డోక్లాం కోసం చైనా ఆరాటం- భూటాన్​తో 'దౌత్య' పోరాటం!

భారత్​తో పరోక్ష దౌత్య యుద్ధానికి చైనా తెరతీసింది. భారత్​తో సన్నిహిత సంబంధాలున్న దేశాలను మభ్యపెడుతోంది. తాజాగా తన దృష్టిని భూటాన్​పైకి మళ్లించింది. దౌత్యపరమైన సంబంధాలు ఏర్పర్చుకునేలా భూటాన్​పై ఒత్తిడి తీసుకొచ్చేందుకు ప్రయత్నిస్తోంది. తద్వారా భారత్​-భూటాన్ సంబంధాలను పరీక్షించనుంది.

విస్తరణ కాంక్షకు అంతులేదని చైనా ఎప్పటికప్పుడు నిరూపించుకుంటోంది. భారత్​ సరిహద్దులో వివాదాలు సృష్టించిన చైనా.. ప్రస్తుతం పరోక్షంగా కుట్రలు పన్నుతోంది. భారత్​తో సన్నిహిత సంబంధాలున్న భూటాన్​ను తనతో దౌత్యపరమైన సంబంధాలు ఏర్పర్చుకునేలా ఒత్తిడి తీసుకొస్తోంది. ఇటీవల సాక్టెంగ్ వన్యప్రాణి అభయారణ్యాన్ని వివాదాస్పద ప్రాంతంగా పేర్కొనడం సైతం భూటాన్​పై ఒత్తిడి తీసుకురావడానికేనని నిపుణులు చెబుతున్నారు. తద్వారా భారత్​-భూటాన్ మైత్రిని పరీక్షించనున్నట్లు పేర్కొంటున్నారు.

ఇదీ చదవండి- భూటాన్ మాదేనంటూ చైనా కొత్త కుట్రలు

ఈ నేపథ్యంలోనే భూటాన్​తో సరిహద్దు సమస్య పరిష్కరించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నట్లు చైనా విదేశాంగ ప్రతినిధి వాంగ్ వెన్​విన్ మంగళవారం(జులై 21న) పేర్కొన్నారు. దీనికోసం భూటాన్​కు ప్యాకేజ్ డీల్ ఆఫర్ చేసినట్లు తెలిపారు.

"చైనా స్థానం స్పష్టంగా, స్థిరంగా ఉంది. చైనా, భూటాన్​ మధ్య సరిహద్దును ఇంకా నిర్ణయించలేదు. తూర్పు, పశ్చిమ సరిహద్దులు వివాదాస్పదంగా ఉన్నాయి. ఈ వివాదాలకు చైనా పరిష్కారాన్ని ప్రతిపాదించింది. బహుపాక్షిక వేదికలపై ఇలాంటి వివాదాల ప్రస్తావనను చైనా వ్యతిరేకిస్తోంది. సమస్యపై సంబంధిత పక్షాలతో చైనా సంప్రదింపులు జరుపుతూనే ఉంటుంది."

-వాంగ్ వెన్​విన్, చైనా విదేశాంగ ప్రతినిధి

సాక్టెంగ్ వన్యప్రాణి అభయారణ్య అభివృద్ధికి చైనా ఎందుకు అభ్యంతరం చెబుతోందన్న ప్రశ్నకు వాంగ్ ఈ విధంగా సమాధానమిచ్చారు.

గ్లోబల్ ఎన్విరాన్​మెంట్ ఫెసిలిటీ(జీఈఎఫ్) నిధులతో అభయారణ్యం అభివృద్ధి పనులు చేపట్టాల్సి ఉంది. 183 దేశాల భాగస్వామ్యంతో అంతర్జాతీయ సంస్థలు, పౌర సమాజాలు, ప్రైవేట్ సెక్టార్ సమన్వయంతో పర్యావరణ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి ఈ నిధి ఏర్పాటు చేశారు. కానీ వివాదాస్పద ప్రదేశమని చెబుతూ ఈ అభివృద్ధి పనులకు మోకాలడ్డింది డ్రాగన్.

అసలు సరిహద్దులోనే లేదు

అసలు చైనా అంతర్జాతీయ సరిహద్దుకు దగ్గర్లో కూడా లేని ఈ ప్రాంతంపై ఆ దేశం హక్కులు ప్రకటించుకునేందుకు ప్రయత్నించడమే ఇప్పుడు పరిశీలకులను ఆశ్చర్యానికి గురిచేస్తోంది. నిజానికి ఈ ప్రాంతం భారత్​, భూటాన్ సరిహద్దులో ఉంది. వాస్తవాదీన రేఖ వద్ద భారత్, చైనా మధ్య ఉద్రిక్తతలు ఇప్పుడిప్పుడే తగ్గుముఖం పడుతున్న నేపథ్యంలో ఈ పరిణామాలు జరగడం కూడా అనుమానాస్పదంగా మారింది. భారత్​కు వ్యతిరేకంగానే ఇవన్నీ చేస్తున్నట్లు విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు.

సమస్య ఏంటి?

భూటాన్ తూర్పు సరిహద్దు సమీపంలో సాక్టెంగ్ వన్యప్రాణి అభయారణ్యం ఉంది. ఇది భారత్​లోని అరుణాచల్​ప్రదేశ్​ రాష్ట్రానికి దగ్గర్లో ఉంటుంది. ఈ ప్రదేశాన్ని చైనా తన భూభాగంలో భాగమని చెప్పుకుంటోంది. దీన్ని దక్షిణ టిబెట్​గా పరిగణిస్తోంది.

భూటాన్, చైనా మధ్య అధికారిక దౌత్యపరమైన సంబంధాలేవీ లేవు. 1951లో టిబెట్​ను చైనా స్వాధీనం చేసుకున్న తర్వాత ఇరువురు పొరుగుదేశాలుగా మారాయి. 1984 నుంచి సరిహద్దు సమస్యను పరిష్కరించుకోవడానికి రెండు దేశాల మధ్య 24 దఫాల చర్చలు జరిగాయి.

ఇదీ చదవండి- చైనా 'ఇరాన్‌' తంత్రం.. ఎందుకీ దోస్తీ?