ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੇਮਾਟੋਲੋਜਿਕ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ ਜੋ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਡੀਐਨਏ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੈੱਲ ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਕੈਂਸਰ ਹੈ ਜੋ ਖੂਨ, ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਜਾਂ ਲਿੰਫੈਟਿਕ ਸਿਸਟਮ (Bone marrow or lymphatic system) ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਰਕਤਾਣੂਆਂ (ਆਕਸੀਜਨ ਲੈ ਜਾਣ), ਚਿੱਟੇ ਰਕਤਾਣੂਆਂ (ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨਾਲ ਲੜਨ) ਅਤੇ ਪਲੇਟਲੈਟਸ (ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕਿੰਨੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ
ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਲਿਊਕੇਮੀਆ (ਚਿੱਟੇ ਰਕਤਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ), ਲਿਮਫੋਮਾ (ਲਸਿਕਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ) ਅਤੇ ਮਾਈਲੋਮਾ (ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ)।
- ਲਿਊਕੇਮੀਆ:ਖੂਨ ਅਤੇ ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਚਨਚੇਤ ਚਿੱਟੇ ਰਕਤਾਣੂਆਂ ਦਾ ਅਸਧਾਰਨ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੈੱਲ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਲਿੰਫੋਮਾ:ਲਸਿਕਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਿੰਫ ਨੋਡਸ, ਸਪਲੀਨ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਅੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਅਤੇ ਸਟੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲਿੰਫ ਨੋਡਸ ਵਿੱਚ ਟਿਊਮਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੀ ਲਾਗ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਮਾਈਲੋਮਾ: ਪਲਾਜ਼ਮਾ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲ ਜੋ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਾਈਲੋਮਾ ਸੈੱਲ ਬੋਨ ਮੈਰੋ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਆਮ ਖੂਨ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਕਚਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਖਾਸ ਨਿਦਾਨ ਅਤੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ, ਟਾਰਗੇਟਡ ਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਸਮੇਤ, ਖੂਨ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਲੱਡ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
- ਲਗਾਤਾਰ ਥਕਾਵਟ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਤੋਂ ਭਾਰ ਘਟਣਾ।
- ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣਾ।
- ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸੱਟ ਲੱਗਣਾ ਜਾਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ।
- ਸੁੱਜੇ ਹੋਏ ਲਿੰਫ ਨੋਡਸ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ।
- ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਹੋਰ ਰੋਗ।
- ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜਾਂ ਭਰਪੂਰਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ।
- ਆਮ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਜਾਂ ਬੇਚੈਨੀ ਹੋਣਾ।
ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਇਲਾਜ ਦੇ ਵਿਕਲਪ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ, ਟਾਰਗੇਟਿਡ ਥੈਰੇਪੀ ਜਾਂ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।