ଓଡିଶା

odisha

ETV Bharat / technology

2ଟି ରକେଟ୍‌, 5ଟି ମଡ୍ୟୁଲ, ଗୋଟିଏ ସ୍ବପ୍ନର ମିଶନ: ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଓ ଆହ୍ବାନ ବଖାଣିଲେ ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ - ETV BHARAT EXCLUSIVE

ଇସ୍ରୋ ଚେୟାରମ୍ୟାନ ଭି ନାରାୟଣନ ଇଟିଭି ଭାରତ ସହିତ ଏଜେନ୍ସିର ଆଗାମୀ ମିଶନ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସାକ୍ଷାତକାରରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ।

ISRO Chairman V Narayanan Exclusive
ISRO Chairman V Narayanan Exclusive (Image: ETV Bharat)

By ETV Bharat Tech Team

Published : Feb 15, 2025, 5:32 PM IST

ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ:ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ 2026ରେ ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂସ୍ଥା (ISRO) ଗଗନ ଯାନ ଓ ସମୁଦ୍ରଯାନ ମିଶନକୁ ଲଞ୍ଚ କରିବା ପରେ 2027ରେ ମୁନ୍‌ ମିଶନରେ ଆଉ ପାଦେ ଆଗେଇ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ମିଶନକୁ ଲଞ୍ଚ କରିବ । ତେବେ ଇଟିଭି ଭାରତର ପ୍ରତିନିଧି ଅନୁଭା ଜୈନଙ୍କୁ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସାକ୍ଷାତକାର ଦେଇ ଏଜେନ୍ସିର ଆଗାମୀ ମୁନ୍‌ ମିଶନ ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ । ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-3 ମିଶନ ଅପେକ୍ଷା ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ମିଶନର ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ବ ରହିଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।

ନାରାୟଣନ କହିଛନ୍ତି, "ଚନ୍ଦ୍ରୟାନ-3 ଏକ ସଫ୍ଟ ଅବତରଣ ହାସଲ କରି ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ, ଥର୍ମାଲ୍ ଗ୍ରେଡିଏଣ୍ଟ୍, ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ୍ କ୍ଲାଉଡ୍‌ ଏବଂ ଭୂକମ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ମୂଲ୍ୟବାନ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବାବେଳେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ଆହୁରି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବ । ଏହା କେବଳ ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ମେରୁ ଉପରେ ନରମ ଅବତରଣ ବା ସଫ୍ଟ ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଂ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିବ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପରୀକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ କରିବ ।"

9200କେଜି ଓଜନର ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4

ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ହେଉଛି ଏକ 9200 କିଲୋଗ୍ରାମର ସାଟେଲାଇଟ୍‌, ଯାହାକୁ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ପଠାଯିବ । ଏହା ଓଜନରେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-3ଠାରୁ 4ହଜାର କେଜି ଅଧିକ । ସେ କହିଛନ୍ତି, "ଏହାର ବଡ଼ ଆକାର ଯୋଗୁଁ ଏହି ସାଟେଲାଇଟ୍‌କୁ ଭାରି ଲଞ୍ଚ ଯାନ LVM3 ରକେଟ୍‌ ସାହାଯ୍ୟରେ ଲଞ୍ଚ କରାଯିବ । ଏହାକୁ 2ଟି ଷ୍ଟାକ୍‌ ସହ ପାଞ୍ଚୋଟି ମଡ୍ୟୁଲ ସହିତ ଯୋଡ଼ାଯିବ । ଏହି ମଡ୍ୟୁଲଗୁଡ଼ିକ ପୃଥିବୀର କକ୍ଷପଥରେ ଡକ୍‌ କରିବ, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରପଲସନ୍‌ ସିଷ୍ଟମ ଅଲଗା ହେବ ।"

ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଯିବ 4ଟି ମଡ୍ୟୁଲ୍‌

ନାରାୟଣଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, 4ଟି ମଡ୍ୟୁଲ ଚନ୍ଦ୍ରର କକ୍ଷପଥକୁ ପଠାଯିବ, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ 2ଟିକୁ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଅବତରଣ କରାଯିବ । କେବଳ ନମୁନା ରିଟର୍ଣ୍ଣ ମଡ୍ୟୁଲ୍ ପୃଥିବୀକୁ ଫେରିବ । ଚନ୍ଦ୍ର କକ୍ଷପଥରେ ଥିବା ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି ମଡ୍ୟୁଲ୍ ଡକ୍ କରିବ । ଏହାର ଅର୍ଥ ଇସ୍ରୋ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଗୋଟିଏ ମଡ୍ୟୁଲ୍‌କୁ ଛାଡ଼ିବ । ନାରାୟଣନ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଇସ୍ରୋର ଏକାଧିକ ମିଶନକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ମିଳିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ମଙ୍ଗଳ ଓ ଶୁକ୍ର ମିଶନ ବି ସାମିଲ । କିନ୍ତୁ ସବୁରି ପରେ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛି ଲୁନାର ପୋଲାର ଏକ୍ସପ୍ଲୋରେସନ୍ ମିଶନ (LUPEX), ଯାହାକି ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-3 ମିଶନ ଲାଗି ବେଶ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ।

LUPEX ମିଶନ କଣ ?

ଲୁନାର ପୋଲାର ଏକ୍ସପ୍ଲୋରେସନ୍ ମିଶନ (LUPEX) ହେଉଛି ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ପୋଲ୍‌କୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ସ୍ପେଶ ଏଜେନ୍ସି ଇସ୍ରୋ ଏବଂ ଜାପାନର ସ୍ପେଶ ଏଜେନ୍ସି JAXA ମଧ୍ୟରେ ଏକ ମିଳିତ ମିଶନ । ଏହି ମିଶନ 2028 ପୂର୍ବରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ଏହି ମିଶନର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ପାଣିର ପରିମାଣ ଓ ଗୁଣବତ୍ତା ଯାଞ୍ଚ କରିବା, ଚନ୍ଦ୍ରରେ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବେ ଥିବା ଛାଇ ସ୍ଥାନର ଅନୁସନ୍ଧାନ, ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ଅନୁସନ୍ଧାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଚନ୍ଦ୍ରରେ ଜୀବନ ସତ୍ତା ସମ୍ଭବ କି ନାହିଁ ତାହା ଉପରେ ଗବେଷଣା କରିବା । ଏଥିରେ ଇସ୍ରୋ ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ପ୍ରଦାନ କରିବ ଓ JAXA ଲଞ୍ଚ ଯାନ ଓ ରୋଭର ପ୍ରଦାନ କରିବ ।

ଇସ୍ରୋର ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ମିଶନ

ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଦୁଇଟି ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ମିଶନ କକ୍ଷପଥରୁ ଚନ୍ଦ୍ରର ଉପରିଭାଗ, ଉପ-ପୃଷ୍ଠ ଏବଂ ଏକ୍ସୋସ୍ଫିଅର ଅଧ୍ୟୟନ କରିଛି । ଇସ୍ରୋ ଚେୟାରମ୍ୟାନ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ମିଶନରେ ଥିବା ଅପ୍ଟିକାଲ୍ ପେଲୋଡ୍‌କୁ ଦୁନିଆର ସର୍ବୋତ୍ତମ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-2ରେ ଥିବା ହାଇ-ରିଜୋଲ୍ୟୁସନ୍ ଅର୍ବିଟାଲ କ୍ୟାମେରା ଇସ୍ରୋର ପାରଦର୍ଶିତା ଏବଂ ଉତ୍କର୍ଷତା ପ୍ରତି ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ପ୍ରମାଣ ।

ଇସ୍ରୋର ତୃତୀୟ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ ମିଶନ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠରେ ସଫଳ ଅବତରଣ କରିବା ସହ ଦକ୍ଷିଣ ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରୁଛି । ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-3 ଚନ୍ଦ୍ରର ଦକ୍ଷିଣ ପୃଷ୍ଠରେ ହେଉଥିବା କମ୍ପନକୁ ରେକର୍ଡ କରିଛି । ଭାରତରେ ଏହି ମୁନ୍‌ ମିଶନରେ ଇସ୍ରୋ ଆଗକୁ ବଢି ଏବେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ମିଶନକୁ ଲଞ୍ଚ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଛି । ଏହି ମିଶନ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି ।

ଚନ୍ଦ୍ରୟାନ-4ରେ ଥିବା ଏକ ମଡ୍ୟୁଲ ଚନ୍ଦ୍ରପୃଷ୍ଠର ନମୁନାକୁ ବିନା କୌଣସି କ୍ଷତି ଓ ସଂକ୍ରମଣରେ ପୃଥିବୀକୁ ଆଣିବାକୁ ଯୋଜନା ରଖିଛି । ମିଶନ ଦ୍ବାରା ଅଣାଯାଇଥିବା ନମୁନାଗୁଡିକ ବିଭିନ୍ନ ଭୌଗୋଳିକ ଅଞ୍ଚଳରୁ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ ଯାହାକି ଚନ୍ଦ୍ରର ତାପଜ ଇତିହାସ (Thermal History)କୁ ବୁଝିବାରେ ସହଜ ହେବ । ତେବେ ଇସ୍ରୋ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4 ସହିତ ଭାରତର ମୁନ୍‌ ମିଶନକୁ ସମାପ୍ତ କରିବ ନାହିଁ, ବରଂ ଏହାକୁ ଆହୁରି ଦଶନ୍ଧି ଆଗକୁ ନେଇ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-5 ଲଞ୍ଚ କରିପାରେ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ ।

ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ
  1. 2028ରେ ନୁହେଁ 2027ରେ ଲଞ୍ଚ ହେବ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-4; ସୂଚନା ଦେଲେ ବିଭାଗୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ
  2. 'ଏବେ ଗଗନ ଯାନ ଆମର ପ୍ରାଥମିକତା'; ମାନବ ମିଶନ ଉପରେ ଇଟିଭି ଭାରତ ସହ କଥାହେଲେ ଇସ୍ରୋ ମୁଖ୍ୟ

ABOUT THE AUTHOR

...view details