मुंबई : Mental Health In a Post-Covid : कोरोना महामारीनंतर जगभरातील लोकांच्या केवळ शरीरावरच नव्हे तर, मनावर हे मोठा परिणाम झाला आहे. शारीरिक हानीपेक्षा मानसिक हानी मोठ्या प्रमाणात झाल्याचं समोर येतं आहे. यासंदर्भात जगभरातील 71 देशांच्या केलेल्या एका सर्वेक्षणानंतर अशी माहिती समोर येत आहे की, कोरोनापूर्वी सर्वसामान्यांच्या आयुष्यात असलेला आनंद आणि सकारात्मकता पूर्वपदावर येण्यासाठी अजून, बराच कालावधी जावा लागणार आहे. नागरिकांना परस्परांमध्ये संपर्क साधताना आणि व्यावसायिक तसंच व्यक्तिगत पातळीवर संबंध प्रस्थापित करतानाही अनेक अडचणी येत आहेत.
तरुणांवर विशेष विपरीत परिणाम : या अभ्यासातील महत्त्वाचा निष्कर्ष म्हणजे 30 वर्षाखालील तरुणांवर कोरोनाचा अत्यंत विपरीत परिणाम झाला आहे. त्या तुलनेत 65 वयोगटातील व्यक्ती या बऱ्यापैकी स्थिर असल्याचं निदर्शनास आलं आहे. मानसिक आरोग्याबाबत तयार करण्यात आलेल्या जागतिक अहवालामध्ये या गोष्टी समोर आल्या असून, मागील वर्षांप्रमाणे, अनेक आफ्रिकन आणि लॅटिन अमेरिकन देशांनी क्रमवारीत अव्वल स्थान पटकावलं, तर युनायटेड किंगडम आणि ऑस्ट्रेलिया सारखे कोर अँग्लोस्फियरचे श्रीमंत देश तळाला आहेत. हा पॅटर्न सूचित करतो की, जास्त संपत्ती आणि आर्थिक विकासामुळं जास्त मानसिक कल्याण होत नाही. 2023 मध्ये, ग्लोबल माइंड प्रोजेक्टच्या डेटाने या नमुन्यांचं स्पष्टीकरण देणाऱ्या या महत्त्वाच्या घटकांवर प्रकाश टाकला जसं की तरुण वयात स्मार्टफोन घेणं, वारंवार अति-प्रक्रिया केलेलं अन्न खाणं आणि मैत्री तसंच कौटुंबिक नातेसंबंधांची दुरवस्था, जे इंटरनेटमुळे होत आहे. श्रीमंत देशांची सक्षम लोकसंख्या याला कारणीभूत आहे असंही समोर आलं आहे.
जगातील सर्वात आनंदी लोक कोण : डोमिनिकन रिपब्लिकला अव्वल स्थान मिळालं आहे, जिथे सरासरी एमएच क्यू 300 पैकी 91 आहे. विशेष म्हणजे श्रीलंका दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. राजकीय आणि आर्थिक गडबड असूनही त्यांनी ८९ गुण मिळवले आणि ८८ गुण मिळविणारा टांझानिया तिसऱ्या स्थानावर आहे.
सर्वात दुःखी देश : या यादीत काही आश्चर्य आहेत. तक्त्याच्या दुसऱ्या टोकावर म्हणजे 48 वर उझबेकिस्तान आहे, त्यानंतर युनायटेड किंगडम 49 वर आहे. दक्षिण आफ्रिका, ऑस्ट्रेलिया आणि इजिप्त देखील या यादीत आहेत.
भारताची स्थिती :भारत 61 व्या स्थानावर आहे आणि फक्त सर्वात वाईट दहाच्या बाहेर राहण्यात यशस्वी ठरला आहे. शेजारी पाकिस्तान 58 व्या क्रमांकावर थोडी चांगली कामगिरी करत आहे. भारत देखील संकटग्रस्त आणि संघर्षाच्या यादीत सातव्या क्रमांकावर आहे.