বিশেষ প্ৰতিবেদন , ১২ এপ্ৰিল :প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ মতে ভাৰত আৰু চীনৰ মাজৰ দীৰ্ঘদিনীয়া সীমান্ত বিবাদক সাধাৰণতে আঞ্চলিক আৰু বিশ্বৰ বাবে জৰুৰীভাৱে সমাধান কৰাৰ প্ৰয়োজন । এই সমস্যাটোৰ উৎপত্তি আৰু আজি ই কি পৰিস্থিতিত আছে তাক পুনৰ চোৱাৰ সময় আহি পৰিছে ।
আমেৰিকাৰ প্ৰকাশন নিউজউইকৰ সৈতে এক সাক্ষাৎকাৰৰ সময়ত মোদীয়ে কৈছিল, "এইটো মোৰ বিশ্বাস যে আমি আমাৰ সীমান্তত দীৰ্ঘম্যাদী পৰিস্থিতিৰ জৰুৰীভাৱে সমাধান কৰিব লাগিব, যাতে আমাৰ দ্বিপাক্ষিক বাৰ্তালাপৰ অস্বাভাৱিকতাক আমাৰ পিছফালে ৰাখিব পৰা যায় । ভাৰত আৰু চীনৰ মাজত স্থিৰ আৰু শান্তিপূৰ্ণ সম্পৰ্ক কেৱল আমাৰ দুয়োখন দেশৰ বাবেই নহয়, সমগ্ৰ অঞ্চল আৰু বিশ্বৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ ।"
প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে লগতে কয় যে তেওঁ আশা আৰু বিশ্বাস কৰে যে কূটনৈতিক আৰু সামৰিক পৰ্যায়ত ইতিবাচক আৰু গঠনমূলক দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কৰ জৰিয়তে সীমান্তত শান্তি আৰু সম্প্ৰীতি পুনৰুদ্ধাৰ আৰু বাহাল ৰাখিবলৈ সক্ষম হ'ব ।
চীনে বৃহস্পতিবাৰে মোদীৰ বক্তব্যৰ ওপৰত প্ৰতিক্ৰিয়া ব্যক্ত কৰি কয় যে দৃঢ় আৰু সুস্থিৰ সম্পৰ্কই চীন আৰু ভাৰত দুয়োখন দেশৰ উমৈহতীয়া স্বাৰ্থ পূৰণ কৰে । চীনৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰালয়ৰ মুখপাত্ৰ মাও নিংয়ে অৱশ্যে একে সময়তে কয় যে সীমা প্ৰশ্নটোৱে "ভাৰত-চীন সম্পৰ্কৰ সম্পূৰ্ণ প্ৰতিনিধিত্ব নকৰে"।
মাওৱে সংবাদ মাধ্যমৰ সন্মুখত কয়, "ইয়াক দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কত সঠিকভাৱে ৰাখিব লাগে আৰু সঠিকভাৱে পৰিচালনা কৰিব লাগে । দুয়োপক্ষই কূটনৈতিক আৰু সামৰিক মাধ্যমৰ জৰিয়তে ঘনিষ্ঠ যোগাযোগ প্ৰস্তুত কৰি আছে ।"
মনোহৰ পাৰিকাৰ প্ৰতিৰক্ষা অধ্যয়ন আৰু বিশ্লেষণ প্ৰতিষ্ঠানৰ পূব এছিয়া কেন্দ্ৰৰ সহযোগী অধ্যাপক এম এছ প্ৰতিভাৰ মতে, প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ মন্তব্যই মানুহৰ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিব । প্ৰতিভাই ইটিভি ভাৰতক কয়, "আমি কেৱল কিছুমান ষ্টিকিং পইণ্টহে সমাধান কৰিছো । আমি চীনক বাকী সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ ক'বলৈ চেষ্টা কৰি আছো । আমি ভাৰত-চীন সীমান্ত অঞ্চলত সৈন্য মোতায়েনৰ প্ৰচুৰ উপস্থিতি প্ৰত্যাহাৰ কৰাটো বিচাৰো ।"
তেওঁ লগতে কয় যে চীনেও ভাৰতৰ সৈতে সম্পৰ্ক স্বাভাৱিক কৰিব বিচাৰে । তেওঁ কয়, "চীনৰ ভাৰতত যথেষ্ট ব্যৱসায়িক স্বাৰ্থ আছে আৰু ভাৰতে অৰ্থনৈতিক বিনিময় আৰু জনসাধাৰণৰ মাজত সম্পৰ্ক স্বাভাৱিক কৰাটো বিচাৰে । ভাৰতে কৈছে যে যদি চীনে সম্পৰ্ক স্বাভাৱিক কৰিব বিচাৰে, তেন্তে প্ৰকৃত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখাৰ পৰিস্থিতিও স্বাভাৱিক হ'ব লাগে ।"
দীৰ্ঘদিন ধৰি চলি থকা চীন-ভাৰত সীমান্ত বিবাদ দুয়োখন দেশৰ মাজত অৱস্থিত কেইবাটাও বৃহৎ আৰু সৰু অঞ্চলৰ সাৰ্বভৌমত্বৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে । ভাৰত-চীন সীমান্ত, যাক প্ৰকৃত নিয়ন্ত্ৰণ ৰেখা (এলএচি) বুলি জনা যায় । ই হিমালয়ৰ ৩,৪৮৮ কিলোমিটাৰ জুৰি বিস্তৃত ।
ইয়াৰে এটা অঞ্চল, আকচাই চিন, চীনা প্ৰশাসনৰ অধীনত আছে, কিন্তু ভাৰতেও ইয়াক দাবী কৰে । ইয়াত মুখ্যতঃ কম বসতি থকা, অধিক উচ্চতাৰ ভূখণ্ড আছে যদিও ইয়াৰ পৰিধিৰ কাষত কিছুমান মূল্যৱান চৰণভূমি আছে । কাশ্মীৰ, তিব্বত আৰু জিনজিয়াঙৰ চাৰিআলিত অৱস্থিত আকচাই চিনচীনৰ জিনজিয়াং-তিব্বত ঘাইপথৰ দ্বাৰা বিভেদ কৰা হৈছে ।
বিবাদৰ আন এটা ক্ষেত্ৰ মেকমোহন ৰেখাৰ দক্ষিণে অৱস্থিত, যিটো পূৰ্বতে নৰ্থ-ইষ্ট ফ্ৰণ্টিয়াৰ এজেন্সি (এনইএফএ) হিচাপে জনাজাত আছিল আৰু এতিয়া উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ ৰাজ্য অৰুণাচল প্ৰদেশৰ ভিতৰত অৱস্থিত । ভাৰতৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হোৱাৰ বাবে এই অঞ্চলটো চীনে দাবী কৰে । ১৯১৪ চনৰ চিমলা সন্মিলনৰ অংশ হিচাপে ব্ৰিটিছ ভাৰত আৰু তিব্বতৰ মাজত হোৱা এক চুক্তিৰ জৰিয়তে স্থাপিত মেকমোহন লাইন বিবাদৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ আছে ।
অৱশ্যে, চীনে মেকমোহন লাইন চুক্তিৰ বৈধতা প্ৰত্যাখ্যান কৰে । পাকিস্তানে এই যুক্তি দিয়ে যে তিব্বত চিমলা সন্মিলনত প্ৰৱেশ কৰাৰ সময়ত ভাৰত স্বাধীন নাছিল । ১৯৬২ চনত চীনা আৰু ভাৰতীয় সেনাই এক তিক্ত সীমান্ত যুদ্ধত লিপ্ত হোৱাৰ সময়ত সীমান্তত উত্তেজনা বৃদ্ধি হৈছিল ।