अलिकडच्या काळात ऊर्जेच्या संक्रमणामुळं येत्या काही वर्षात तेलाच्या मागणीतील वाढ मंद होण्याची अपेक्षा आहे. त्याचवेळी, IEA च्या (इंटरनॅशनल एनर्जी एजन्सी) नवीन तेल बाजाराच्या दृष्टीकोनानुसार, जागतिक तेल उत्पादन वाढेल. यातून मागणी आणि पुरवठ्यातील गणित बिघडेल अशी परिस्थिती आज तरी दिसत आहे.
ऑईल 2024, IEA चा सहामाही बाजार अहवाल पाहिला तर तेल पुरवठा सुरक्षा, शुद्धीकरण, व्यापार आणि गुंतवणूक यासाठी या गतिशीलतेच्या दूरगामी परिणामांचं निरीक्षण दिसून येतं. बाजाराच्या ट्रेंडच्या आधारे, आशियातील वेगाने वाढणाऱ्या अर्थव्यवस्थांकडून तसंच विमान वाहतूक आणि पेट्रोकेमिकल्स क्षेत्रातील मोठ्या मागणीमुळं येत्या काही वर्षांत तेलाचा वापर वाढेल, असं अहवालात आढळून आलं आहे. परंतु वाढती इलेक्ट्रिक कार विक्री, पारंपरिक वाहनांमधील इंधन कार्यक्षमतेत सुधारणा, मध्य पूर्वेतील वीज निर्मितीसाठी तेलाचा कमी होणारा वापर आणि संरचनात्मक आर्थिक बदल यासारख्या घटकांमुळे या वाढत्या मागणीची भरपाई केली जाईल. परिणामी, 2023 मध्ये जैवइंधनासह जागतिक तेलाची मागणी सरासरी 102 दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन होती, या दशकाच्या अखेरीस ती वाढून प्रतिदिन फक्त 106 दशलक्ष बॅरल इतकी होईल.
दुसरीकडे, युनायटेड स्टेट्स आणि अमेरिकेतील इतर उत्पादकांच्या नेतृत्वाखाली जागतिक तेल उत्पादन क्षमतेत वाढ होईल. आतापासून 2030 च्या दरम्यान उत्पादान हे मागणीच्या वाढीच्याही पुढे जाण्याची अपेक्षा आहे. ही एकूण पुरवठा क्षमता 2030 पर्यंत दररोज सुमारे 114 दशलक्ष बॅरलपर्यंत वाढण्याचा अंदाज आहे. ही क्षमता अंदाजित जागतिक मागणीपेक्षा 8 दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन जास्त असेल. यामुळे 2020 मध्ये कोविड-19 लॉकडाऊनच्या सर्वात कमी मागणीमुळे झालेल्या अतिरिक्त उत्पादनापेक्षाही याआधी कधीही न पाहिलेल्या अतिरिक्त क्षमतेच्या पातळीवर जाईल. या परिस्थितीचा OPEC सह सर्वच तेल बाजारांवर महत्त्वपूर्ण परिणाम होऊ शकतो.
आता स्वच्छ ऊर्जा संक्रमणे वाढत आहेत आणि चीनच्या अर्थव्यवस्थेची रचना बदलत आहे. जागतिक तेलाच्या मागणीतील वाढ मंद होत आहे आणि 2030 पर्यंत ती सर्वधिक होईल. या वर्षी, मागणी सुमारे १ दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन वाढण्याची अपेक्षा आहे. ही परिस्थिती पाहता IEA अहवालाच्यानुसार त्यांना बदलाची तयारी आतापासूनच करावी लागेल.
वाढ मंदावली असूनही, मजबूत धोरणात्मक उपाययोजना लागू केल्या नाहीत किंवा उत्पादनात बदल होत नाहीत तोपर्यंत जागतिक तेलाची मागणी 2023 पेक्षा 2030 मध्ये 3.2 दशलक्ष बॅरल प्रतिदिन जास्त राहण्याचा अंदाज आहे. आशियातील उदयोन्मुख अर्थव्यवस्थांमुळे - विशेषतः भारतातील वाहतुकीसाठी जास्त तेलाचा वापर - आणि विशेषत: चीनमधील तेजीत असलेल्या पेट्रोकेमिकल्स उद्योगातील जेट इंधन आणि फीडस्टॉक्सचा अधिक वापर करून ही वाढ निश्चित केली गेली आहे. याउलट, प्रगत अर्थव्यवस्थांमधील तेलाच्या मागणीत दशकभरातील घसरण सुरू राहण्याची अपेक्षा आहे, 2023 मध्ये प्रतिदिन 46 दशलक्ष बॅरल वरून आगामी काळात 2030 पर्यंत दररोज 43 दशलक्ष बॅरलपेक्षा कमी होईल.
OPEC+ च्या बाहेरचे उत्पादक या अपेक्षित मागणीची पूर्तता करण्यासाठी जागतिक उत्पादन क्षमतेच्या विस्ताराचं नेतृत्व करत आहेत. जे 2030 पर्यंत अपेक्षित वाढीच्या तीन चतुर्थांश आहे. एकट्या युनायटेड स्टेट्समध्ये नॉन-OPEC+ नफ्याचं प्रतिदिन 2.1 दशलक्ष बॅरल योगदान आहे. तर अर्जेंटिना, ब्राझील, कॅनडा आणि गयाना दररोज 2.7 दशलक्ष बॅरलचा पुरवठा करतात.