বিশেষ প্ৰতিবেদন, 31 মে’:31 মে’ৰ দিনটো বিশ্বজুৰি পালন কৰা হয় বিশ্ব ধঁপাত নিষিদ্ধ দিৱস হিচাপে ৷ ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে ধঁপাত সেৱনৰ লগত জড়িত স্বাস্থ্যজনিত বিপদ সন্দৰ্ভত সজাগতা সৃষ্টি কৰাৰ লগতে ইয়াৰ সেৱন হ্ৰাস কৰাৰ বাবে সুদৃঢ় নীতিৰ পোষকতা কৰা ।
ভাৰতৰ বাবে বিশ্ব ধঁপাত নিষিদ্ধ দিৱসৰ আছে বিশেষ তাৎপৰ্য ৷ কাৰণ দেশখন ধঁপাত উৎপাদনকাৰী তৃতীয়খন বৃহত্তম দেশ আৰু বিশ্বজুৰি ধঁপাতৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম গ্ৰাহক । ধঁপাত সেৱনৰ ফলত ভাৰতত বছৰি 13 লাখতকৈ অধিক লোকৰ মৃত্যু হয় বুলি অনুমান কৰা হৈছে ।
নেশ্যনেল হেল্থ চিষ্টেমছ ৰিছ’ৰ্চ চেণ্টাৰৰ শীৰ্ষ জনস্বাস্থ্য উপদেষ্টা তথা স্বাস্থ্য মন্ত্ৰণালয়ৰ প্ৰধান থিংক টেংক ডাঃ কে মদন গোপালে ই টিভি ভাৰতক জনায়, "ধঁপাত ব্যৱহাৰ কৰাতো ধূমপান আৰু ইলেক্ট্ৰনিক ধঁপাতজাতীয় সামগ্ৰীতকৈ ভাৰতৰ লগতে দক্ষিণ-পূৱ এছিয়াৰ অন্যান্য দেশসমূহৰ বাবেও এটা বৃহৎ চিন্তাৰ বিষয় ৷ যিটো পশ্চিম আৰু ইউৰোপীয় দেশসমূহৰ বাবেও চিন্তাৰ বিষয় ।
ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য:
1987 চনতেই বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থাই (WHO) এটা প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ কৰি 1988 চনৰ 7 এপ্ৰিলক সংস্থাটোৰ 40 বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে "বিশ্ব ধূমপান নিষিদ্ধ দিৱস" হিচাপে পালন কৰিবলৈ আহ্বান জনায় । ধূমপান নিষিদ্ধ দিৱসৰ ব্যাপক সফলতাৰ পিছত 1988 চনত ডব্লিউ এইচ অ’ই আন এক প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ কৰি প্ৰতি বছৰে 31 মে’ৰ দিনটো বিশ্ব ধঁপাত নিষিদ্ধ দিৱস হিচাপে পালন কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰে ৷
ধূমপানকে ধৰি ধঁপাত সেৱনৰ লগত জড়িত স্বাস্থ্যজনিত বিপদৰ বিষয়ে সজাগতা সৃষ্টিৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্ব ধঁপাত নিষেধ দিৱসে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে । ধঁপাতে কেইবাটাও স্বাস্থ্যজনিত সমস্যা যেনে মুখৰ কৰ্কট ৰোগ, হৃদৰোগ, ষ্ট্ৰোক, শ্বাস-প্ৰশ্বাসজনিত ৰোগ আৰু বহু ৰোগৰ উদ্ভৱ ঘটায় ।
2024 চনৰ বিশ্ব ধঁপাত নিষিদ্ধ দিৱসৰ বিষয়বস্তু :
"ধঁপাত উদ্যোগৰ হস্তক্ষেপৰ পৰা শিশুক সুৰক্ষা দিয়া"- এইবাৰ বিশ্ব ধঁপাত নিষিদ্ধ দিৱসৰ বিষয়বস্তু । ইয়াৰ দ্বাৰা ভৱিষ্যত প্ৰজন্মক সুৰক্ষা দিয়াৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে আৰু ধঁপাতৰ সেৱন যাতে হ্ৰাস পায় তাৰ ওপৰতো গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে ।
যুৱ প্ৰজন্ম ইলেক্ট্ৰনিক সামগ্ৰীৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হোৱাৰ বাবে WHO ৰ উদ্বেগ প্ৰকাশ :
ইলেক্ট্ৰনিক সামগ্ৰীৰ সহজ উপলব্ধতাও বিশ্বজুৰি এক বৃহৎ উদ্বেগৰ বিষয় । WHO ৰ তথ্য অনুসৰি 13-15 বছৰ বয়সৰ 3.7 কোটি শিশুৱে ধঁপাত সেৱন কৰে আৰু বিশ্বজুৰি ইয়াক জুখিব পৰা বেছিভাগ দেশতে এই উদ্যোগৰ ইলেক্ট্ৰনিক সামগ্ৰীৰ ব্যৱহাৰ যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত অধিক প্ৰচলিত ।
যুৱক-যুৱতীসকলক আকৰ্ষিত কৰিবলৈ উদ্যোগটোৱে ব্যৱহাৰ কৰা সামগ্ৰীৰ পৰিসৰ বহু পৰিমাণে সম্প্ৰসাৰিত হৈছে যেনে- চিগাৰেট, চিগাৰিলো আৰু ছিছাৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ই-চিগাৰেট, গৰম কৰা ধঁপাতজাতীয় সামগ্ৰী আৰু নিকোটিনৰ পাউচৰ দৰে নতুন সামগ্ৰী পৰ্যন্ত ।
সোৱাদযুক্ত সামগ্ৰী আৰু যোগকৰণ, চিকচিকিয়া ডিজাইন আৰু শিশুৰ বাবে উপযোগী পেকেজিং আৰু চিত্ৰকল্পই নিচাযুক্ত সামগ্ৰীৰ প্ৰতি কিশোৰ-কিশোৰীৰ আকৰ্ষণ বৃদ্ধি কৰে ৷
WHO’s পৰামৰ্শ :
ধঁপাতৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰিবলৈ সক্ষম হোৱাৰ পিছতো ই-চিগাৰেট আৰু অন্যান্য নতুন ধঁপাত আৰু নিক’টিনজাতীয় সামগ্ৰীৰ উত্থানে যুৱক-যুৱতী আৰু ধঁপাত নিয়ন্ত্ৰণ ক্ষেত্ৰলৈ ভয়াৱহ ভাবুকি কঢ়িয়াই আনিছে । এই সামগ্ৰীসমূহ নিষিদ্ধ বা কঠোৰভাৱে নিয়ন্ত্ৰণ কৰি ধঁপাত, ই-চিগাৰেট আৰু অন্যান্য নিকোটিন সামগ্ৰী গ্ৰহণৰ পৰা যুৱক-যুৱতীসকলক ৰক্ষা কৰিবলৈ WHO-এ চৰকাৰসমূহলৈ আহ্বান জনাইছে ।
ডব্লিউ এইচ অ’ৰ পৰামৰ্শসমূহৰ ভিতৰত আছে 100 শতাংশ ধোঁৱামুক্ত ঘৰক ৰাজহুৱা স্থানলৈ পৰিৱৰ্তিত কৰা, সোৱাদযুক্ত ই-চিগাৰেট নিষিদ্ধ কৰা, বিপণন, বিজ্ঞাপন আৰু প্ৰচাৰ নিষিদ্ধ কৰা, অধিক কৰ, উদ্যোগটোৱে ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰতাৰণামূলক কৌশলৰ প্ৰতি জনসচেতনতা বৃদ্ধি কৰা আৰু যুৱক-যুৱতী নেতৃত্বাধীন শিক্ষা আৰু সজাগতাক সমৰ্থন কৰা পদক্ষেপসমূহ ।
ভাৰতীয় দৃষ্টিভংগী :
"ধঁপাত সেৱনে স্বাস্থ্যৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুতৰ অসুবিধাৰ সৃষ্টি কৰে । ধঁপাত সেৱনেই হৈছে বিশ্বজুৰি মৃত্যুৰ একক প্ৰতিৰোধযোগ্য কাৰণ । ভাৰতবৰ্ষ ধঁপাত উৎপাদনকাৰী তৃতীয় বৃহত্তম দেশ আৰু ধঁপাত সেৱনৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতবৰ্ষ বিশ্বৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম দেশ" - এই মন্তব্য নিটি আয়োগৰ সদস্য ড° ভি কে পেইলেৰ ।
ইণ্ডিয়ান এছ’চিয়েশ্যন অৱ প্ৰিভেনটিভ এণ্ড ছ’চিয়েল মেডিচিনৰ (IAPSM) শেহতীয়া প্ৰতিবেদন অনুসৰি, বিশ্বজুৰি ধঁপাতৰ ফলত 70 লাখ লোকৰ মৃত্যু হয় আৰু ভাৰতত বছৰি প্ৰায় 12.8 জন লোকৰ মৃত্যু হয় (যক্ষ্মা, এইডছ, মেলেৰিয়া) আৰু দৈনিক 3500 লোকৰ মৃত্যু হয় ৷
"ধঁপাত সেৱন চাৰিটা মূল অসংক্ৰামক ৰোগ (এন চি ডি) - হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ, কেন্সাৰ, দীৰ্ঘদিনীয়া হাওঁফাওঁৰ ৰোগ আৰু ডায়েবেটিছৰ বাবে এটা ডাঙৰ বিপদজনক কাৰক, যাৰ ফলত এই অৱস্থাত থকা লোকসকল Covid-19 ত আক্ৰান্ত হ'লে বৃহৎ জটিলতাই দেখা দিয়াৰ আশংকা অধিক" আই এ পি এছ এমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় সভানেত্ৰী ড৹ সুনীলা গাৰ্গে এনেদৰে কয় ।
ভাৰতত ধঁপাত সেৱনৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ :