ইয়াক স্থগিত ৰখা হয় । আপৰ মুৰব্বীজনক পুনৰ ২৬ জুনত চিবিআইয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰে আৰু ১২ জুলাইলৈকে ন্যায়িক জিম্মালৈ প্ৰেৰণ কৰা হয় ।
উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ১২ জুলাইত কেজৰিৱালক অন্তৱৰ্তীকালীন জামিন প্ৰদান কৰে, কিন্তু চি বি আয়ে গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ বাবে তেওঁ কাৰাগাৰতে থাকিবলগীয়া হয় । অৱশেষত ৫ মাহৰো অধিক সময় কাৰাগাৰত কটোৱাৰ পিছত ২০২৪ চনৰ ১৩ ছেপ্টেম্বৰত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে তেওঁক জামিন প্ৰদান কৰে ।
অৱশ্যে এই জামিনত কিছুমান চৰ্ত আছিল । যাৰ ভিতৰত আছে চি বি আইৰ দ্বাৰা তেওঁৰ গ্ৰেপ্তাৰ সম্পৰ্কে ৰাজহুৱা বিবৃতি দিয়াত বাধা । তেওঁক দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰীৰ কাৰ্যালয়ত প্ৰৱেশ নকৰিবলৈ আৰু মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে তেওঁৰ ক্ষমতাত কোনো চৰকাৰী ফাইলত স্বাক্ষৰ নকৰিবলৈও নিৰ্দেশ দিয়া হৈছিল ।
মাত্ৰ ৪ দিনৰ পিছতে ১৭ ছেপ্টেম্বৰত কেজৰিৱালে দিল্লীৰ মুখ্যমন্ত্ৰী পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰে । তেওঁ স্পষ্ট কৰি দিয়ে যে যদি তেওঁ ৰাজহুৱা আদেশ লাভ কৰে তেন্তে তেওঁ পুনৰ ক্ষমতাৰ কথা বিবেচনা কৰিব । ২১ ছেপ্টেম্বৰত দিল্লীৰ শিক্ষা মন্ত্ৰী আতিশীয়ে দিল্লীৰ আটাইতকৈ কনিষ্ঠ মহিলা মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে ।
২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন :
সমগ্ৰ ভাৰত এইবছৰ ১৮ সংখ্যক সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ সাক্ষী আছিল । ভোটদানৰ বাবে যোগ্য ৯৬.৮ কোটি (৯৬৮ নিযুত) লোকৰ ভিতৰত, ৩১২ নিযুত মহিলাসহ ৬৪.২ কোটি লোকে ভোটাধিকাৰ সাব্যস্ত কৰিছিল ।
১৯ এপ্ৰিলৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ১ জুনলৈ ৪৪ দিনীয়া নিৰ্বাচনী অনুশীলনৰ পৰা সমাপ্তিৰ অন্তত ৭ টা পৰ্যায়ত ভোটগ্ৰহণ অনুষ্ঠিত হৈছিল । ৪ জুনত নিৰ্বাচনৰ ফলাফল ঘোষণা কৰা হৈছিল ।
বিজেপি নেতৃত্বাধীন এন ডি এ মিত্ৰজোঁটে নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ নেতৃত্বত একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰে । অৱশ্যে বিজেপিৰ প্ৰদৰ্শন আশা কৰা ধৰণৰ নাছিল । মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰ গঠনৰ বাবে অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ তেলেগু দেশম পাৰ্টি আৰু বিহাৰৰ জনতা দল (ইউনাইটেড)ৰ ওপৰত যথেষ্ট নিৰ্ভৰ কৰিব লগা হৈছিল ।
লোকসভাৰ ৫৪৩ খন আসনৰ ভিতৰত ৪০০ খন আসনৰ ওপৰত দৃষ্টি ৰাখি বিজেপিয়ে মাত্ৰ ২৪০ খন আসন লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল আনহাতে ইয়াৰ মুখ্য অংশীদাৰ টিডিপি আৰু জেডি(ইউ)য়ে ক্ৰমান্বয়ে ১৬ আৰু ১২ খন আসন লাভ কৰিছিল । সামগ্ৰিকভাৱে, এনডিএয়ে ২৯৩ খন আসন লাভ কৰিছিল ।
২০১৯ চনত বিজেপিয়ে ৩০৩ খন আসন লাভ কৰিছিল আৰু এনডিএৰ চূড়ান্ত সংখ্যা আছিল ৩৫৩ । ইয়াৰ বিপৰীতে, কংগ্ৰেছে এইবাৰৰ নিৰ্বাচনত ৯৯ খন আসনত জয়ী হৈ এক টাৰ্ণএৰাউণ্ড ৰেকৰ্ড কৰিছে । ২০১৯ৰ নিৰ্বাচনত আসনৰ সংখ্যা ৫২ আছিল । এইবাৰ এই সংখ্যা প্ৰায় দুগুণ আছিল । যাৰ ফলত এক শক্তিশালী বিৰোধী হিচাপে কংগ্ৰেছ পুনৰ ঘূৰি আহিছে ।
একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ
২০২৪ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত বিজেপি নেতৃত্বাধীন এন ডি এ মিত্ৰজোঁটে জয়লাভ কৰাৰ পিছত ৯ জুনত নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে একেৰাহে তৃতীয়বাৰৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে ।
নিৰ্বাচনৰ পূৰ্বে শাসকীয় দলৰ প্ৰচাৰসমূহ 'মোডী কি গ্যেৰাণ্টি'ৰ ওপৰত আধাৰিত আছিল । যাৰ ফলত দলটোক ২৪০ খন আসন লাভ কৰা সহায় কৰিছিল । ই যদিও এক দুৰ্বল প্ৰদৰ্শন কিন্তু বিজেপিক শক্তিশালী মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰ গঠন কৰিবলৈ যথেষ্ট আছিল ।
৪ জুনত ফলাফল ঘোষণা হোৱাৰ তিনিদিন পিছতে মোদীয়ে ৰাষ্ট্ৰপতি দ্ৰৌপদী মুৰ্মুক ২৯৩ জন সাংসদৰ সমৰ্থনৰ কথা নিশ্চিত কৰে যাৰ পিছত তেওঁ ৯ জুনত তৃতীয়বাৰৰ বাবে প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে ।
বাৰাণসী লোকসভা আসনৰ পৰা তেওঁৰ ব্যক্তিগত প্ৰদৰ্শনৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ফলাফলৰ দিনা এক আচৰিত আৰম্ভণি দেখুৱাইছিল । কিয়নো কংগ্ৰেছৰ অজয় ৰায়ক ভোট গণনাৰ প্ৰথম ঘণ্টাত আগবাঢ়ি থকা দেখা গৈছিল ।
প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে দ্বিতীয়াৰ্ধত ৰায়ক ১,৫২,৫১৩ টা ভোটৰ ব্যৱধানত পৰাস্ত কৰি অতিক্ৰম কৰিছিল । এগৰাকী শাসনত থকা প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ বাবে এয়া আছিল দ্বিতীয় সৰ্বনিম্ন বিজয়ৰ ব্যৱধান (শতাংশ পইণ্টত) আৰু মোদীৰ বাবে তেওঁৰ ২০১৯ চনৰ ৪.৫ লাখ ভোটৰ ব্যৱধানৰ তুলনাত অতি নিম্ন ।
বিজয় ভাষণত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ক্ষমতাত থকা দল নিৰ্বিশেষে সকলো ৰাজ্যৰ সৈতে এক উন্নত ভাৰত গঢ়ি তোলাৰ বাবে কাম কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে । তেওঁ তৃতীয় কাৰ্যকালৰ বাবে তেওঁৰ দৃষ্টিভংগীও প্ৰস্তুত কৰি কৈছিল যে এইটো ডাঙৰ সিদ্ধান্তৰ কাৰ্যকাল হ'ব আৰু দুৰ্নীতি উৎখাত কৰাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হ'ব । তেওঁ অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ আৰু বিহাৰত নিৰ্বাচনী সফলতাৰ বাবে টিডিপিৰ নেতা চন্দ্ৰবাবু নাইডু আৰু বিহাৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী নীতিশ কুমাৰ, তেওঁৰ এন ডি এৰ সহযোগীসকলক ধন্যবাদ জ্ঞাপন কৰে ।
বিৰোধী দলৰ দলপতি হিচাপে ৰাহুল গান্ধীৰ পুনৰুত্থান, সংসদত প্ৰিয়ংকাৰ আত্মপ্ৰকাশ
'শ্বেহজাদা' বুলি উপহাস কৰা আৰু 'পাপ্পু' বুলি বৰ্খাস্ত কৰা কংগ্ৰেছ নেতা ৰাহুল গান্ধীয়ে ২০২৪ চনৰ লোকসভা নিৰ্বাচনত শেষ হাঁহি মাৰে । তেওঁৰ দলে নিৰ্বাচনত পৰাজিত হ'লেও যথেষ্ট লাভ অৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল ।
গান্ধীয়ে কেৰালাৰ ৱায়ানাড় আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ ৰায়বৰেলীৰ পৰা প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰে, তেওঁৰ নিকটতম প্ৰতিদ্বন্দ্বী চিপিআইৰ এনি ৰাজাৰ বিৰুদ্ধে ৩.৬৪ লাখ ভোটত দক্ষিণৰ আসনত আৰু উত্তৰে বিজেপিৰ দীনেশ প্ৰতাপ সিঙৰ বিৰুদ্ধে ৩.৯ লাখ ভোটত জয়লাভ কৰে । ৰাহুলে ৰায়বৰেলীক বাছি লয় আৰু তেওঁৰ ভগ্নী প্ৰিয়ংকাই বছৰটোৰ শেষৰ ফালে হোৱা উপ-নিৰ্বাচনত ৱায়ানাড়ৰ পৰা যুঁজ দিয়ে আৰু জয়ী হয় । ২৮ নৱেম্বৰত লোকসভাৰ সাংসদ হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰাৰ লগে লগে সংসদত আত্মপ্ৰকাশ কৰে ।
কংগ্ৰেছে সাধাৰণ নিৰ্বাচনত উৎসাহী প্ৰদৰ্শনক ৰাহুল গান্ধীৰ প্ৰচাৰক কৃতিত্ব দিছিল যিয়ে মানুহৰ সমস্যা আৰু কল্যাণমূলক পদক্ষেপৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল । দলটোৱে গান্ধীক তেওঁৰ ভাৰত জোড়ো যাত্ৰাৰ জৰিয়তে এক নতুন আখ্যান সৃষ্টি কৰাৰ বাবে প্ৰশংসা কৰে ।
আনকি তেওঁৰ আটাইতকৈ কঠোৰ সমালোচকসকলেও স্বীকাৰ কৰিব যে গান্ধীৰ ২০২৪ চনৰ প্ৰচাৰ অভিযান এতিয়ালৈকে তেওঁৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ আছিল কিয়নো তেওঁ দলৰ কল্যাণমূলক গেৰাণ্টিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিছিল যিটোৱে ভোটাৰসকলৰ এটা অংশৰ মনত আঘাত কৰিছিল ।
কংগ্ৰেছে নিৰ্বাচনত ৯৯ খন আসন লাভ কৰাৰ লগে লগে (৫৪৩ খন আসনৰ প্ৰয়োজনীয় ৫৫ বা ১০ শতাংশতকৈ অধিক), ২০১৪ চনৰ পিছত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ই লোকসভাত বিৰোধী দলৰ নেতা (এলঅ'পি) বাছনি কৰাৰ সুযোগ লাভ কৰিছিল । দলটোৱে ৰাহুল গান্ধীক মনোনীত কৰে আৰু ২৪ জুনত তেওঁক বিৰোধী দলৰ দলপতি হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয় ।
অন্ধ্ৰৰ নিৰ্বাচনত টি ডি পিৰ জয়লাভ, মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে নাইডুৰ আগমন
অন্ধ্ৰ প্ৰদেশত ২০২৪ চনত ক্ষমতাৰ হস্তান্তৰ হৈছিল কিয়নো ক্ষমতাত থকা ৱাই এছ আৰ কংগ্ৰেছ দলে তেলেগু দেশম দল নেতৃত্বাধীন এন ডি এৰ হাতত বিধানসভা নিৰ্বাচনত পৰাজিত হৈছিল । ১৩ মে'ত এটা পৰ্যায়ত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল আৰু ৪ জুনত ভোটগণনা হৈছিল ।
বৰ্তমানৰ জগন মোহন ৰেড্ডীৰ ৱাই এছ আৰ চি পিয়ে শোচনীয় পৰাজয়ৰ সন্মুখীন হৈছিল । ২০১৯ চনত ১৫১ ৰ বিপৰীতে মাত্ৰ ১১ খন আসন লাভ কৰিছিল । ইয়াৰ বিপৰীতে, টিডিপিয়ে ২০১৯ চনত মাত্ৰ ২৩ খন আসনৰ বিপৰীতে ২০২৪ চনত ১৩৫ খন আসন লাভ কৰিছিল ।
টিডিপিৰ মুৰব্বী এন চন্দ্ৰবাবু নাইডু মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে উভতি আহে । ১২ জুনত তেওঁ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে । মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে তেওঁৰ অন্তিম কাৰ্যকাল আছিল ২০১৪ চনৰ পৰা ২০১৯ চনলৈ । ৰাজ্য বিভাজনৰ পূৰ্বে, তেওঁ দুবাৰকৈ সংযুক্ত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল – ১৯৯৫-৯৯ আৰু ১৯৯৯-২০০৪ ।
২০২৪ চনৰ অন্ধ্ৰ নিৰ্বাচনৰ আন মুখ্য বিষয়সমূহ আছিল নাইডুৰ পুত্ৰ নাৰা লোকেশ আৰু জনসেনাৰ নেতা পৱন কল্যাণে প্ৰথমবাৰৰ বাবে বিধানসভাত প্ৰৱেশ কৰিছিল । ৰাজ্যখনৰ মুঠ ২৫ খন লোকসভা আসনৰ ভিতৰত এন ডি এ মিত্ৰজোঁটে ২১ খনত জয়লাভ কৰাৰ লগে লগে বিজেপিয়ে অতি প্ৰয়োজনীয় উৎসাহ লাভ কৰে । ৱাইএছআৰচিপিয়ে মাত্ৰ ৪ খন আসন লাভ কৰিছিল ।
বিশ্লেষকসকলে কৈছিল যে শক্তিশালী ক্ষমতা-বিৰোধী আৰু বিৰোধী দলসমূহৰ ঐক্যবদ্ধ যুঁজৰ সৈতে ক্ষমতাত থকা ৱাইএছআৰচিপিক পথ প্ৰণয়ন কৰিছিল । যদিও ৰেড্ডী নেতৃত্বাধীন চৰকাৰে যোৱা ৫ বছৰত ড'লৰ বাবে ২.৬০ লাখ কোটি টকা ব্যয় কৰিছিল । ৰাজ্যখনত কোনো বিশেষ উন্নয়ন হোৱা নাছিল ।
ওড়িশাত বিজেপিৰ জয়লাভ, নবীন পাটনায়কৰ ২৪ বছৰীয়া শাসনৰ সমাপ্তি
২০২৪ চনৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনত ওড়িশাই এক ৰাজনৈতিক মাইলৰ খুঁটি অতিক্ৰম কৰিছিল । কিয়নো ভোটাৰসকলে বিজেপিক আঁকোৱালি লৈছিল । যাৰ ফলত ২৪ বছৰীয়া বিজেডি শাসনৰ সমাপ্তি ঘটিছিল । নবীন পাটনায়কৰ দলে নিৰ্বাচনত মাত্ৰ ৫৪ খন আসন হে লাভ কৰিছিল ।
আনহাতে, বিজেপিয়ে ১৪৭ খন আসনৰ বিধানসভাত ৭৮ খন আসন লাভ কৰি সাধাৰণ সংখ্যাগৰিষ্ঠতা লাভ কৰে । লোকসভা নিৰ্বাচনৰ সৈতে একেলগে অনুষ্ঠিত হোৱা এই নিৰ্বাচন ৪ টা পৰ্যায়ত অনুষ্ঠিত হৈছিল আৰু প্ৰথমটো ১৩ মে'ত আৰু শেষৰটো ১ জুনত অনুষ্ঠিত হৈছিল । ওড়িশাৰ ২১ খন লোকসভা আসনৰ ভিতৰত ২০ খনতে জয়লাভ কৰি সাধাৰণ নিৰ্বাচনত গেৰুৱা দলৰ বাবে আটাইতকৈ শক্তিশালী জয় চিহ্নিত কৰিছিল ।
নবীন পাটনায়কৰ ক্ষেত্ৰত, বিজেডি নেতাজনে দুখন আসনৰ পৰা প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল - হিঞ্জিলি আৰু কান্তাবাঞ্জি । তেওঁ হিঞ্জিলিৰ পৰা ৬৬,৪৫৯ টা ভোট লাভ কৰি বিজেপি প্ৰাৰ্থী চিছিৰ কুমাৰ মিশ্ৰক ৪,৬৩৬ টা ভোটৰ সামান্য ব্যৱধানত পৰাস্ত কৰে ।
বিজেপিৰ নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ তীব্ৰ আছিল । প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে কেইবাটাও ৰেলী সম্বোধন কৰিছিল আৰু ভুৱনেশ্বৰ আৰু পুৰীত দুটা ৰোড শ্ব' অনুষ্ঠিত কৰিছিল । বিজেপিৰ হাই প্ৰফাইল নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰে বিজেডিৰ প্ৰচাৰ অভিযানক আচ্ছন্ন কৰি পেলোৱা যেন লাগিছিল, যিটো মুখ্যতঃ পাটনায়ক আৰু তেওঁৰ সহযোগী ভি কে পাণ্ডিয়ানৰ নেতৃত্বত আছিল ।
২০২৪ চনৰ ত্ৰিপুৰা শান্তি চুক্তি
৪ ছেপ্টেম্বৰত ভাৰতৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলত এক ঐতিহাসিক ক্ষণ দেখা গৈছিল । যেতিয়া কেন্দ্ৰ, ত্ৰিপুৰা চৰকাৰ আৰু ৰাজ্যখনৰ দুটা বিদ্ৰোহী সংগঠন- নেশ্যনেল লিবাৰেচন ফ্ৰণ্ট অফ ত্ৰিপুৰা (এনএলএফটি) আৰু অল ত্ৰিপুৰা টাইগাৰ ফ'ৰ্চ (এটিটিএফ)ৰ মাজত চুক্তি স্বাক্ষৰিত হৈছিল । যাৰ দ্বাৰা ত্ৰিপুৰাত ৩৫ বছৰ ধৰি চলি থকা বিদ্ৰোহৰ সমাপ্তি ঘটিছিল ।
কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহ, ত্ৰিপুৰাৰ মুখ্যমন্ত্ৰী ডাঃ মানিক সাহা আৰু এনএলএফটি আৰু এটিটিএফ দুয়োটাৰ শীৰ্ষ নেতাৰ উপস্থিতিত নৰ্থ ব্লকত এই চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয় । চুক্তি অনুসৰি, কেন্দ্ৰই ত্ৰিপুৰাৰ জনজাতীয় লোকসকলৰ সামগ্ৰিক বিকাশৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰে কাৰ্যকৰী কৰিবলগা ৪ বছৰৰ বাবে ২৫০ কোটি টকাৰ এক বিশেষ অৰ্থনৈতিক উন্নয়ন পেকেজ মঞ্জুৰ কৰে ।
চুক্তিখনত উল্লেখ আছে, "ভাৰত চৰকাৰ আৰু ত্ৰিপুৰা চৰকাৰে ৰাজ্যখনত শান্তি আৰু সম্প্ৰীতি অনাৰ বাবে ত্ৰিপুৰাৰ জনজাতীয় সশস্ত্ৰ গোটসমূহক জড়িত কৰাৰ বাবে আৰু কেডাৰসকলক পুনৰ সংস্থাপন কৰাৰ বাবে সমন্বিত প্ৰচেষ্টা চলাই আহিছে যাতে তেওঁলোকে সমাজত স্বাভাৱিক জীৱন যাপন কৰিবলৈ সক্ষম হয় ।"
চুক্তিখনত কোৱা হৈছে যে এনএলএফটি আৰু এটিটিএফয়ে প্ৰশিক্ষণ, অস্ত্ৰ সৰবৰাহ, সুৰক্ষা প্ৰদান বা আন ধৰণে আন কোনো উগ্ৰপন্থী বা সশস্ত্ৰ গোটক কোনো সমৰ্থন প্ৰদান নকৰে ।
জম্মু আৰু কাশ্মীৰে প্ৰথম নিৰ্বাচিত চৰকাৰ লাভ কৰিলে
কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল জম্মু আৰু কাশ্মীৰত ২০২৪ চনত ৰাজনৈতিক ইতিহাসৰ নতুন অধ্যায়ৰ সূচনা হৈছিল । কিয়নো ২০১৯ চনত অনুচ্ছেদ ৩৭০ বাতিল আৰু ৰাজ্যখনক দুটা নিয়ন্ত্ৰিত অঞ্চললৈ অৱনমিত কৰাৰ পিছত প্ৰথম বিধানসভা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল ।
দীৰ্ঘদিন ধৰি অমীমাংসিত হৈ থকা নিৰ্বাচনসমূহ অৱশেষত ১৮ ছেপ্টেম্বৰৰ পৰা ১ অক্টোবৰলৈ তিনিটা পৰ্যায়ত অনুষ্ঠিত হৈছিল আৰু ৮ অক্টোবৰত ভোটগণনা কৰা হৈছিল । তেওঁলোকক ২০২৩ চনৰ ডিচেম্বৰত উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ নিৰ্দেশনাৰ পটভূমিত অনুষ্ঠিত কৰা হৈছিল য'ত ই নিৰ্বাচন আয়োগক ২০২৪ চনৰ ছেপ্টেম্বৰৰ ভিতৰত কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত "গণতান্ত্ৰিক প্ৰক্ৰিয়া পুনৰুদ্ধাৰ" কৰিবলৈ কৈছিল।
কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত নেশ্যনেল কনফাৰেন্সৰ নেতৃত্বত বিৰোধী গোটে ৯০ খন বিধানসভা আসনৰ ভিতৰত ৪৯ খন আসন লাভ কৰি নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰিছিল । এনচি ৪১ খন আসন লাভ কৰা একক সৰ্ববৃহৎ দল হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে আৰু তাৰ পিছত আছে বিজেপি (২৯) আৰু কংগ্ৰেছ (৬)। মেহবুবা মুফতি নেতৃত্বাধীন পিডিপিয়ে মাত্ৰ ৩ খন আসন হে লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল । ই ২৫ বছৰ পূৰ্বে স্বৰ্গীয় মুফতি চৈয়দে প্ৰতিষ্ঠা কৰা দলটোৰ আটাইতকৈ বেয়া প্ৰদৰ্শন আছিল ।
প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী তথা নেশ্যনেল কনফাৰেন্সৰ নেতা ওমৰ আব্দুল্লাই ১৬ অক্টোবৰত জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ প্ৰথম মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে । আমোদজনক ভাৱে, নিৰ্বাচনৰ তাৰিখ ঘোষণা কৰাৰ কেইমাহমান পূৰ্বে গৃহ মন্ত্ৰালয়ে জম্মু আৰু কাশ্মীৰ পুনৰ্গঠন আইন, ২০১৯ সংশোধন কৰি লেফটেনেণ্ট জেনেৰেল মনোজ সিনহা নেতৃত্বাধীন প্ৰশাসনৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিছিল ।
সংশোধনীখনে আৰক্ষী, সৰ্বভাৰতীয় সেৱা বিষয়া আৰু অধিবক্তা আৰু অন্যান্য আইন বিষয়াৰ নিযুক্তিৰ বাবে লেফটেনেণ্ট জেনেৰেলক অধিক ক্ষমতা অৰ্পণ কৰে । তেওঁক কিছুমান ক্ষেত্ৰত গোচৰ ৰুজুৰ বাবে আৰু দুৰ্নীতি বিৰোধী ব্যুৰ' সম্পৰ্কীয় বিষয়ত সিদ্ধান্ত লোৱাৰ ক্ষমতাও দিয়া হৈছিল ।
হাৰিয়ানাত বিজেপিৰ হেট্ৰিক
ওড়িশাত সফলতাৰ পিছত বিজেপিয়ে হাৰিয়ানাত জয়ৰ হেট্ৰিক কৰি অভিলেখ গঢ়িবলৈ সক্ষম হয় । একক পৰ্যায়ৰ নিৰ্বাচন ৫ অক্টোবৰত অনুষ্ঠিত হৈছিল আৰু ৮ অক্টোবৰত ভোটগণনা কৰা হৈছিল । হাৰিয়ানাত এই বিজয় বিজেপিৰ বাবে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ মাইলৰ খুঁটি আছিল কিয়নো কংগ্ৰেছ নেতৃত্বাধীন মিত্ৰজোঁটৰ জয়ৰ ভৱিষ্যতবাণী স্বত্বেও গেৰুৱা দলটোৱে ৯০ জনীয়া বিধানসভাত ৪৮ খন আসন লাভ কৰি সংখ্যাগৰিষ্ঠতা লাভ কৰে আৰু ৰাজ্যখনত একেৰাহে তৃতীয়টো জয় লাভ কৰে ।
নিৰ্বাচনত ভোটদানৰ হাৰ ৬৭.৯০ শতাংশৰো অধিক আছিল । বিজেপিয়ে জনপ্ৰিয়তাৰ ভোটৰ ৩৯.৯৪ শতাংশ লাভ কৰিছিল । ভূপিন্দৰ সিং হুডাৰ নেতৃত্বত কংগ্ৰেছে ৩৯.০৯ শতাংশ জনপ্ৰিয় ভোটলাভ কৰি ৩৭ খন আসন লাভ কৰিছিল ।
অপ্ৰত্যাশিত নিযুক্তিত মনোহৰ লাল খট্টৰৰ স্থানত মাৰ্চ মাহত মুখ্যমন্ত্ৰী হোৱা ৫৪ বছৰীয়া অ'বিচি নেতা নায়াব সিং চাইনীয়ে ১৭ অক্টোবৰত দ্বিতীয় কাৰ্যকালৰ বাবে হাৰিয়ানাৰ নতুন মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপতগ্ৰহণ কৰে ।
বিজেপিৰ বিজয় ইয়াৰ শক্তিশালী প্ৰচাৰ আৰু ইয়াৰ নেতাসকলৰ জনপ্ৰিয়তাৰ বাবে দায়ী আছিল । মুখ্যমন্ত্ৰীৰ মুখ অবিহনে নিৰ্বাচনত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰাৰ দলটোৰ সিদ্ধান্তটোৱেও ইয়াৰ পক্ষত কাম কৰা যেন লাগিছিল ।
আনহাতে, কংগ্ৰেছে আভ্যন্তৰীণ সংঘাতৰ সন্মুখীন হৈছিল আৰু ক্ষমতা-বিৰোধী কাৰকক বাধা দিবলৈ অক্ষম হৈছিল । ভাৰতীয় কমিউনিষ্ট পাৰ্টীৰ (মাৰ্ক্সবাদী) সৈতে দলটোৰ মিত্ৰতাইও আকাংক্ষিত ফলাফল লাভ কৰাত ব্যৰ্থ হৈছিল ।
পূৰ্বৰ নিৰ্বাচনত বিজেপিৰ সৈতে মিত্ৰতা কৰা জননায়ক জনতা পাৰ্টীয়ে (জেজেপি) অকলে নিৰ্বাচনত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল কিন্তু কোনো আসন লাভ কৰিব পৰা নাছিল । ইণ্ডিয়ান নেশ্যনেল লোক দলেও (আইএনএলডি) গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰভাৱ পেলাব নোৱাৰিলে, মাত্ৰ দুখন আসনহে লাভ কৰিলে ।
মহাৰাষ্ট্ৰত মহাযুটিৰ বিশাল জয়, মুখ্যমন্ত্ৰী হ'ল ফাড়নাভিছ
২০ নৱেম্বৰত পশ্চিমৰ মুখ্য ৰাজ্যখনত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হোৱাৰ লগে লগে বিজেপি নেতৃত্বাধীন মহাযুটি মিত্ৰজোঁটে মহাৰাষ্ট্ৰত বিপুল বিজয় সাব্যস্ত কৰে ।
২৮৮ খন আসনৰ বিধানসভাত বিজেপিয়ে ১৩২ খন আৰু ইয়াৰ সহযোগী দল শিৱসেনা আৰু এনচিপিয়ে ক্ৰমান্বয়ে ৫৭ আৰু ৪১ খন আসন লাভ কৰে । মহাযুটিয়ে বিৰোধী মহা বিকাশ আঘাড়ীক (এমভিএ) পৰাজিত কৰে । বিৰোধী মিত্ৰজোঁটৰ তিনিটা মুখ্য অংশই মাত্ৰ ৫০ খন আসনত জয় লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হয় । কংগ্ৰেছে ১৬ খন, শিৱসেনা (ইউবিটি) ২০ খন আৰু এনচিপিয়ে (এছপি) ১০ খন আসন লাভ কৰে ।
বিজেপিৰ এই চমৎকাৰী প্ৰদৰ্শনৰ শীৰ্ষত আছিল ক্ষমতা-বিৰোধী নীতি আৰু ৰাজনৈতিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ পশ্চিমীয়া ৰাজ্যখনত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰি বিজেপিয়ে ১৪৯ খন আসনৰ ভিতৰত ১৩২ খন আসন দখল কৰি ৰাজ্যখনৰ সৰ্ববৃহৎ দল হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল । বিজেপিৰ সফলতাৰ নেতৃত্ব দিছিল জ্যেষ্ঠ নেতা আৰু ৰাজ্যৰ উপ-মুখ্যমন্ত্ৰী দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নাভিছে ।
৪ ডিচেম্বৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ বৈঠকত মহাৰাষ্ট্ৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী পদৰ বাবে ফাড়নাভিছৰ নাম চূড়ান্ত কৰা হৈছিল । এদিন পিছতে তেওঁ তৃতীয়বাৰৰ বাবে মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত লয় । শপতগ্ৰহণ অনুষ্ঠানত প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু দেশৰ অন্যান্য শীৰ্ষ ৰাজনৈতিক ব্যক্তিসকলে অংশগ্ৰহণ কৰে ।
হাৰিয়ানাত অভূতপূৰ্ব হেট্ৰিকৰ পিছত এই ফলাফল বিজেপিৰ বাবে এক উৎসাহ হিচাপে দেখা গৈছিল আৰু দলটোক সাধাৰণ নিৰ্বাচনত ইয়াৰ কিছু বিফলতাক পাহৰাবলৈ সহায় কৰিছিল ।
ৰাজনৈতিকভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ পশ্চিমীয়া ৰাজ্য মহাৰাষ্ট্ৰৰ ভোটাৰসকলে লোকসভালৈ ৪৮ গৰাকী সাংসদ প্ৰেৰণ কৰে আৰু এমভিএক নিৰ্ণায়ক ৩০ খন আসন প্ৰদান কৰে । স্পষ্টভাৱে ভোটাৰে মাত্ৰ ৫ মাহ পূৰ্বে সেই সংসদীয় বিজয়ৰ প্ৰৱণতাৰ বিপৰীতে যোৱাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল ।
লগতে পঢ়ক :জনমূৰি আয়ৰ ক্ষেত্ৰত দেশৰ ২৫ খন ৰাজ্যৰ ভিতৰত অসম; ২২ নম্বৰতহে পালে স্থান
