క్రికెట్.. ఇదొక జెంటిల్మెన్ గేమ్. మైదానంలో అడుగుపెట్టాక కచ్చితమైన నిబంధనలు ఉంటాయి. క్రికెటర్లు, అంపైర్లు వాటిని పక్కాగా పాటించాల్సిందే. అయితే 17వ శతాబ్దంలో ప్రారంభమైన టెస్టు క్రికెట్ నుంచి ఇప్పటి వరకు ఈ ఆటలో చాలా మార్పులు, చేర్పులు చోటుచేసుకున్నాయి. డీఆర్ఎస్ నుంచి ఈ మధ్య కాలంలో వచ్చిన కంకషన్ సబ్స్టిట్యూట్ వరకు ఆధునిక కాలంలో వచ్చిన నయా రూల్స్. అయితే కొన్ని నియమాలు మాత్రం భలే వింతగా ఉంటాయి. వాటిల్లో ఓ ఎనిమిది మీ కోసం.. ఓ లుక్కేయండి.
1. మన్కడింగ్:
ప్రపంచ క్రిక్ట్లో బాగా వివాదాస్పదమైన నిబంధనల్లో ఇదీ ఒకటి. భారత బౌలర్ వినూ మన్కడ్ పేరుతోనే ఈ నియమానికి ఆ పేరు పెట్టారు. బౌలర్ బంతి వేసేటప్పడు నాన్-స్టైకర్ ఎండ్లో ఉన్న బ్యాట్స్మన్ క్రీజు దాటకూడదు. ఒకవేళ దాటితే బంతి వేయకుండా బౌలర్ బెయిల్స్ను పడగొట్టొచ్చు. అప్పుడు ఆ బ్యాట్స్మన్ ఔట్ అవుతాడు. దీన్ని రనౌట్లలో ఒక తరహాగా భావిస్తారు. ఈ పద్ధతిలో ఔట్ చేయడాన్ని క్రీడాస్ఫూర్తికి విరుద్ధంగా భావిస్తుంటారు. 2019 ఐపీఎల్లో టీమ్ఇండియా సీనియర్ స్పిన్నర్ రవిచంద్రన్ అశ్విన్ ఇలానే చేసి చర్చనీయాంశమయ్యాడు.
2. త్రీ మినిట్ రూల్:
ఈ నిబంధన ప్రకారం బ్యాట్స్మన్ ఔటయ్యాక మరో ఆటగాడు మైదానంలోకి వచ్చేందుకు మూడు నిమిషాల వ్యవధి ఇస్తారు. అప్పటిలోగా పిచ్లోకి రాకపోతే.. అతడిని రిటైర్డ్ హర్ట్గా ప్రకటిస్తారు. హ్యాట్రిక్ వంటి సమయాల్లో మినహా సాధారణంగా ప్రతిసారి ఈ రూల్ పాటించాల్సిందే. అందుకే క్రికెటర్లు మరో బ్యాట్స్మన్ ఔట్ కాగానే వేగంగా మైదానంలోకి వస్తారు. ఆ కంగారులో ఒక్కోసారి వేరొకరి బ్యాట్, గ్లోవ్స్ తీసుకొచ్చేయడం చూస్తుంటాం.
3. ద క్యాప్ రూల్ :
ఫీల్డర్ క్యాచ్ పట్టే ముందు క్యాప్ను, క్లాత్ను బాల్ తాకకూడదు. ఫీల్డర్ చేతులతో మాత్రమే బంతిని ఒడిసి పట్టాలి. లేదంటే బ్యాట్స్మన్ ఔట్ అయినా నాటౌట్గానే పరిగణిస్తారు.
4. హ్యాండ్లింగ్ ద బాల్:
బ్యాట్స్మన్ బంతిని టచ్ చేసి ఆపే ప్రయత్నం చేయకూడదు. అది స్టంప్లవైపు వెళ్తుంటే చేత్తో అడ్డగించకూడదు. అలా చేస్తే అతడిని ఔట్గా అంపైర్ ప్రకటిస్తారు.
5. ఆబ్జెక్ట్ హిట్టింగ్ రూల్:
బంతి స్టేడియం పై కప్పును తాకినా లేదంటే స్పైడర్ కెమెరా, ఏదైనా వస్తువుకు తాకినా దాన్ని డెడ్ బాల్గా పరిగణిస్తారు. ఆ బంతిని క్యాచ్ పట్టినా నాటౌట్గానే ఫలితం ఉంటుంది.
6.అప్పీల్ రూల్ :
ఎల్బీ, రనౌట్, క్యాచ్ అప్పీల్ చేసినప్పుడు సూటిగా అంపైర్ వైపు తిరిగి అప్పీల్ చేయాలి. లేదంటే అతడు ఔట్ అయినా అంపైర్ తన వేలిని ఎత్తడు.
7. కాల్ బ్యాక్:
అంపైర్ ఎవరైనా ఔట్ అయినట్లు నిర్ణయం ప్రకటిస్తే.. ఫీల్డింగ్ జట్టు సారథి అంపైర్ తన నిర్ణయాన్ని మార్చుకోమని కోరవచ్చు. ఇది ఎప్పుడో కాని జరగదు. ఫీల్డర్ బ్యాట్స్మన్ ఢీ కొట్టుకోవడం, బ్యాట్స్మన్, బౌలర్ ఎదురుపడటం వల్ల క్రీజు చేరలేకపోవడం వంటి సందర్భాల్లో రనౌట్ అయితే క్రీడా స్ఫూర్తిలో భాగంగా ప్రత్యర్థి సారథులు... అంపైర్ నిర్ణయాన్ని వెనక్కి తీసుకోమని చెప్పొచ్చు.
8.పెనాల్టీ రూల్:
వికెట్ కీపర్ తన హెల్మెట్ను గ్రౌండ్లో పెడితే.. ఒకవేళ బంతి దానికి టచ్ అయితే ఫీల్డింగ్ జట్టుకు ఐదు పరుగులు పెనాల్టీ వేస్తారు. దాన్ని బ్యాటింగ్ జట్టు స్కోరుకు కలుపుతారు.