ETV Bharat / sports

క్రికెట్​లో ఈ రూల్స్ కూడా ఉన్నాయని తెలుసా?

author img

By

Published : Mar 20, 2021, 5:12 PM IST

క్రికెట్.. పరిమితులతో కూడిన ఓ ఆట. దీనికి ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆదరణ ఉంది. శతాబ్దాలుగా అలరిస్తున్న ఈ క్రీడలో కాలంతో పాటు ఎన్నో మార్పులు చేశారు. సాంకేతికత జోడించారు. అయితే కొన్ని నిబంధనలు మాత్రం ఇప్పటికీ మనల్ని ఆకట్టుకుంటాయి. వాటిలో కొన్ని మీ కోసం..

some of the interesting and lesser known rules of cricket
క్రికెట్​లో ఈ రూల్స్ ఉన్నాయని మీకు తెలుసా?

క్రికెట్​.. ఇదొక జెంటిల్​మెన్​ గేమ్​. మైదానంలో అడుగుపెట్టాక కచ్చితమైన నిబంధనలు ఉంటాయి. క్రికెటర్లు, అంపైర్లు వాటిని పక్కాగా పాటించాల్సిందే. అయితే 17వ శతాబ్దంలో ప్రారంభమైన టెస్టు క్రికెట్​ నుంచి ఇప్పటి వరకు ఈ ఆటలో చాలా మార్పులు, చేర్పులు చోటుచేసుకున్నాయి. డీఆర్​ఎస్​ నుంచి ఈ మధ్య కాలంలో వచ్చిన కంకషన్​ సబ్​స్టిట్యూట్​ వరకు ఆధునిక కాలంలో వచ్చిన నయా రూల్స్​. అయితే కొన్ని నియమాలు మాత్రం భలే వింతగా ఉంటాయి. వాటిల్లో ఓ ఎనిమిది మీ కోసం.. ఓ లుక్కేయండి.

1. మన్కడింగ్​​:

ప్రపంచ క్రిక్​ట్​లో బాగా వివాదాస్పదమైన నిబంధనల్లో ఇదీ ఒకటి. భారత బౌలర్​ వినూ మన్కడ్​ పేరుతోనే ఈ నియమానికి ఆ పేరు పెట్టారు. బౌలర్​ బంతి వేసేటప్పడు నాన్​-స్టైకర్​ ఎండ్​లో ఉన్న బ్యాట్స్​మన్​ క్రీజు దాటకూడదు. ఒకవేళ దాటితే బంతి వేయకుండా బౌలర్​ బెయిల్స్​ను పడగొట్టొచ్చు. అప్పుడు ఆ బ్యాట్స్​మన్​ ఔట్​ అవుతాడు. దీన్ని రనౌట్లలో ఒక తరహాగా భావిస్తారు. ఈ పద్ధతిలో ఔట్​ చేయడాన్ని క్రీడాస్ఫూర్తికి విరుద్ధంగా భావిస్తుంటారు. 2019 ఐపీఎల్​లో టీమ్​ఇండియా సీనియర్​ స్పిన్నర్​ రవిచంద్రన్​ అశ్విన్​ ఇలానే చేసి చర్చనీయాంశమయ్యాడు.

ashwin mankading
మన్కడింగ్ చేసిన అశ్విన్

2. త్రీ మినిట్​ రూల్​​:

ఈ నిబంధన ప్రకారం బ్యాట్స్​మన్​ ఔటయ్యాక మరో ఆటగాడు మైదానంలోకి వచ్చేందుకు మూడు నిమిషాల వ్యవధి ఇస్తారు. అప్పటిలోగా పిచ్​లోకి రాకపోతే.. అతడిని రిటైర్డ్​ హర్ట్​గా ప్రకటిస్తారు. హ్యాట్రిక్​ వంటి సమయాల్లో మినహా సాధారణంగా ప్రతిసారి ఈ రూల్ పాటించాల్సిందే. అందుకే క్రికెటర్లు మరో బ్యాట్స్​మన్​ ఔట్​ కాగానే వేగంగా మైదానంలోకి వస్తారు. ఆ కంగారులో ఒక్కోసారి వేరొకరి బ్యాట్​, గ్లోవ్స్ తీసుకొచ్చేయడం చూస్తుంటాం.

three minutes
మూడు నిమిషాలు

3. ద క్యాప్​ రూల్ :

ఫీల్డర్ క్యాచ్​ పట్టే ముందు​ క్యాప్​ను, క్లాత్​ను బాల్​ తాకకూడదు. ఫీల్డర్​ చేతులతో మాత్రమే బంతిని ఒడిసి పట్టాలి. లేదంటే బ్యాట్స్​మన్​ ఔట్ అయినా నాటౌట్​గానే పరిగణిస్తారు.

cricketer cap
క్రికెటర్ టోపీ

4. హ్యాండ్లింగ్​ ద బాల్​:

బ్యాట్స్​మన్ బంతిని టచ్​ చేసి ఆపే ప్రయత్నం చేయకూడదు. అది స్టంప్​లవైపు వెళ్తుంటే చేత్తో అడ్డగించకూడదు. అలా చేస్తే అతడిని ఔట్​గా అంపైర్​ ప్రకటిస్తారు.

batsman never touch ball
బ్యాట్స్​మన్​ దగ్గర బంతి

5. ఆబ్జెక్ట్​ హిట్టింగ్​ రూల్​:

బంతి స్టేడియం పై కప్పును తాకినా లేదంటే స్పైడర్​ కెమెరా, ఏదైనా వస్తువుకు తాకినా దాన్ని డెడ్​ బాల్​గా పరిగణిస్తారు. ఆ బంతిని క్యాచ్​ పట్టినా నాటౌట్​గానే ఫలితం ఉంటుంది.

spider camera
స్పైడర్ కెమెరా

6.అప్పీల్​ రూల్​ ​​:

ఎల్బీ, రనౌట్​, క్యాచ్​ అప్పీల్​ చేసినప్పుడు సూటిగా అంపైర్​ వైపు తిరిగి అప్పీల్​ చేయాలి. లేదంటే అతడు ఔట్​ అయినా అంపైర్​ తన వేలిని ఎత్తడు.

umpire appeal
అప్పీలు చేస్తున్న క్రికెటర్లు

7. కాల్​ బ్యాక్​:

అంపైర్​ ఎవరైనా ఔట్​ అయినట్లు నిర్ణయం ప్రకటిస్తే.. ఫీల్డింగ్​ జట్టు సారథి అంపైర్ తన నిర్ణయాన్ని మార్చుకోమని కోరవచ్చు. ఇది ఎప్పుడో కాని జరగదు. ఫీల్డర్​ బ్యాట్స్​మన్​ ఢీ కొట్టుకోవడం, బ్యాట్స్​మన్, బౌలర్​ ఎదురుపడటం వల్ల క్రీజు చేరలేకపోవడం వంటి సందర్భాల్లో రనౌట్ అయితే క్రీడా స్ఫూర్తిలో భాగంగా ప్రత్యర్థి సారథులు... అంపైర్​ నిర్ణయాన్ని వెనక్కి తీసుకోమని చెప్పొచ్చు.

8.పెనాల్టీ రూల్​:

వికెట్​ కీపర్​ తన హెల్మెట్​ను గ్రౌండ్​లో పెడితే.. ఒకవేళ బంతి దానికి టచ్​ అయితే ఫీల్డింగ్​ జట్టుకు ఐదు పరుగులు పెనాల్టీ వేస్తారు. దాన్ని బ్యాటింగ్​ జట్టు స్కోరుకు కలుపుతారు.

wicket keeper helmet
వికెట్ కీపర్ హెల్మెట్

క్రికెట్​.. ఇదొక జెంటిల్​మెన్​ గేమ్​. మైదానంలో అడుగుపెట్టాక కచ్చితమైన నిబంధనలు ఉంటాయి. క్రికెటర్లు, అంపైర్లు వాటిని పక్కాగా పాటించాల్సిందే. అయితే 17వ శతాబ్దంలో ప్రారంభమైన టెస్టు క్రికెట్​ నుంచి ఇప్పటి వరకు ఈ ఆటలో చాలా మార్పులు, చేర్పులు చోటుచేసుకున్నాయి. డీఆర్​ఎస్​ నుంచి ఈ మధ్య కాలంలో వచ్చిన కంకషన్​ సబ్​స్టిట్యూట్​ వరకు ఆధునిక కాలంలో వచ్చిన నయా రూల్స్​. అయితే కొన్ని నియమాలు మాత్రం భలే వింతగా ఉంటాయి. వాటిల్లో ఓ ఎనిమిది మీ కోసం.. ఓ లుక్కేయండి.

1. మన్కడింగ్​​:

ప్రపంచ క్రిక్​ట్​లో బాగా వివాదాస్పదమైన నిబంధనల్లో ఇదీ ఒకటి. భారత బౌలర్​ వినూ మన్కడ్​ పేరుతోనే ఈ నియమానికి ఆ పేరు పెట్టారు. బౌలర్​ బంతి వేసేటప్పడు నాన్​-స్టైకర్​ ఎండ్​లో ఉన్న బ్యాట్స్​మన్​ క్రీజు దాటకూడదు. ఒకవేళ దాటితే బంతి వేయకుండా బౌలర్​ బెయిల్స్​ను పడగొట్టొచ్చు. అప్పుడు ఆ బ్యాట్స్​మన్​ ఔట్​ అవుతాడు. దీన్ని రనౌట్లలో ఒక తరహాగా భావిస్తారు. ఈ పద్ధతిలో ఔట్​ చేయడాన్ని క్రీడాస్ఫూర్తికి విరుద్ధంగా భావిస్తుంటారు. 2019 ఐపీఎల్​లో టీమ్​ఇండియా సీనియర్​ స్పిన్నర్​ రవిచంద్రన్​ అశ్విన్​ ఇలానే చేసి చర్చనీయాంశమయ్యాడు.

ashwin mankading
మన్కడింగ్ చేసిన అశ్విన్

2. త్రీ మినిట్​ రూల్​​:

ఈ నిబంధన ప్రకారం బ్యాట్స్​మన్​ ఔటయ్యాక మరో ఆటగాడు మైదానంలోకి వచ్చేందుకు మూడు నిమిషాల వ్యవధి ఇస్తారు. అప్పటిలోగా పిచ్​లోకి రాకపోతే.. అతడిని రిటైర్డ్​ హర్ట్​గా ప్రకటిస్తారు. హ్యాట్రిక్​ వంటి సమయాల్లో మినహా సాధారణంగా ప్రతిసారి ఈ రూల్ పాటించాల్సిందే. అందుకే క్రికెటర్లు మరో బ్యాట్స్​మన్​ ఔట్​ కాగానే వేగంగా మైదానంలోకి వస్తారు. ఆ కంగారులో ఒక్కోసారి వేరొకరి బ్యాట్​, గ్లోవ్స్ తీసుకొచ్చేయడం చూస్తుంటాం.

three minutes
మూడు నిమిషాలు

3. ద క్యాప్​ రూల్ :

ఫీల్డర్ క్యాచ్​ పట్టే ముందు​ క్యాప్​ను, క్లాత్​ను బాల్​ తాకకూడదు. ఫీల్డర్​ చేతులతో మాత్రమే బంతిని ఒడిసి పట్టాలి. లేదంటే బ్యాట్స్​మన్​ ఔట్ అయినా నాటౌట్​గానే పరిగణిస్తారు.

cricketer cap
క్రికెటర్ టోపీ

4. హ్యాండ్లింగ్​ ద బాల్​:

బ్యాట్స్​మన్ బంతిని టచ్​ చేసి ఆపే ప్రయత్నం చేయకూడదు. అది స్టంప్​లవైపు వెళ్తుంటే చేత్తో అడ్డగించకూడదు. అలా చేస్తే అతడిని ఔట్​గా అంపైర్​ ప్రకటిస్తారు.

batsman never touch ball
బ్యాట్స్​మన్​ దగ్గర బంతి

5. ఆబ్జెక్ట్​ హిట్టింగ్​ రూల్​:

బంతి స్టేడియం పై కప్పును తాకినా లేదంటే స్పైడర్​ కెమెరా, ఏదైనా వస్తువుకు తాకినా దాన్ని డెడ్​ బాల్​గా పరిగణిస్తారు. ఆ బంతిని క్యాచ్​ పట్టినా నాటౌట్​గానే ఫలితం ఉంటుంది.

spider camera
స్పైడర్ కెమెరా

6.అప్పీల్​ రూల్​ ​​:

ఎల్బీ, రనౌట్​, క్యాచ్​ అప్పీల్​ చేసినప్పుడు సూటిగా అంపైర్​ వైపు తిరిగి అప్పీల్​ చేయాలి. లేదంటే అతడు ఔట్​ అయినా అంపైర్​ తన వేలిని ఎత్తడు.

umpire appeal
అప్పీలు చేస్తున్న క్రికెటర్లు

7. కాల్​ బ్యాక్​:

అంపైర్​ ఎవరైనా ఔట్​ అయినట్లు నిర్ణయం ప్రకటిస్తే.. ఫీల్డింగ్​ జట్టు సారథి అంపైర్ తన నిర్ణయాన్ని మార్చుకోమని కోరవచ్చు. ఇది ఎప్పుడో కాని జరగదు. ఫీల్డర్​ బ్యాట్స్​మన్​ ఢీ కొట్టుకోవడం, బ్యాట్స్​మన్, బౌలర్​ ఎదురుపడటం వల్ల క్రీజు చేరలేకపోవడం వంటి సందర్భాల్లో రనౌట్ అయితే క్రీడా స్ఫూర్తిలో భాగంగా ప్రత్యర్థి సారథులు... అంపైర్​ నిర్ణయాన్ని వెనక్కి తీసుకోమని చెప్పొచ్చు.

8.పెనాల్టీ రూల్​:

వికెట్​ కీపర్​ తన హెల్మెట్​ను గ్రౌండ్​లో పెడితే.. ఒకవేళ బంతి దానికి టచ్​ అయితే ఫీల్డింగ్​ జట్టుకు ఐదు పరుగులు పెనాల్టీ వేస్తారు. దాన్ని బ్యాటింగ్​ జట్టు స్కోరుకు కలుపుతారు.

wicket keeper helmet
వికెట్ కీపర్ హెల్మెట్
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.