ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇକୁ ଦେଶର ଲାଇଫ୍ ଲାଇନ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । କାରଣ ଦେଶରେ ରେଳଯାତ୍ରାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ରହିଛି । ହେଲେ ଅନେକ ସମୟରେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଟ୍ରେନ ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ଅନେକ ଜୀବନ ଯାଉଛି । ଯାହାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ପକ୍ଷରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଅଭିନବ ପ୍ରୟାସ । ଟ୍ରେନ ଦୁର୍ଘଟଣାବେଳେ ସୁରକ୍ଷା କବଚ ପାଲଟିବ 'କବଚ' । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କେମିତି ?
କିପରି କାମ କରେ କବଚ ?
କବଚରେ ରହିଛି ଦୁର୍ଘଟଣା ରୋକିବା ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (Anti Collision Technology) । ଅର୍ଥାତ୍ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଗତି ସୀମା ଭିତରେ ଟ୍ରେନ ଯାତ୍ରା କରୁଥିଲେ, ଯଦି ଲୋକୋ ପାଇଲଟ ବ୍ରେକ୍ ଲଗାଇବାରେ ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି ତେବେ ସ୍ବୟଂ ଚାଳିତ ବ୍ରେକ୍ ଲଗାଇଥାଏ 'କବଚ' । ଏହାସହ ପାଗ ଖରାପ ଥିଲେ ଟ୍ରେନ ଚଳାଇବାରେ ଲୋକୋ ପାଇଲଟଙ୍କୁ ସହଯୋଗ ମଧ୍ୟ କରିଥାଏ । ଯାତ୍ରୀବାହୀ ଟ୍ରେନରେ ଏହାର ପରୀକ୍ଷଣ ୨୦୧୬ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ହୋଇଥିଲା ।
କବଚ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି:
କବଚ ହେଉଛି ଏକ ସ୍ବଦେଶୀ ସ୍ବୟଂଚାଳିତ ଟ୍ରେନ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ, ଯାହାକି ଆରଡିଏସଓ (Research Design and Standards Organisation) ଦ୍ବାରା ବିକଶିତ କରାଯାଇଛି । (SIL4 Safety Integrity Level) ପ୍ରଣାଳୀରେ ଏହା କାମ କରୁଛି । ଫଳରେ ସିଗନାଲ ସହ ଅନ୍ୟ ଗତିବିଧି ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ 'କବଚ' । ଆସନ୍ତା ୫ ବର୍ଷ ଭିତରେ ୪୪ ହଜାର କିଲୋମିଟର ରେଳ ଟ୍ରାକରେ କବଚ ସିଷ୍ଟମ ଲଗାଇବା ନେଇ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଦିଲ୍ଲୀ-ମୁମ୍ବାଇ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ-ହାଓଡ଼ାକୁ ଯୋଗାଯୋଗ କରୁଥିବା ରେଳ ଲାଇନରେ ଏହି କାମ ଜାରି ରହିଛି ।
୬ ବର୍ଷରେ ସବୁଠି ଲାଗିବ କବଚ:
୨୦୨୨ରେ କେନ୍ଦ୍ର ରେଳମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ବିନୀ ବୈଷ୍ଣବ କବଚର ଟ୍ରାଏଲ ସମୟର ଭିଡିଓ ଜାରି କରିଥିଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ମୋଦି ୩.୦ ସରକାରଙ୍କୁ ୧୦୦ ଦିନ ପୂର୍ତ୍ତି ଅବସରରେ କବଚ ବିଷୟରେ ବଡ଼ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ରେଳମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ବିନୀ ବୈଷ୍ଣବ । ସେ କହିଛନ୍ତି, UPA ସରକାର ବେଳେ ୧୭୧ଟି ଟ୍ରେନ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା । ହେଲେ ତାହା ହ୍ରାସ ପାଇ ଗତବର୍ଷ ୪୦ ଟି ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଛି । ଏହାକୁ ଶୂନ କରିବା ଦିଗରେ ଆମେ ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିଛୁ । ତଦନ୍ତ କରାଯାଇ ତ୍ରୁଟିରେ ସୁଧାର ଅଣାଯାଉଛି । ୯୭ ହଜାର ସିଗ୍ନାଲ ପ୍ୟାନେଲ ଯାଞ୍ଚ ସହ ୨୫ହଜାର କିମି ରେଳ ଲାଇନ ନବୀକରଣ ହୋଇଛି । ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସାରା ଦେଶରେ କବଚ ସିଷ୍ଟମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ । ଆଗାମୀ ୬ ବର୍ଷ ଭିତରେ ସାରା ଦେଶରେ ଏହା ଲଗାଯିବ ।