ಶ್ರೀನಗರ:ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಟ್ರೌಟ್ ಮೀನುಗಳ ಕಥೆಯು ಪರಂಪರೆ, ನಾವೀನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಆಕರ್ಷಕ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ. ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಟ್ರೌಟ್ ಮೀನು ಉತ್ಪಾದಕನಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದಿದೆ. ವಾರ್ಷಿಕ 600 ಟನ್ ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಟ್ರೌಟ್ ಮೀನುಗಳ ವಹಿವಾಟು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಉಪಕ್ರಮಗಳು, ಖಾಸಗಿ ಉದ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೊಡುಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ.
ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಪರಂಪರೆ: 1899 ರಲ್ಲಿ ಡ್ಯೂಕ್ ಆಫ್ ಬೆಡ್ ಫೋರ್ಡ್ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ 10,000 ಟ್ರೌಟ್ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದ ನಂತರ ಟ್ರೌಟ್ ಮೀನು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಪದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿತು. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಈ ಬ್ಯಾಚ್ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 1900 ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಬಾರಿ ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತರಲಾಯಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 1,800 ಟ್ರೌಟ್ ಫ್ರೈಗಳನ್ನು ತರಲಾಯಿತು. ಒಂದು ಸಾವಿರ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಪಂಜಗಮ್ ದಚಿಗಮ್ (ಹರ್ವಾನ್) ನ ಪ್ರಶಾಂತ ನೀರಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಉಳಿದ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಶ್ರೀನಗರ ಮೂಲದ ಕಾರ್ಪೆಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಮಾಲೀಕ ಮೈಕೆಲ್ ಅವರ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾಯಿತು.
ಜೆ &ಕೆ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಾರಂಭವು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ದೃಢವಾದ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಟ್ರೌಟ್ ಕೃಷಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಲು ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿತು.
ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಉದ್ಯಮ: ಇಂದು, ಕಾಶ್ಮೀರದ ಟ್ರೌಟ್ ಕೃಷಿ ಉದ್ಯಮವು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳ ಆಗರವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಖಾಸಗಿ ಒಡೆತನದ 533 ಟ್ರೌಟ್ - ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಸರ್ಕಾರಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 2022 ಮತ್ತು 2023 ರ ನಡುವೆ, ಉದ್ಯಮವು 1,144 ರೈತರು 1,990 ಟನ್ ಟ್ರೌಟ್ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದೆ. 2020 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮತ್ಸ್ಯ ಸಂಪದ ಯೋಜನೆ (ಪಿಎಂಎಸ್ಎಸ್ವೈ) ಪ್ರಾರಂಭವು ಈ ಉತ್ಕರ್ಷವನ್ನು ವೇಗವರ್ಧಿಸಿತು. ಇದು ಟ್ರೌಟ್ ರೈತರಿಗೆ ಶೇಕಡಾ 60 ರಷ್ಟು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು.
ಅನಂತ್ ನಾಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯು 2018 ರಲ್ಲಿ 'ಟ್ರೌಟ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ' ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಗಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಿತಿಯ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ 1995 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಅಪ್ರತಿಮ ಕೊಕರ್ ನಾಗ್ ಟ್ರೌಟ್ ಫಾರ್ಮ್ ಈಗ ಏಷ್ಯಾದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಟ್ರೌಟ್ ಸೌಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸಾಧಾರಣವಾದ ಏಕೈಕ ಹ್ಯಾಚರಿಯಿಂದ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ರೈತರಿಗೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಕಣ್ಣಿನ ಅಂಡಾಣು ಮತ್ತು ಟ್ರೌಟ್ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ.