ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਟਕਰਾਅ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਜੰਗ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ 400 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਨੇ 180 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨਾਲ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਖਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਜੇਕਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਾਂਗ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਤਿਆਰ ਹੈ? ਕੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਜਿੰਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ?
ਭਾਰਤ ਕਿੰਨਾ ਤਿਆਰ ਹੈ?
ਇੱਥੇ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਭਾਰਤ ਜੰਗ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਕੀ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਢਾਲ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਖਿਰ ਭਾਰਤ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਤਿਆਰ ਹੈ? ਇਸ 'ਤੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਏ.ਪੀ. ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜੋ ਏਅਰ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਹੈ, ਜੋ ਅਸੀਂ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਮਿਲਾ ਕੇ ਉਹੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿੰਨਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਆਇਰਨ ਡੋਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਬੋਲੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ
ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਹੈ। 2027 ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਸਾਰੀ ਵਸਤੂ ਸੂਚੀ ਜਾਂ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਅਤੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਪਟਣਾ ਹੋਵੇਗਾ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਟਕਰਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਇਕ ਦਿਨ 'ਚ 200 ਤੋਂ 300 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ 'ਚ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੋਂ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਉਦੋਂ ਆਈਆਂ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਈਰਾਨ ਵੱਲੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ। ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਹਿੱਸੇ ਹਨ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਿੰਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ
ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਜੋ ਵੀ ਨਵੀਂ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਮਰੱਥ ਹੋਵੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ।
ਤੇਜਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਤੇ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ
ਤੇਜਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਤੇ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨੌਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (ਐਚਏਐਲ) ਨੂੰ ਵਾਅਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 24 ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਐਸ-400 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਿਸਟਮ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਯੂਨਿਟਾਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਕਈ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਗਾਈਡ ਕੀਤੇ ਹਥਿਆਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਏਪੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ 2047 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨ ਐਲਏਸੀ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਲੱਦਾਖ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਮੇਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭੂਗੋਲਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦਿਆਂ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਐਸ-400 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਿਸਟਮ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਯੂਨਿਟਾਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕੀ ਇਹ ਸਿਰਫ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਹੈ?
ਖੈਰ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਯੁੱਧ ਸਿਰਫ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਈਰਾਨ, ਲੇਬਨਾਨ, ਇਰਾਕ, ਯਮਨ, ਸੀਰੀਆ, ਗਾਜ਼ਾ, ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੰਗ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਈਰਾਨ, ਹਮਾਸ, ਹੂਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਈਰਾਨ ਪੱਖੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਲੜਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਈਰਾਨ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 180 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੀ ਢੁਕਵਾਂ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇਗਾ। ਪਰ ਕਦੋਂ, ਕਿੱਥੇ, ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਿੰਨੇ ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਇਸ 'ਤੇ ਹੀ ਦੁਨੀਆ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੀ ਹੈ।
