હૈદરાબાદ:સ્ત્રીઓમાં વધતી ઉંમર સાથે, વારંવાર પેશાબની સમસ્યા અથવા પેશાબ જેવું લાગવું સામાન્ય રીતે જોવા મળે છે. તે ઘણા કારણોસર થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે આ સમસ્યાથી પીડિત મહિલાઓ શરમ કે અન્ય કારણોસર આ વિશે ક્યારેય કોઈને કહેતી નથી, જે ખોટું છે. કારણ કે કેટલીકવાર આ સમસ્યાને અવગણવાથી પેશાબ પર નિયંત્રણ ગુમાવવું અથવા અન્ય ઘણી સમસ્યાઓ વધી શકે છે.
મહિલાઓએ વધતી ઉંમર સાથે વારંવાર પેશાબની સમસ્યાને અવગણવાનું ટાળવું જોઈએ.
જેમ જેમ ઉંમર વધે છે તેમ તેમ આપણા શરીરમાં ખાસ કરીને સ્ત્રીઓમાં ઘણા ફેરફારો થવા લાગે છે. 40-50 વર્ષની ઉંમર પછી, સ્ત્રીઓને વારંવાર પેશાબની સમસ્યા અથવા પેશાબ કરવા માટે દબાણ અનુભવવાની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ સમસ્યા માત્ર શારીરિક અસ્વસ્થતા જ નહીં પરંતુ સામાજિક જીવનને પણ અસર કરે છે.
તબીબોના મતે મહિલાઓને ઉંમર વધવાની સાથે વારંવાર પેશાબ થવાનો અનુભવ થવો સામાન્ય બાબત છે, પરંતુ તેની અવગણના કરવી યોગ્ય નથી. કારણ કે જો સમયસર સારવાર અને અન્ય સાવચેતીઓનું પાલન ન કરવામાં આવે તો આ સમસ્યા માત્ર વધી જ નથી જતી, પરંતુ અન્ય કેટલીક સમસ્યાઓ પણ ઉભી કરી શકે છે.
આ પાછળનું કારણ શું?
બેંગલુરુ સ્થિત ગાયનેકોલોજિસ્ટ ડૉ. જયંતિ કે વાડેકર કહે છે કે, સ્ત્રીઓમાં આ સમસ્યા માટે ઘણા કારણો જવાબદાર હોઈ શકે છે, જે હોર્મોનલ સમસ્યાઓ તેમજ શારીરિક નબળાઈ સાથે સંબંધિત હોઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, વધતી જતી ઉંમરને કારણે આપણા શરીરની સિસ્ટમમાં ઘણા ફેરફારો થાય છે. ખાસ કરીને સ્ત્રીઓમાં આ ઉંમરે સૌથી મોટો ફેરફાર મેનોપોઝના રૂપમાં જોવા મળે છે. મેનોપોઝ એ સ્ટેજ છે જેમાં માસિક સ્રાવ બંધ થાય છે. આ એક લાંબા ગાળાની પ્રક્રિયા છે અને તેના કારણે મહિલાઓમાં ઘણા પ્રકારના હોર્મોનલ ફેરફારો અને નબળાઈ જોવા મળે છે.
આ સિવાય વધતી ઉંમરની અસરને કારણે ક્યારેક મૂત્રાશય અને પેલ્વિક સ્નાયુઓ નબળા પડવા લાગે છે. જે આવી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. ઓવરએક્ટિવ બ્લેડર અથવા UTI પણ ક્યારેક આ પ્રકારની સમસ્યાનું કારણ બની શકે છે. તેઓ કહે છે કે મહિલાઓને વારંવાર પેશાબ આવવો, પેશાબ કરવા જેવું લાગવું અથવા પેશાબ પર કાબૂ ન મેળવી શકવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. તેમાંના કેટલાક મુખ્ય નીચે મુજબ છે...
આંતરસ્ત્રાવીય બદલાવો: મેનોપોઝ દરમિયાન અથવા તેના પછી, શરીરમાં એસ્ટ્રોજન હોર્મોનની ઉણપ ક્યારેક મૂત્રાશય અને પેશાબની નળીઓનો વિસ્તાર નબળી કરી શકે છે.
પેલ્વિક સ્નાયુઓની નબળાઇ:વધતી ઉંમર સાથે, પેલ્વિક સ્નાયુઓ ઢીલા થવા લાગે છે. તેનાથી પેશાબ પર નિયંત્રણ પણ ઘટી શકે છે.
સ્થૂળતા:ક્યારેક વધારે વજન પેલ્વિક સ્નાયુઓ પર દબાણ પણ લાવી શકે છે, તેથી આ સમસ્યા વધુ વજનવાળા અથવા મેદસ્વી લોકોમાં પણ થઈ શકે છે.
ઓછું પાણી પીવું અથવા ખાવાની ખોટી આદતો: ડીહાઈડ્રેશન અને કેફીનયુક્ત પીણાંના સેવનથી પણ વારંવાર પેશાબનો અનુભવ થઈ શકે છે.
કેટલીક દવાઓની આડઅસર:ક્યારેક ડાયાબિટીસ, બ્લડપ્રેશર કે અન્ય અમુક પ્રકારની દવાઓ પણ વારંવાર પેશાબનું કારણ બની શકે છે.
યુટીઆઈ (યુરીન ઈન્ફેકશન): યુરીન ઈન્ફેક્શન પણ ક્યારેક મહિલાઓમાં આ સમસ્યાનું કારણ બની શકે છે.
સાવચેતી અને ઉપાયો:ડૉ. જયંતિ કે વાડેકર જણાવે છે કે, જો આ સમસ્યા વધવા લાગે અને વારંવાર પેશાબ કરવાનું દબાણ એટલે કે ટૂંકા અંતરાલમાં પેશાબ પર નિયંત્રણ ગુમાવવાની સાથે સાથે પેશાબ કરવાનું દબાણ પણ ઓછું થવા લાગે તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. આ સિવાય કેટલીક સાવચેતી અને સામાન્ય સ્થિતિમાં અમુક વસ્તુઓનું પાલન કરવાથી આ સમસ્યામાંથી ઘણી રાહત મળી શકે છે. જેમાંથી કેટલાક નીચે મુજબ છે...
- આહારમાં સુધારો કરો અને કેફીન, ચા અને સોફ્ટ ડ્રિંક્સ ટાળો.
- ફાઈબરયુક્ત ખોરાક અને પૂરતા પ્રમાણમાં પાણીનું સેવન કરો.
- વજન ઘટાડવાથી પેલ્વિક સ્નાયુઓ પર દબાણ ઓછું થાય છે.
- યોગ્ય દિનચર્યા અપનાવો. સમયસર સૂવું, પૂરતો આરામ કરવો અને તણાવને દૂર રાખવો ખૂબ જ જરૂરી છે.
- કેગલ એક્સરસાઇઝ કરો એટલે કે પેલ્વિક ફ્લોર એક્સરસાઇઝ નિયમિતપણે કરો. તે પેલ્વિક સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરે છે અને મૂત્રાશયને વધુ સારી રીતે નિયંત્રણ આપે છે.
- વારંવાર પેશાબ કરવાને બદલે, પેશાબના સમયને નિયંત્રિત કરવાનો પ્રયાસ કરો અને ધીમે ધીમે સમય વધારવાનો પ્રયાસ કરો.
- જો સમસ્યા ચાલુ રહે તો ડૉક્ટરની સલાહ લો. કેટલીકવાર, જો જરૂર હોય, તો તેઓ દવાઓ અથવા અન્ય ઉપચારની સલાહ પણ આપી શકે છે.
(નોંધ: તમને અહીં આપવામાં આવેલી તમામ આરોગ્ય સંબંધિત માહિતી અને સલાહ ફક્ત તમારી માહિતી માટે છે. અમે આ માહિતી વૈજ્ઞાનિક સંશોધન, અભ્યાસ, તબીબી અને આરોગ્ય વ્યવસાયિક સલાહના આધારે આપી રહ્યા છીએ. આનો અમલ કરતા પહેલા તમે તમારા અંગત ડૉક્ટરની સલાહ લો તો સારું રહેશે.)
આ પણ વાંચો:
- ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે બહું જ ફાયદાકારક છે આ નાના કાળા બીજ, જાણો વૈજ્ઞાનિકોનો અભિપ્રાય
- તમારી ઉંમર પ્રમાણે દિવસમાં કેટલી મિનિટ ચાલવું જોઈએ? સ્વસ્થ રહેવા નિષ્ણાતોની સલાહ ખાસ વાંચજો